Qimja

Edhe pse nuk besoj ne kufizimet ne art, mendoj qe fjale ose forma te caktuara, per natyren e tyre si dhe 'asocimet" ne trurin tone, estetikisht cilesohen si vulgare ose "jo te pelqyeshme" nga shumica e njerezve. Psh fjalet "vrime" dhe "qime" si dhe shume te tjera jane ose shume te veshtira per tu futur me art ne nje poezi ose thjesht nuk jane poetike. (Nuk di pse Vrima dhe Qimja me sollen ne mendje Kullen e Korces, por ndoshta kjo nuk eshte per faj te Kulle). Me poshte jane vargjet per qimen:

Preke këtë qime,

Dhe bjerë në mendime,

Se si në mijëra qeliza ,

Të ardhura kushedi se nga ku,

Kjo qime e e drunjtë si një hu,

E palëkundur në netët sublime,

Gjigande ngrihet edhe pse qime.

Gjithshkaja është ngërthyer

Në netë të zjarrta

Plot ngacmime,

Që prushin e epsheve të fjetura zgjuan,

E mrekullisht strukturën vertikale ngritën,

Të asaj që sot e quajmë thjesht

QIME.

Prej saj do ringrihemi,

Në të planeteve shqota,

Meteorët që shuhen do kthejmë në gëzime

Genet mrekullisht do përzjejmë,

Në llava llokoçitëse,

Trashëgimtarë të ndritur,

Të së thjeshtës qime.

Erëra të Asgjësë

Ejani erëra të Asgjësë

Të më fshini kujtimet!

Nuk e përballoj dot dhimbjen

Ndërsa dieli lind

E në mend sjell agimet

Në atë qytet sa i huaj aq dhe i joni.

Ejani erëra të Hiçit

Të më fshini kujtimet!

Merrini të gjitha!

Notat e trompës në pyll,

Shkallët e Fakultetit,

Pëshpëritjet, premtimet;

Jepini fund torturës të së shkuarës

Erëra të Kotësisë

Më fshini kujtimet!

Gjithshka të bukur që ishte

E që në gjëmba kthehet se s’është,

Endrrat me sy gjysëm mbyllur,

Fluturat mbi gjethe,

Vegimet,

Merrini në një qoshe të Pafundësisë

Erëra të Boshit,

Më fshini kujtimet!

Umbrellat

Shiu ka pushuar,

Por në humbëtirën e humbjes

Gjithnjë është vrenjtur.

Molla e Adamit lodhur nga gëlltitjet,

Vrarë nga mbështetja e gjatë mjekra,

Flokët e pakrehur,

Mbulojnë sytë e enjtur.

Gishtat që dridhen drejt mureve zgjat,

Mureve të qullur

Në të ofshamave burg,

Melodia e tejzgjatur vjen të më shpëtojë,

Notat e

“Le paraplyi de Sherburg”.

Trëndafila të bardhë

Vrapojmë mes gjelbërimit

Një gjelbërimi të ndërprerë

Nga drurë të veshur me lëmashk,

Në një ëndërr që shohim bashkë;

Endrra e trëndafilave të bardhë,

Që çdo vit nuk çelin.

Do i gjejmë vallë?

Ata nuk ndjekin diellin,

Por në një lirishte fshehtas

Gjëmbat kthejnë në petale

Pranverës që nuk dihet se kur përsëritet,

A vjen befas

Ndërsa vjeshta është në të dalë.

Një zog i vogël

Sa më i lartë fluturimi,

Aq më e rëndë përmbysja

Ndërsa dhimbja e shurrdhët;

Vuajtjet përcjellë pluhurit

Pluhurit që dikur mbulonte udhët.

Nuk ka feniks të tillë,

Të ringjallet mbi këtë hi,

Të qullur nga lotët,

Lotë të turbullt vere,

Në këtë dimër të shpëlarë në shi.

“Ku ikën?”-një ditë thirre,

“Mua ku më le?”

Ishte vetëm fillimi,

I fluturimit nisje,

Ndërsa tani kruspull

Nëpër dhëmbë këndoj:

“Një zog i vogël nënë fole.”

Koha rrjedh ngadale (2)

....

Shpesh mendon se nuk ka përse të ketë turp. Nuk ka vjedhur dhe aq më pak ka vrarë njeri. Po të mos quhej vrasje ajo ç’kishte ndodhur shumë vite më parë dhe kishte lënë në pjesën e balllit, që po zbulohej dita ditës, shënjën. Nuk kishte dëshmuar kundër askujt edhe kur kishte parë shumë gjëra për të ciat do kishte qënë mirë ndoshta të kishte dëshmuar. Po ai i urren gjyqet, gjykatësit dhe avokatët. Kohë përpara se të njihej me të shoqen dhe të jatin e saj. I vjehrri kishte qënë gjykatës në kohën e kolonelëve gri dhe shpesh mburrej se kishte qënë më i zellshmi dhe më i zoti. Mbante rekordin e të dënuarve politike me mbi 888 të dënuar  dhe të gjyqeve më të bujshëm. Vështrimi i tij i pjerrët ishte cilësuar si “kosa e pjerrët prerëse” e Kasios. Atë vështrim e kishin sfiduar vetëm disa të pandehur dhe avokatë. Më të shquarit kishin qënë dy në “gjyqin e agjitatorëve”, por ai  nuk donte të flitej rreth atij gjyqi.

Tani çuditej, sa shumë i dashuruar kishte qënë me të bijën e Kasios edhe pse ajo i ngjiste në shumë gjëra të jatit. Bile kishte edhe një vështim të pjerrët therrës, që në fillimet e dashurisë atij i dukej se e bënte atërheqëse dhe seksi. Ndryshonte shumë nga vajzat që kishte njohur më parë, dhe sidomos nga të dashurat e tij të para.

U mundua të largojë mendimet nga e shoqja, që tashmë është vetëm një “ish”. Në këtë kohë që zvarritet, mendimet rreth saj do e torturojnë më tepër ndaj do ta harrojë. Të paktën për disa orë. Deri sa të niset për në Terminal. Më tej do fillojë të mendojë për të tjera gjëra, që lidhen shumë pak me vitet e fundit dhe më pak akoma me vjehrrin e tij Kasio. “Kur koha rrjedh ngadalë vuajmë më shumë apo njëlloj? Harrojmë më shumë apo më pak? Na fshihen kujtimet apo na gdhenden më keq?”- mendoi. Nuk dallohej për një kujtesë të mirë, por i vinte më keq për veten, se kujtonte vetëm çastet dhe ngjrjet më të hidhura. Donte t’I thithte nga rrudhat e trurit si thithte dikur pluhurin mbi ndenjëset e veshura me damask gri në jeshil të dhomës së ndenjies me pluhurthithësen elektrike. E shoqja nuk i prekte me dorë fshesën dhe pluhurthithësen elektrike. “Ja përsëri nuk e largova dot nga mendja. Më mirë po ul ndenjësen e makinë e përpiqem të kotem për pak kohë. Nuk ka përse të cfilitem ende prej saj.”

....

Koha rrjedh ngadal

.....

Koha rrjedh ngadalë. Në llogari paratë mjaftojnë vetëm për parking dhe një sanduiç të mbetur. Që mund të ta japin me 50% ulje. Ndoshta mund ta parkojë makinën diku tre katër kilometra larg dhe të vrapojë drejt Terminalit. (Pse e quajnë Terminal? Eshtë i fundit? Nuk do ketë tjetër?)

