Leni, Is dhe Gim Myftiu.

Kujtimet e coroditura dhe te shtremberuara qellimisht te Lenit, nuk ja vlen t'i analizosh, se duket qe bashkeshortja e Kadarese ka nje inteligjence nen mesataren. Eshte e cuditshme, vetem qe ai i kabere kete leshim te madh, per botimin e nje libri te shkruar keq, bile shume keq. Ndoshta edhe Ismaili, pas te 70-ve ka filluar te tatepjeten intelektuale.
Po merem me ato qe shkruan Leni nga Elbasani, sepse permendet disa here nje arkitekt, per te cilin kam degjuar shpesh fjale te mira, por nuk e kam njohur as si fytyre. Per fat te keq, eshte larguar nga jeta disa vjet me pare, ne kulmin e aktivitetit te tij profesional. Quhej Gim Myftiu.
Pata degjuar per djalin e Manushit, kur fillova studimet, si nje arkitekt i prirur ndaj rrymave moderne te arkitektures, por qe per kete shkak, nuk kishte patur mundesi te projektonte gjera te medha. Ato kohe flitej per nje spital te madh, qe nuk i ishte miratuar, se duket qe gimi punonte ne Institut, ne sektorin e projektimit te ndertimeve spitalore.
Nuk i kisha vene veshin tregimeve per te, se mendoja qe nje tjeter pinjoll nga te Bllokut, punonte si arkitekt ne Institutin 1 dhe kishte zene vendin e dikujt me te talentuar. Ne ate kohe atje punonin Pranvera Hoxha e Klement Kolaneci, Petrit Hazbiu, Gjergji Marko, e bija e Haki Toskes dhe ajo e Pilo Peristerit, Fatos Pashko e te tjere femije te niveleve me te larta te Nomenklatures. Pershtypja ne rrethet e studenteve, ne vitin '80 e '81 nuk ishte aspak e mire per femijet e Bllokut dhe vetem njerez qe i kishin njohur personalisht mund te flisnin pozitivisht per ta. Ne te tjeret, qe nuk i njihnim, i konsideronim te privilegjuar dhe te pazote. Tek ne jepte mesim Vera Kapo, qe ishte nje pedagoge e sjellshme po pa ndonje njohuri dhe Klement Kolaneci si i jashtem, qe ishte i sjellshem, bosh dhe pak genjeshtar.
Nuk dija ate kohe as per maredheniet e ngushta te Gim Myftiut me Kadarete, bile vone kam mesuar, qe kishte grua te bijen e Adil Carcanit. Nga njerez, qe e kane njohur, kam degjuar fjale shume te mira per njohurite dhe kulturen qe zoteronte. Sa per aftesite si arkitekt dhe per veprat qe ka lene, ka patur nje lloj kontradikte ne kampet pro-Gimi dhe anti-Gimi.
Gim Myftiu filloi te projektonte ne stil te gjere ne Tirane, ne kohen kur kryetar Bashkie u be Rama. E lidhte nje miqesi e ngushte me te dhe ne gjate mandatit te pare, kryetari i ri i dha dore te lire manierizmave te Myftiut. Une i kam pare vetem dy objekte te ndertuara dhe nuk mund te gjykoj per cilesine e puneve te tij, se nuk kam pare as projektet dhe as kam lexuar materialet shoqeruese qe zakonisht pergatiten kur miratohen projektet e medha. Ne dy objektet qe kam pare, ndjehet hapur tendenca per te bere gjera "te papame", prirje qe kane zakonisht studentet e talentuar kur pergatisin projektet e kursit. E megjithate, vetem nga pamja, objektet nuk duhen gjykuar. Me e rendesishme eshte sec mendojne per to, ata qe i perdorin e njekohesisht se si i konsiderojne njerezit qe kalojne shpesh ne ate zone. Ne fund te fundit, kjo eshte gjeja me e rendesishme ne arkitekture. Shume me e rendesishme se turistet qe mund te pozojne para nje objekti "te cuditshem". Arkitektet anti-Gimi permendin shpesh format e dritareve ameba ne disa pallate, kosto e larte te disa ndertimeve, si dhe te tjera te meta qe mund t'i gjesh ne cdo lloj objekti, perfshi ketu ato te Rajtit, Gerit apo Renco Pianos. Ndoshta, nga nje studim serioz i mevonshem i veprimtarise te Myftiut mun dte gjykohet vendi qe ai ze ne arkitekturen shqiptare.
Po le t'i kthehemi maredhenieve te tij me njerez te rendesishem te jetes shqiptar. Gimi ka qene mik i ngushte i Kadarese qe sapo ka mbaruar universitetin dhe deri ne fund te j fund te jetes se tij. Ka qene edhe mik i ngushte i Edi Rames ne 25 vjetet e fundit. Bile Rama, sipas arkitekt Kuadros, ka shkruar nje post-mortum per Gimin, qe kur e lexon mbushesh me mornica. Une kam shume dyshim eper ndienjat e pastra te Kadareve dhe Edi Rames. Egocentrike nepakufi, mendjemedhenj dhe cinike, me duket si shume e cuditshme qe tek ta te kene vend miresia, dashuria per mikun, altruizmi, sakrifica e te tjera cilesi qe i gjen tek shume njerez, qofte te thjeshte apo gjysem-gjenij. Cuditen se c'e lidhte 23 vjecarin Myftiu me 37 vjecarin Kadare, apo 35 vjecarin Myftiu me 22 vjecarin Rama. Dashuaria per artin modern, perpjekjet per te revizionuar vijen e Partise ne Letersi dhe Arte, disidenca ndaj E.Hoxhes dhe femijeve te tij? Mundet qe kane qene thjesht miqesi mes njerezve qe "ju haet muhabeti", ndonese Gimit te shkrete i eshte ngrene pak si shume muhabeti dhe me bijen e Carcanit, qe i vinte brire ne diell te hapur gjate 30 vjeteve te jetes bashkeshortore. Ndoshta mendja ime e ngushte nuk i kupton dot Kadarete dhe Ramen, e si rrjedhoje , me pak akoma Myftiun qe nuk e kam njohur kurre?
Nuk e di. Nuk kam si ta mesoj as nga pacavurja, qe ka shkruar Leni Kadare nga Kalaja e Elbasanit.