Mund të bjerë shi ose akoma më keq shi i përzjerë me akull dhe në ato tre katër kilometra, jo vetëm që do qullet por do i prishen edhe flokët e krehura me kujdes, për të mbuluar një pjesë të ballit, që po i zbulohet muajt e fundit. Nuk i bëhet vonë se ajo do mendojë, që shpejt , më shpejt se në trek atër vjet do jetë pjesërisht ose plotësisht pa flokë, porse pikërisht në pjesën që i është zbuluar tani ka një shenjë të një të çare të vjetër. Ai nuk do të japë spjegime se ç’shtë ajo e çarë e vjetër. Ajo do dyshojë në gjithshka që i ka thënë.

Dhe koha rrjedh ngadalë. Dhe në llogarinë e tij të vetme bankare edhe për dy ditë të tjera nuk do ketë më shumë para se për parking pranë Terminalit dhe një sanduiç të mbetur, që mund t’ja japn me 50% ulje.

Po sikur të gjejë një arsye për të mos shkuar në Terminal. Zalisje pas vaksinës së gripit? Gozhdë në njërën nga rrotat e makinës dhe gomën rezervë dhënë një miku?

Po ai do të shkojë dhe ta presë sikundër i ka premtuar. Përndryshe ajo nuk do e besojë më.

Shenja në ballë ka filluar t’i dhembë. Nuk i ka dhembur kurrë më parë. As ditët e para pas goditjes. Dyshimi se mos ka filluar të dhembë tani që duhet të japë spjegime e pështjell. Gjithshka lidhet me mendjen dhe turpin. Jo me trupin. Me turpin dhe mendjen. Edhe koha që rrjedh ngadalë së fundmi.

....

Kohë për të vdekur.

Lëngu i frutave nuk ka shije;

Nuk ndjej aromën e bukës së thekur;

Nuk ka më mardhje të veshëve prej të ftohtit;

Kohë e mirë për të vdekur.

Nën qiellin gri

Autobuzin gri pres,

Një plakë e gjitha veshur në gri

Diçka pëshpërit me një zë të mekur;

Nuk e di stacionin ku duhet të mbrrij

Eshtë tamam ditë për të vdekur.

Në ekranin blu uniforma jo blu

Gjithshka përcëllojnë

Me zjarr edhe hekur;

Varganë me njerëz të zbathur

Në baltë marshojnë,

Kërkojnë një tjetër ditë për të vdekur.

Prej pafuqisë i dërmuar

Duart padobi në xhepa rras,

Një monedhë argjendi ende ka mbetur;

Do më duhet t’ja jap Karonit

Në këtë kohë të përshtatshme për të vdekur.

Në morgun e dashurive

Ne rrimë shtrirë

Në morgun e dashurive

Sytë i hedhim njëri  tjetrit

Të shohim nëse ende marrim frymë;.

Të panjomur nga shiu i frikshëm i shifrave,

Të mpirë

Edhe pse jo në gjumë.

Ndjekim me sy

Gishta të shkathët prestigjitatorësh,

Mbi shami shumëngjyrëshe

Që asgjë nuk fshehin;

Premtime të ngrira dashnorësh,

Buzë të këputura

Që tinguj s’mund të nxjerrin.

Veten pyes: 

“Ku shkoi fluturuesi gjog,

Me të cilin kalëroje  ëndrrave?”

Ndërsa i nemitur nën brymën e shënjave,

Asgjë më nuk pres në të dashurive morg.

-Do një mollë?

-Do një mollë?

-Jo

-Pse?

-Nuk e ha dot të paqëruar.

-Po qëroje.

-Përtoj. Dhe nuk di nëse Adami e qëroi.

-C’hyn Adami këtu?

-Molla ka karakter universal. Lidhet edhe me tërheqjen e gjithësishme.

-Ti ke frikë nga mëkati?

-Jo. Steve Jobs kishte plot mëkate.

-Atëhere ke frikë nga tërheqja e gjithësishme.

-Preferoj të mos bëj deklaratë për të.

-E pse?

-Dukuri tejet e studiuar dhe ende e panjohur plotësisht.

-E panjohura sjell frikë.

-Më shumë i trembem të njohurës.

-Ndonjë të njohure me emër të veçantë?

-Gjithshkaje të njohur. Nga e panjohura nuk ka pse të kem frikë se nuk e di nëse është, se nuk e njoh.

-Kjo bie ndesh me mendimin e përgjithshëm që të gjithë i tremben të panjohurës.

-Mendimi i përgjithshëm nuk është ligj dhe për më tepër nuk është i gjithësishëm.

-Ty të pëlqejnë lojrat e fjalëve.

-Më pëlqejnë të gjitha lojrat.

-Po të fjalëve më shumë.

-Janë më të thjeshta dhe mund të luhen pa përpjekje fizike.

-Edhe e qëruara e mollës nuk kërkon ndonjë mund.

-Ndoshta. Por nuk është lojë.

-Deri tani do e kishe qëruar.

-Të njëjtën them edhe për ty.

-Unë e hëngra.

-Nga kjo kam frikë.

-E pse?

-Tashmë është e njohur.

-Dhe nuk i trembesh qërimit të mollës?

-Nuk ka se si sepse nuk e di nëse do ndodhë.

-Këto që po thua janë marrëzi.

-Marrëzi të njohura, që nuk të trembin.

-Ku ishe?

-Ku ishe?

-Kur?

-Para një ore.

-Nuk mund ta them me saktësi. Deri në gjysëm ore mbaj mend.

-Ku ishe atëhere para gjysëm ore.

-Pikërisht në gjysëm orëshi më fshihet gjithshka të thashë. Për tridhjet minutat e fundit mund të të tregoj me hollësi.

-Mos u trego më i zgjuar se ç’je. Për tridhjet minutat e fundit nuk kam pse të të pyes se ke qënë këtu.

-Ashtu? Nuk e vura re orën. Ti duket e ke vënë.

-Po e vura.

-Do kishte qënë më mirë të më kishe pyetur sa hyra.

-Doja të tregoje vetë.

-Nga ta dija se doje të dije. Ti nuk më pyete.

-Ti sikur i di të gjitha?!

-Ato që do ndodhin se e tashmja është e vështirë për tu kuptuar.

-Ti vjen nga e ardhmja.

-Nuk di se nga vij. Ose më mirë nuk më kujtohet.

-Po ku shkon e di?

-Edhe mund.

-Pse edhe mund?

-Sepse nuk jam i sigurt.

-Po pas tridhjet minutash mund ta dish?

-Se ç’do ndodhë pas tridhjet minutash apo të di ku do shkoj?

-Të dyja.

-Nuk mund të jenë të dyja.

-E pse jo?

-Se janë dy gjëra të ndryshme.

-Kjo nuk do të thonë që nuk mund të jenë.

-Kjo do të thotë që nuk mund të jap të njëjtën përgjigje për të dyja.

-Jep dy të ndryshme nëse nuk mjafton një.

-Filloi dëbora.

-Nuk do të më thuash se ku ishe?

Ehhhhh,,,

Ah...

Dhe nëse mbetesh vetë...Një rrotullim i perkohshëm kuarcesh

…delfin…Ngarkesa njollash në ndërgjegje

Zare te hedhura kuturu

Qethje e përvuajtshme qensh…Nëpërkembje nderi

Ura te djegura që shuhen në të lumit valë dhe në deltë përfundon qymyri i drurit…

Pfff

Gjergjef i paqëndisur…kujitje henash cmërdhake

Seks i pambrojtur ne mes te bazës ushtarake… rrëfim për vjedhje mes hardhish tek prifti pedofil…

…ëndede..kornizë e pashqyer e një fotoje të vjetër..

…trëndafil pa gjëmba dhe me pistil,,,ndërdhënie…fletë të bardha mendimesh të pashkruara…zall dhe zalloshkë në Zallherr…iso rradhësh për perime…dërrrdërrdërrdërr…pikë uji kineze nën një cati në Arktik…brrrrrr

…mendime acide të neutralizuara nën një buzëqeshje bazike…çmenduri e parashikuar në një vit të brishtë…

Ehhhh…

Cullak

C’kërkoni këtu

Në këtë bashkësi dhomash me verandë

Ku e dashura ime rri shtrirë?

Tufë e panjohur,

Gras erëkandë,

Me çanta udhëtimi e të larta zëra,

Që më prishin çastet intime

Ndërsa dua të shkoj me vrap

Të fshihem në dhomën time

E mos dëgjoj të bëra e të pabëra

Nga e pasura krahinë,

Që s’di pse më ngjan me një çmendinë,

Bukur lyer e suvatuar,

Si veshjet dhe të artat

Që kanë ndër duar.

Mbyllni gojë e sy,

Deri sa të kaloj të dhomës prag,

A më mirë kthehuni në botën tuaj të ndërkryer,

Që kurrë mos shihni,

Lakuriqësinë e mendimeve të mija

Dhe mua

Krejt cullak!

Ju e sollët Diktatorin!

E kam parë edhe herë të tjera në grupin e kompjuterave, ku mund të “gjezdisësh” pa para në internet për një orë, në bibliotekën e Qendrës së Bashkësisë. Këtë rradhë e kam ngjitur. Përsërit të njëjtat fjalë. Ka një lëkurë me një lloj bezhe pa shumë shkëlqim dhe hunda me majë me cipën gjithë kokrriza, duket se në një nga lëkundjet e përsëritura të kokës do çikë ekranin e madh e të sheshtë të kompjuterit.

“Ju e sollët diktatorin!” Edhe më parë e kisha dëgjuar të përsëriste me ngulm këtë frazë. Diçka shikonte në internet ngultasi herë me ton më të ashpër dhe herë më butë , por me të njëjtën vendosmëri përsëriste “Ju e sollët Diktatorin!”

Për të qënë i sinqertë, pasi kisha vrarë pak mendjen se nga mund të ishte, Libia, Egjipti, Pakistani apo Evropa Lindore, më shumë isha munduar të gjeja nëse i drejtohej një njeriu apo një grupi njerëzish.

Mbi ballë i tundet një tufë flokësh gjysëm të thinjur. Sytë herë herë i picërron, por nuk arrij dot të kuptoj nëse e ka nga ndryshimet e shpeshta të dritës dhe ngjyrave në ekran, apo se diçka lexon. Eshtë shumë i përqëndruar dhe shumë i sigurt. Edhe kureshtar. Në veshë nuk ka asgjë, që mund të më bëjë të mendoj se dialogon me kënd. Vetëm përgjigjet “Ju e sollët Diktatorin!” Toni nuk është asnjëherë i njëjtët dhe pauzat midis shumë të ndryshme. Herë herë ka dy tre të thëna njëra pas tjetrës. Herë pushime më të gjata. Duket se “tjetri” ose të tjerët mundohen të justifikohen “ashtu ishte koha”, “kaosi kishte pushtuar vendin” ose “nuk ishim ne, por të tjerë ata që e votuan”, por ai pa dyzuar përgjigjet prerë: “Ju e sollët diktatorin!”

Një nga biblotekaret vullnetare dhe të shëmtuara afrohet pranë stacionit të tij dhe diçka i pëshpërit ndërsa ai tund kokën dhe vazhdon të shohë ngultas ekranin. Bibliotekarja largohet dhe ai pëshpërit i vendosur “Ju e sollët dikatorin!” Duket që pala tjetër është inkurajuar nga ndërhyrja e autoriteteve dhe është përpjekur të mbrohet më me zjarr, por ai nuk është lëkundur. Ka raste, kur toni nuk është aq i prerë, sikur ai ju thotë “këto që po rendisni nuk janë krejt të pallogjikshme, por gjithsesi…ju e sollët diktatorin!”

Diktatori duhet të ketë qënë (ose dhe mbase është) një lloj monstre, se ndryshe nuk kam si spjegoj jo këmbënguljen e tij, por përpjekjet e vazhdueshme të “fajtorëve” për tu shfajësuar. Ndoshta diçka e rëndë i ka ndodhur gjatë diktaturës, njeriut me një tufë flokësh gjysëm të thinjura mbi ballë, që tani jeton në një vend pa diktaturë. Po edhe ata, që sipas tij e sollën diktatorin, nuk duhet të kenë qënë më mirë. Ose më keq akoma nuk janë edhe tani. Ndoshta ankohen dhe ai ju thotë pa ndjerë keqardhje “Mirë t’ju bëhet se ju e sollët diktatorin”. E megjithatë këto janë hamendjet e mija se ai thotë në tonalitete të ndryshme vetëm fjalinë “Ju e sollët diktatorin!”, pa i shtuarnë asnjë prej përsëritjeve as edhe një rrokje të vetme. Duket çuditërisht i bindur në tre gjëra: Vdekja, taksat dhe që “ata e sollën diktatorin”. Për këtë jam bindur edhe unë tashmë, por hezitoj t’i afrohem e ta pyes se ç’bëhet Diktatori. Kam frikë nga ai, spjegimi që do më japë apo nuk dua t’i jap fund hamendjeve. Tortura e ëmbël e të panjohurës? Apo trembem se mos bëhet fjalë për Diktatorin tim?

Po tek ne kush e solli Diktatorin?

I kam shpënë mendimet larg sallës së bibliotekës, në një kohë , të cilën nuk e kam jetuar, kur befas dridhem nga përgjigja e tij e prerë:

“Ju e sollët diktatorin!”

Cak çak…

Cak,

Cak,

Cak çak çak…

Trekëmbëshin po më ngrenë,

Edhe pse nuk duan të më varin.

Përse më torturojnë

Me tokitjen e vazhdueshme të çekanëve,

Tani që nuk besoj më

As lulet as barin?

Nuk ju mjafton litari,

Që fytit kanë vite më kanë lidhur,

Dhe buzët plot zhgënjim të hidhur,

Përpëlitjet prej të marri?

-I drobitur e i gjallë na duhesh,

Me frymë dhe gjuhëlidhur,

Të shohësh cilët jemi edhe për pak!

Sytë mbyll t’ju them jam dorëzuar,

Ndërsa çekanët rrahin

Cak,

Cak,

Cak çak…

Shtatoret dhe të gjallët

Në ekranin e tv apo në atë të kinemasë, tërheqja zvarrë e një shtatoreje nuk të le një shije të keqe. E kam provuar në të njëjtën ditë, kur pashë tërheqjen e shtatoreve të Enver Hoxhës në Tiranë e në Korçë. Për të dytën, që e pashë nga ballkoni i apartamentit, edhe pse i gëzuar, pata një ndjenjë të keqe , si atë që të sjell dhuna ndaj një qënieje të pambrojtur. Nuk më ardhi për të qeshur edhe më vonë, kur kisha dalë rrugëve dhe dikush përmirte mbi shtatoren e braktisur, në vendin ku sot ngrihet Kulla Vrojtuese e Korçës.

Për fat të mirë, kam jetuar në një kohë, kur nuk kishte ekzekutime në publik dhe keqtrajtimi më i madh, që kam parë të bëhet nga autoritetet ose nga turmat ndaj të pambrojturve, ka qënë shtyrja e të burgosurve të prangosur, për t’I futur ose nxjerrë  sallave të gjykatës.

Nuk di sa mund të jetë përqindja e njerëzve, që dëshërojnë apo ëndërrojnë tërheqjen zvarrë të armiqve. Në “Dimri i vetmisë së madhe”, Kadareja ka një personazh të deklasuar, që ëndërron tërheqjen zvarrë të komunistëve rrugëve të Tiranës. Eshtë një nga pjesët më makabre të librave të tij. Por është letërsi artistike. Në një roman tjetër(përzjerje e imagjinares me historinë) të posabotuar në Tiranë, një personazh i Ben Blushit bën thirrje për tërheqjen zvarrë rrugëve të Basenit(Elbasanit) të shtatores së Lef Nosit. Por përderisa mbetet në suazën e letërsisë, edhe pse mund të lerë një shije jo të mirë, thirrja është plotësisht e pranueshme. E keqja qëndron në faktin, që autori ka bindjen(mbrojtur në interviatat e dhëna) se kjo gjë duhet të ndodhë në të vërtetë, sepse Lef Nosi i pushkatuar nga komunistët si bashkëpunëtor i nazizmit, duhet edhe në vdekje të zbritet nga piedestali i pamerituar dhe për më tepër të tërhiqet zvarrë!

Nuk dua të mbroj Lef Nosin apo vendimin e Bashkisë së Elbasanit për të ngritur shtatoren e tij. Shumë herë, në Shqipëri(dhe jo vetëm atje)bëhen gabime në vlerësimin historik të personaliteteve kombëtarë apo lokalë. (Kam bindjen që pushkatimi i tij dhe i Patër Anton Harapit ishte dënim shumë i rëndë  për rolin e tyre “dekorativ” në Regjencë).

Ajo që më bën përshtypje është thirrja, që ju bëhet turmave për dhunë. E ngjashme me thirrjet për thyerjen e kafkave të kundërshtarëve, që tjetërkush bënte vite më parë, apo për djegjen e vilave të politikanëve të korruptuar, të tërheqjes prej zhelesh e të tjera të tjera të ngjashme me to.

Thirrje “revolucionare”, që i bëhen pjesëve më të errëta të ndërgjegjes së njerëzve, të cilët në kohë të vështira ekonomike apo të padrejtësive shoqërore, nuk e kanë të vështirë të “ndizen” lehtë nga “apeli i elitës”.

Në skutat e errëta të mendjes tonë ende gjallojnë instiktet e hamarrjes së dhunshme jo vetëm ndaj të gjallëve, por edhe ndaj të vdekurve. Diçka, që edhe kafshët nuk e kanë. Këto të fundit hanë të gjallët, por nuk merren me shtatoret.

Ne kafen e mbushur plot

Në këtë kafe mbushur me memecë,

Unë jam më memeci syresh.

Nuk di as gjuhën e shenjave

(Si dikush që ka këmbë, por nuk di të ecë,

Dhe jo si fëmija, që nuk ec dot se druhet.)

Në këtë hapësirë mes muresh,

Mbushur tej e përtej me belbcakë,

Unë jam më belbcaku syresh

Dhe jo se jam fjalëpakë,

Por të rrokëzuara i kam mendimet,

(Nëse mund të quhen mendime,

Vegimet endacakë,

Që përdridhen në kafkë.)

Në tryezat e mbushur me të verbër

Unë jam prej tyre më i verbri,

Se dhe pa të prekur

Dhe pa lëvizur ajri të ndjej,

(Sa shumë të ndjej!)

Ty,

Dritën që më përshkon terrin!

Gozhde ne vjeshte

Pyll i ndryshkur vjeshte

Dhe një gozhdë në rrotën e pasme ngulur.

Qielli i rëndë më arrin deri në grykë

Dhe më mbyt me të tepërt ajër

Nuk ka maja malesh ku të varet,

Zogjtë kanaleve janë ulur

Dy gra vrapojnë në varret.

Trishtimi ka përpirë rrugët

Dhe më ka arritur deri në kërcij,

Sa shumë dua

Dhe sa frikë kam të vij!

Si mund ta ngre qiellin

Të tremb e të kap zogjtë aq poshtë ulur,

Krahëve të tyre të kapem

E pas të le pyllin e ndryshkur

Dhe këtë makinë

Me gozhdë në rrotën e pasme ngulur?

Mengjes i pafund

Nuk mund të flinim

Në atë hotel varrezë,

Me shtretër komodë guri.

Ndaj pritëm agun duke u puthur,

Dhe qefinë shtruam tryezave të zbrazura

Për të shërbyer mëngjezin e pafund.

Që do nginjte pangopësinë për të jetuar,

Rrëzë një muri

Të valëzuar,

E të përkulshëm pa shumë mund,

Në dimensionin tjetër për të kaluar.

Nuk mund të bënim dashuri

Në atë shtrat epshesh të huaja,

Me të linjta ngrirë në kollë.

Ndaj ndenjëm kacavjerrë ëndrrave të kaluara,

Me frymëmarrje të ndalura

Deri sa hëna e hollë

Me dritën u tret,

Dhe retë butë na pritën

E njomën etjen për të fluturuar

Krahët i qullën

Dhe endrrave të ardhme na zbritën.

Nuk mund të preheshim

Në ato shtroje gjithë pupla

Me qetësi vdekjeje mbushur.

Ndaj ju kënduam yjeve,

Këngë grimcash kozmike

Që si pluhur i artë bridhte hapësirave

Cipën që mbante lëndën tonë ndriste.

Ndërsa jehona prej yjeve kthehej,

Në lëng jete shndruar,

Me të ardhmen e pafund që na priste.

Bote e ngushte

“Në botën tënde”

Ti the:

“Nuk ka vend për asgjë tjetër,

Veç zemrave të përhime,

Diamantësh të thyer,

Lule të zbehura

Dhe një shpate të vjetër.”

Unë u gjegja:

“Janë shumë

E më shumë bëhen kur përralla thurr,

Me mbretër të çmendur,

Kalorës që zbresin qiellit,

Numura që përsëriten,

Princesha gjithë nur”.

Ti qeshe hidhur,

Si rrallëherë bën.

Ndjeva sa pak të kisha dhënë,

Duhej të ikja,

Gjithësi të tjera të zbuloja,

Për të madhen tënde dashuri

Të kishte vënd.

Te gjithe ne Siri

Meqënëse gjërat e thjeshta më duken të komplikuara, detyrimisht që të komplikuarat do më duken të thjeshta. Ndaj po shkruaj disa rrjeshta për situateën e sotshme në Siri.

Siria është bërë një arenë e vërtetë lufte, si rrallë ndonjë vend në histori.

Të pranishëm dhe pjesëmarrës në luftë janë Ushtria Siriane e Asadit, ISIS, El Nusra, “opozita e moderuar”(term i huajtur nga amerikanët), ushtria izrailite, forcat e armatosura turke në kuadrin e NATO-s dhe për hesap të tyre, aviacioni francez, kanadez dhe britanik, Irani, Hezbullahu, Jordania, kurdët, Arabia Saudite, Iraku, padyshim amerikanët dhe tani së fundi edhe avionët e Putinit.

Bashkë me to janë shërbimet skrete edhe të disa dyzina vendesh të tjera. Vende që kanë interesa për naftën, që duan të njohin gjendjen ushtarake të miqve dhe armiqve, vende që gjurmojnë shtetasit e tyre, që vullnetarisht janë bashkuar me ISIS apo El-Nusra apo me “opozitën e moderuar”.

Siria është ëndrra e generalëve. Teatër lufte i pashembullt. Luftë polivalente. Shumëfrontëshe. Shumëngjyrshe. Aspak konvencionale. Nuk dihet kush ja fut kujt dhe se cili ja ka me hile tjetrit.

Amerikanët nuk duan Asadin, të cilin e do Irani, por duan Iranin për të luftuar ISIS. Turqia nuk do Asadin, por nuk godet ISIS se do të godasë kurdët dhe undërshton Putinin. Ky i fundit pretendon se do godasë ISIS por godet “opozitën e moderuar” që të forcojë Asadin, gjë që e tërbon Amerikën por nuk e shqetëson Izraelin. Arabia Saudite e ka inatin me Iranin dhe me ISIS, por jep para për El Nusra.

Sirianët ikin nga sytë këmbët. Harxhojnë të gjitha ato që kanë për të paguar skafistët dhe trafikantët e tjerë dhe vendin e tyre e zenë ushtarët e huaj, spiunët dhe fanatikët(trushpëlarë) myslimanë nga Europa, Azia dhe Afrika.

Korporatat?

Ato gjithnjë fitojnë.

Cdo ditë shoh turbull e më turbull…

Diku kam shkruar se nuk dua të ik nga kjo botë, pa kuptuar të paktën vendin tim në kohën kur kam jetuar.

Dhe vendi im është i vogël. Qyteti im edhe më i vogël. Kur u linda ishin rreth 60 mijë vetë dhe kur u largova nuk i kalonte të 75 mijët. Tani popullsia sillet diku rreth 50 mijë vetë. Thonë që më të shumtët janë të ardhur nga fshatrat e largët.

Por kur i kthehem shpejt me mendje kohës kur kam jetuar, më duket e thjeshtë dhe thuajse pa ngjarje. Një shoqëri e pakomplikuar, që hante, punonte paraditeve, dilte xhirro pasditeve dhe shkonte për urime në fejesa e dasma dhe për ngushëllime në vdekje. Ngjarjet e rëndësishme që më kalojnë vetëtimthi janë vetëm vdekja e dr.Polenkës, skandali i sajuar që futi Koço Cevën në burg, “gurët e Napuçes”, parrullat kundër Partisë e shkruara një natë në muret e shkollave dhe rrëzimi i shtatores së Enverit. Shumë pa për një periudhë mbi 30 vjeçare. Po t’i shtoj edhe kohët e humbura në rradhët për ushqime dhe një lloj frike kur shihje GAZ-et e Degës mund të jap një tablo më se të turbullt të shoqërisë korçare. Ose më mirë të theksoj, që sa më shumë kohë kalon, aq më mirë e kuptoj se nuk kam kuptuar asgjë nga vendi ku jetoja.

Po nuk e kam vetëm unë këtë mungesë aftësie për të kuptuar. E ndesh edhe tek të tjerë të njohur të brezit e qytetit tim. (Duhet të përmend, që në përpjekjet për të kuptuar se ku kam jetuar, kam dëgjuar me vëmendje se ç’thonin të tjerët, sidomos ata që i quaja të mençur; kam lexuar sa kam mundur analizat rreth asaj kohe; kam bluar në mendje kundërshtitë e atyre ç’kam parë , dëgjuar dhe lexuar.) Njri prej tyre, edhe pse gjithë jetën antikomunist, tani thotë, që po qe se do jetë Partia e Punës pjesëmarrëse në zgjedhje do votojë për të. NJë tjetër, duke i mëshuar zërit në fjalët “atij” dhe “të qelbur”, më thotë “Po mirë ja bënte Enveri atij populli të qelbur, që e mbante të mbyllur, se ja ç’po bën tani që u hapën rrugët!”

Më duket se edhe këta, si unë kujtojnë një periudhë gri paqeje, që s’ka as formë as trajtë as ngjyrë dhe as erë dhe fare pak ngjarje.

Po pse më parë më gënjente mendja, që mund të kuptoja shoqërinë ku kisha jetuar?

Thua të ketë qënë një mbetje e ndikimit të teorisë materialiste të njohjes, që mësonim në shkollë? Që po të marrësh në konsideratë faktorët ekonomiko-shoqërorë, raportet bazë dhe superstrukturë, si dhe traditat etniko- kulturore, mund të kuptosh qartë se ç’është një shoqëri?

Hmmm….

E di që me këto rrjeshta do qeshë avokati im dhe më shumë këshilltari juridik i avokatit tim dhe me mendje do thonë:

“Më në fund e kuptove!”

Djathtas

Në rrugët ku duhet të mbaj djathtas

Gjithnjë djathtas

Në rrugët ku nuk ka politikë

Dhe nuk më tremb i madhi kamion

Që me vrull vjen përballë.

Ai në të djathtën e tij

Po aq sa unë në timen

Dhe nuk e soh me frikë

Po as ai nuk trembet

Se jemi kuptuar,

Që edhe pse nuk njihemi

Eshtë e kotë

Njëri tjetrin të vrasim

Në këtë të ftohtë

Ndaj djathtas ngasim

Gjithnjë djathtas

Rrugëve që të tjerët shtruan

Në këtë tokë të harruar

Deri sa të vdesim

Po djathtas.

Më thuaj

Më thuaj,

Më thuaj,

Më thuaj edhe një herë,

Ato që dua aq shumë të dëgjoj,

Nuk është më pranverë,

Në pemë të mbeturat gjethurina,

Dhe të blertat hala të përhershme

Nuk pyesin më për erën.

Të lodhura ndjehen.

Trishtimin e tyre nuk mund ta bëj gjerdan

Për festën e stinës.

Tetori si gjithnjë vjen tinëz

Dhe këmbët e zbathura

Që pllaqurisin lëndinës

Nga shirrat qullur

Ndjejnë më pak jetë.

Unë pres me sy gjysëm mbyllur

Vetëm dy fjalë të më thuash.

Vetem ato pres.

Të mos ndjehem vetë.

Stupidi (Ornela Vanoni)

Kaloj rrugës dhe dëgjoj

Njerëzit që pëshpërisin mekur

Pas krahëve, se si më tradhëton,

E si vetë kam mbetur.

Pastaj dikush si një shënjtor,

Më thotë sa keq i vjen për mua

Po sa keq per mua!

O sa të zotë janë njerëzit

Për të të lënduar.

O Zot sa dëshirë kam

T’ju kthehem e t’ju bërtas

C’dini rreth gabimeve dhe lëmsheve të mija?

Debilë, o debilë

Ju nuk dini asgjë, asgjë

Ku është ai,

Se si është ai,

Nuk arrini ta rrokni dot.

Zemra ime,

I miri im,

Eja më thuaj diçka,

Eja dhe bëj diçka,

Të shpëtojmë gjithshka

Të rigjejmë gjithshka,

Që ishte jona.

Debilë,

O debilë

Atë që ndjej e mendoj

Atë që kam djegur e prishur

Atë që kam hedhur e vjedhur,

Njerëzit kurrë s’kanë për ta gjetur.

Telefoni bie

Dhe të largët zëra,

Më kujtojnë shoqëri që kurrë s’bëra,

E më thonë për problemet,

Pa ditur se ç’ndjenja.

Cdo vështrim

Që takoj në barin poshtë

Cdo kryqëzim sysh

Duket se më mëshiron.

Dhe në fund dikush kokën duke tundur

Të le të kuptosh

Eshtë një kapitull i mbyllur.

O Zot sa dëshirë kam

T’ju kthehem e t’ju bërtas

C’dini rreth gabimeve dhe lëmsheve të mija?

Debilë, o debilë

Ju nuk dini asgjë, asgjë

Ku është ai,

Se si është ai,

Nuk arrini ta rrokni dot.

Zemra ime,

I miri im,

Eja dhe bëj diçka,

Të shpëtojmë diçka,

Më thuaj diçka,

Mund të themi  gjithshka,

Vetëm nëse ti do.

Debilë,

Sa debilë.

Ai vetëm më deshte

Dhe unë e tradhëtova

E pastaj e dëbova

Eshët ajo gjë që nuk e them kurrë

Unë po e tradhëtova

Edhe e dëbova

Kjo është ajo që nuk e them kurrë.

Fundvere

Befas ngjyrat nuk janë më të tilla.

Verë

Pa të blertë,

Pa bardhezinë e dimrit

Apo të tymit gri.

Ec në ajrin që më ka rrëshqitur poshtë këmbëve,

Nxitoj

Edhe pse nuk lagem

Nën të furrishmin shi.

Sa dua të jetë makth,

Por pickimin ndjej edhe pse asgjë më tepër.

Rrëshqas thellë ndjenjës sime,

Që për çudi

Nuk bëhet as e vjetër.

Business as usual

Përkthimi më i afërt i kësaj shprehje më ngjan se është “Leskovik e tatëpjetë, si ka qënë do të jetë“. Leskoviku vetë është në gropë ndaj shprehja më shumë duhet të ketë të bëjë me onat në jug të tij, se sa me vende më të ulëta. Rastësisht, vendet në jug të Leskovikut janë trevat e përjera shqiptaro-greke dhe në këtë verë mundonjëse për Greqinë, pas shpresave të ardhjes të Ciprasit në shkurt, duket se i shkon situatës së sotme të Greqisë. Shteti modern grek, në 190 vite të ekzistencës së tij, 90 i ka vite krize të njohura nga specialistët vendas dhe të huaj. Tani duket , që ka hyrë në kriën më të thellë dhe më e çuditshmja është se kjo po i ndodh në kohën që është pjesë e familjes së madhe europiane, bile të elitës së saj të Eurozonës.

Pa përjashtuar të gjithë klasën politike greke, që është shkaktarja kryesore e krizës, duhet thënë se aktorët e tjerë kryesorë (kryesisht Gjermania) nuk pranojnë asgjë rreth politikave të dështuara ekonomike të masave shtrënguese. Për më tepër, Cipras po detyrohet të pranojë një paketë masash më të disfavorshme, se atë që paraqiti në Referendum ndaj popullit të tij , të cilit i kërkoi të votonte JO.

Eshtë edhe Cipras i racës së politikanëve, që synimin kryesorë kanë të qëndrojnë në pushtet?

A mendon se është në të mirën e Greqisë të bëjë një hap të madh pas, që mos ja lerë pushtetin Samaras apo Bakojanis e kompani?

A mendon vërtet ende se mund të ndryshojë Greqinë dhe Europën?

Të gjitha këto mbeten për tu parë në muajt , që do vijojnë, porn jë gjë është e sigurt për momentin, se e gjithë reizstenca greke( e përkrahur edhe nga lëvizjet e tjera të ngjashme europiane) dështuan për këtë vit. Momenti është në favor të burokratëve të fuqishëm dhe të korporatave.

Asnjë ndryshim!

Peshku i madh jo vetëm do vahdojë ta hajë të voglin, por po e mëson tjetrin edhe që me vullnet dhe gëzim të shtirur të futet në gojën e të madhit.

Ditë të mira për ata që i kanë parë hairin politikës duke luajtur sipas interesave të më të mëdhenjve dhe duke mbushur njëkohësisht edhe xhepat e tyre.

Ditë të errëta për idealistët.

Histori dashuri (Indila)

Edhe pse nuk ka forcen e Brel-it, ka dicka nga ritmi dhe dhimbja e tij ne kete kenge te Indila-s
Pol Mekartni ka te drejte kur thote "Kenget me te bukura per dashurine , jane te trishtat".

Një shpirt  përhumbur

Edhe fjalët i ka humbur

Duke pritur të bukurën

Para një fotoje që është zhubrur.

Nuk është i metë,

Beson tek ajo vetëm,

Atë shikon kudo

E pretë se aq shumë e do

Me një lule në dorë

Vetëm atë prêt, asgjë tjetër

Veç saj çdo gjë i duket pa jetë.

Ajri ndjehet i rëndë

Me fytyrën pa shprehje

Asaj i flet, por flet me vete.

Nuk është i metë,

Thjesht atë do vetëm

E sheh kudo të jetë

Dhe rri e prêt më këmbë,

Me një lule në dorë

Dhe për kurgjë s’mendon.

Në dashurinë e tij

Në dashurinë e tij,

Në historinë e tij

Dashurinë e tij.

Dorën më kap

Më thuaj që nuk do ikësh larg.

Më shtrëngo fort

Edhe pak të ëndërroj.

Sa dua të rri tek ti

Po nuk di më të bëj dashuri.

Kam qënë vërtet e metë

Po mos më lerë vetë

Në pendimin e tmerrshëm

Që mbajnë këto netë.

Do pasurohem një ditë

Dhe të ti jap gjithë florinjtë

Dhe po mos i duash

Do të pres në një liman të humbur

Dhe sytë mos më hedhësh

Të fundit frymë do të jap në buzë

Brenda times dashuri

Në timen dashuri

Në timen histori,

Timen dashuri

Një qiri

Për të ndritur errësirën

Një buzëqeshje

Që mund të ngrerë mbretëri

Ja ku je ti

Ja ku jam vetë,

Dhe le mos besojnë  të tjerët,

Se edhe një të metë dashuria e bën mbret

Po edhe të më harrosh ti,

Do vij përsëri e përsëri

Në tonën dashuri,

Në këtë dashuri

Në këtë histori jete,

Tonën dashuri.

Syriza nuk u korruptua

Në një shënim të shkurtit të këtij viti, të titulluar “Kur do korruptohet Siriza?”, shkruaja rreth mundësisë të “korruptimit” të udhëheqjes së re politike greke. Nuk mendoja për një sjellje të tyre si të politikanëve shqiptarë apo të tjerë ballkanas, porn jë lloj ”korruptimi” nga pushteti i burokracisë së Brukselit dhe Berlinit, që mund të përkthehet “korruptim” nga korporatat. (Pak a shumë si majtisti i qendrës, ish demokristiani Mateo Renzi.)

Në një artikull të sotëm në “Guardian”, prof. Joseph Stiglitz(çmim Nobel në ekonomi)shkruan se “...nuk është fjala për paratë(e borxhit). Eshtë të përdorësh “afatet”për të gjunjëzuar Greqinë, që të pranojë ç’ka është e papranueshme- jo vetëm të pranojë masat shtrënguese, por edhe të tjera politika regressive dhe ndëshkuese.”

Mosnënshtrimi i Ciprasit dhe Varufaqisit, që e shpunë ofertën e fundit të kreditorëve për tu miratuar ose jo nga vetë populli grek, i tërboi Merkelin dhe udhëheqësit e tjerë europianë. Edhe pse e dinë, që moslëshimet e tyre do e fusnin gjithë Eurozonën në ujra të panjohura(sipas deklaratës së Draghit) përsëri vazhduan linjën e tyre të fortë, me shpresën e “korruëptimit” të udhëheqëve grekë dhe përuljen për të vazhduar biznes si zakonisht. Për fatin e mirë të të gjithë Europës(dhe jo vetëm të saj) nuk ja arritën. Pikërisht shpënia e diskutimeve në populli është ajo që nuk pëlqejnë të gjithë politikanët dhe burokratët. (Zbritja e diskutimeve dhe vendimeve kryesore në popull nuk është populizëm , por është A-ja e demokracisë. Psh Zvicra, një nga vendet më të përparuara dhe meë demokratikë në botë, praktikën e referendumeve e ka shumë të shpeshtë.)

Sigurisht, nuk duhet të besojmë me naivitet, se Syria dhe udhëheqësit e saj do jenë vazhdimisht të pakorruptueshëm. Janë ende në hapat e para të karrierës së tyre politike. Vite më pas do provohen se sa do I rezistojnë “magjisë të keqe” të pushtetit. Por sot për sot treguan se janë një lloj i ri politikanësh. Bile treguan edhe më tepër durim se sa duhej. 5 muajt e fundit kanë qënë torturues për Greqinë.

A do votojnë grekët JO?

Shumë economistë dhe politologë të huaj e këshillojnë këtë. Shto këtu edhe “kondrallëkun” dhe “delirin e madhështisë “ të ballkanasve, shumica e tyre do votojë JO.

Por edhe në ndodhtë e kundërta, Syriza tregoi se nuk u korruptua.

Fleta e bardhë

Fleta e bardhë është jo vetëm e pastër. Eshtë edhe e sigurt. Me plot vetbesim. Në të nuk është shkruar asnjë marrëzi.

Por marrëitë ekzistojnë pavarësisht se nuk janë në letër. Letra është si ato rrjetat që kapin fluturat. Nuk le të ikin marrëzitë, që fluturojnë në mendje.

Pra si do i kapte rrjeta e një shkrimtari, që në një të tretën e frazave ja fut kot(më mirë do ishte të shkruanja që dy në tre fraza i ka të mira), letra e bardhë është rrjeta bosh dhe nuk është qëllimi. Po edhe po të mos jetë mjeti është procesi. Nëse kapja është ideja atëhere flutura do jetë e kundërta e kukules. Dhe nëse luga nuk është supa atëhere garruzhdja s’ka si të ketë gjellë. Gjella nuk është ushqimi. Ushqimi është objektivisht nga gatimi. Gatimi thjesht e bën më të pranueshëm ushqimin. Ose më të përshtatshëm për ta marrë luga. Dhe luga nuk mund të jetë më e madhe se goja. Se gjuha koska s’ka po koska thyhen. Dhe koskat treten të fundit. Ose fosilizohen. Në rast të përmbysjeve të mëdha. Edhe të shpërthimeve vullkanore.

Fleta e bardhë ishte e paqme.

Pa miza pa kokë.

Ters

Sot është e shtunë, 13 qershor. Sipas disa kulturave e popujve është nje ditë ters. Po të ishte e premte 13 do ishte trefishi, katërfishi më ters. (Përjashtohen këtu motoçiklistat tersë, që mblidhen në Port Dover për ta festuar).  Për kultura të tjera e popuj të tjerë. Që ekzistojnë ose janë zhdukur mund të ketë qënë kundërters ose me fat të mbarë. Eshtë thjesht një konvencion , që nuk është provuar dhe as ka për tu provuar kurrë. Se si ditët apo numurat mund të jenë fatndjellëse apo tersndjellëse nuk ka se si të spjegohet. (Ose ndoshta ndjell tersllëk po u spjegua.)

E megjithatë njerëzit janë supersticiozë. Ndoshta vetëm një përqindje e vogël mund të mos kenë asnjë lloj ndikimi nga numurat, sendet apo veprimet, që konsiderohen ters apo tersndjellëse. Duket dhe se sa më shumë itensitet të ketë veprimtaria e tyre, aq më supersticiozë janë ose bëhen. Shumë sportistë dhe artistë të suksesshëm edhe pse në më të zotët në fushat e tyre, ju kushtojnë rëndësi sendeve apo zakoneve më të rëndomta e më pa lidhje me ngjarjen, që po i prêt. Ka syresh , që mbathin të njëjtat brekë, ose nuk ndrrojnë çorapet, ose marrin me vete një lloj kukulle hajmali, dhe sa e sa gjëra të tjera, që duket se i takojnë një bote të perënduar. E megjithatë i bëjnë. Për të mos ju shkuar ters!

Shkaktohet kjo se rezultati i ngjarjes është shumë i rëndësishëm? Eshtë për të ulur disi trysninë e brendëshme, që do i ndihë për të qënë në formën më të mirë?

Sot është data 13 dhe asgjë nuk është ters. Më ka dalë dy herë rrota e makinës korrëse të barit ndërsa mundohesha të hiqja qafe barin e harlisur të lëndinave para dhe prapa shtëpisë, por kjo ishte për fajin tim, që nuk e kisha shtrënguar sa duhet, ose edhe për cilësinë jo të mirë të makinës. Në datën 13 nuk kujtoj as të kem ngelur në provim, as të kem pësuar aksident me makinë, as të kem gëlltitur ujë ndërsa notoja, as të kem humbur portofolin, as të më kenë ikur pëllumbat, as të më ketë filluar të pikojë çatia, as të më ketë mbetur valixheja në aeroport, as të më jetë djegur gjella, as të më kenë përjashtuar nga shkolla, as të më ketë ndaluar policia rrugore, as të më jetë thyer dora, as të më kenë pushuar nga puna, as të më jenë grisur pantallonat. Që të gjitha këto kanë ndodhur më datën 13 po aq sa kanë ndodhur në gjithë datat e tjera, pra me një shpeshëri në masën 3%  në muaj.

E megjitatë, ndjenja e të paspjegueshmes, e përjerë me dëshirën tonë për të spjeguar gjithshka, mund të shtyjë këshilltarin tim për çështjet mendore dhe shpirtërore(mentale dhe spirituale), të më thotë “Po ty ç’të duhet që shkruan për tersllëqet, apo do të ndjellësh ndonjë tersllëk?” Dhe në çast dhe unë mendohem dhe nuk dua të vihem para të Panjohurës së madhe, që na tremb me pafundësinë e saj. Na tremb edhe më shumë pamundësia jonë për ta kuëptuar.

Po a ekziston Tersi?

Po edhe nëse nuk ekziston e kanë shpikur. Duket se është dashur.

Magjistaret

Nuk dimë

Se cfarë do gjejmë.

Magjistarë të fjalëve,

Që diçka të shtien në mendje

Dhe ti sheh me vëmendje,

Shkathësinë tinzare të buzëve

Që asgjë nuk thonë.

E detyrohesh të habitesh,

Se të gjithë habiten

Në atë rrëmujë gërmash e presjesh,

Të natës vonë,

Në një zezonë,

Ku drita nuk ndrit ,

Veç shkëndija kimike shalatanësh,

Ndrisin,

E ti pret të rritesh,

Mendërisht e të kuptosh,

Se ku ndodhesh

Dhe ata që më shumë dinë,

Ndoshta qiellin e ndrijnë,

Ndërsa koha hënën ndukën,

E më pas të gjesh,

Se në morinë e fjalëve dhe xixave,

Pranë nuk e ke.

Ta kanë marrë bukën.

Vetmia (Vargjet e kenges te Christine Perry)

Dy pas mesnate.

Nga t’ja nis?

Lotët më rrëshkasin në faqe,

Heshtja e thellë e Vetmisë,

Më ndjek, nuk më le në paqe.

Jam fantazma e vajzës,

Që aq mirë e njihja.

Nga dëshirat e vajzërisë sime

Ka mbetur veç hija.

Kërcej ngadalë në këtë dhomë të zbrazët,

Mundet Vetmija vendin tënd të marrë?

I këndoj shpirtit një nina nana të qetë

Të lashë të shkoje,

Tani në zemër trishtim ka vetëm.

Jam e trembur të shkoj brenda,

Nga frika e një nate pa ëndrra.

Vetmija do më mbajë të mpitë

Vonë, deri sa gjumi të më kapitë.

Jam fantazma e vajzës,

Që aq mirë e njihja.

Nga dëshirat e vajzërisë sime

Ka mbetur veç hija.

Kërcej ngadalë në këtë dhomë të zbrazët,

Mundet Vetmija vendin tënd të marrë?

I këndoj shpirtit një nina nana të qetë

Të lashë të shkoje,

Tani në zemër trishtim ka vetëm.

Copra të thyera të një historie pafrymë

Ku dikur kishte dashuri

Ndërsa tani jam vetëm unë

Dhe kjo e mallkuar vetmi.

Kërcej ngadalë në këtë dhomë të zbrazët,

Mundet Vetmija vendin tënd të marrë?

I këndoj shpirtit një nina nana të qetë

Të lashë të shkoje,

Tani në zemër trishtim ka vetëm.

Coroditje II

Duket se gjithshka është çuditërisht e çoroditur.

Njeriu më i mençur dhe më i drejtë është edhe më i qeti në indinjimin e tij. Quhet Noam Chomsky.

A thua “përditë sheh qartë e ma qartë, e vuan thellë e ma thellë“? Apo iluminimi i pakufi i sjell edhe qetësinë?

Dronat vrasin robër amerikanë, që janë kapur nga afganët për t’i shitur në ISIS dhe për të cilët ishin porositur edhe veshje portokalli, që ja u veshin para kokëprerjes.

Një milioner 72 vjeçar, që do të jetë polic vullnetar në kohën e lirë dhe për këtë shpenzon mijra dollarë, në një aksion ku nuk duhet të jetë, vret një zezak, duke ngatërruar pistoletën për “teaser”. Një I bardhë 35 vjeçar, që nuk di të lexojë, thotë “mirë bëri, që e vrau”, ndërsa gjykatësi(po i bardhë) e lejon të shkojë me pushime në Bahama për një muaj.

DOW JONES ka arritur shifra të pakrahasueshme, por shumica e njerëzve jetojnë më keq se 20 vite më parë.

Pas vitit të prapanicave, duket se po ju vjen më në fund rradha organeve gjenitale të ekspozohen në stil të gjerë nga VIP-at. Në gazetarinë shqiptare, të dyja quhen “zogu”. Duket se kemi për të mbetur përfundimisht Republikë.

Në Strabucks, një kafe “tall” është rrumbullak 2 dollarë.

I rrumbullt është Globi në udhëtimin e tij të paçoroditur.

Coroditje

Diçka është cuditërisht e çoroditur.

Më e mundshme - mendja ime.

Se bota (dhe sidomos ajo shqiptare) nuk mund të jetë tmerrësisht kokëposhtë dhe njëkohësisht e kithtë, sikundër më duket mua këto ditë, që kam hedhur disa sekonda sytë në titujt e lajmeve.

Nuk kuptohet nëse sulmojnë Janullatosin, që nuk masturbon por na henelizon; nëse mbrojnë një gazetar që kishte përdorur pallën pa kriter; nëse mbajnë fjalime në funerale për ata, të cilët nuk kanë vdekur, se s’mund të vdesin pa lindur; nëse njerëz, që akuzohen për inçeste dhe vjedhje, janë më të rrezikshëm se ata, që akuzohen për vrasje dhe homoseksualizëm; nëse të pasurit nuk duan që të ikin nga vedi të varfërit, se pataj nuk kanë se kë të venë në punë ndërsa zdërhallen kafeneve; nëse është më mirë të jesh një putanë me SIDA, se sa në putanë në politikë dhe që infekton me gojë; nëse ata që drejtojnë krimin nga burgjet janë më të fuqishëm se ata që drejtojnë krimin nga zyrat; nëse statistikat e Zaloshnjës janë më të pavlefshme se statistikat e INSTAT-it.

Seks, krime dhe para. Pothuajse aspak rock n roll. Mbase shumë tallava dhe kanabis për qëllime mjekësore.

E megjithatë rrotullohet.

Shqipëria mbetet në brigjet e Adriatikut.

Te gjithe kundër Janullatosit

Politikanë, veprimtarë, atdhetarë, fetarë, jofetarë, ateistë, shkrimtarë, priftërinj, hoxhallarë, gazetarë, barinj me grigja, barinj në pension, të gjithë duket se janë kundër Kryepeshkopit të Kishës Ortodokse Shqiptare. Më i fundmi, shkrimtari-politikan Ben Blushi, merret me temën “komode” të sulmit ndaj Janullatosit, për të fituar pikë si atdhetar i flakët.

E megjithatë, të kundërshtosh për hir të kundërshtimit nuk ka asnjë kuptim. Por për të pyetur gjërë e gjatë, se përse sulmohet Janullatosi, duhet vrarë cazë mendja dhe ky është një ushtrim jo dhe aq i pabukë. Ndihmon të kuptosh psikologjinë e përgjithshme të popullit tonë të mirë, patriot, punëtor e liridashës.

Më tepër se nga shkrimet kundër Kryepeshkopit, në portalet on-line bie në sy numuri i madh i komenteve, që bëhen kryesisht kundër tij. Pra, një numur jo i vogël shqiptarësh e urrejnë Janullatosin dhe përdorin ndaj tij fjalorin më të ulët.

Të bie në sy kjo skemë e thjeshtë mendimi.

Greqia gjithnjë ka pasur pretendime territorial ndaj Shqipërisë. Kisha Greke gjithmonë ka mbështetur pretendimet territorial greke dhe ka bërë përpjekje të quajë ortodoksët shqiptarë si grekë. Si rrjedhim, një fetar i lartë me origjinë greke, nuk mund të ketë asnjë qëllim tjetër në ardhjen në krye të Kishës Ortodokse Shqiptare, përveç se të vazhdojë të mbështesë politikën shoviniste të vendit të tij!

Duket shumë e thjeshtë dhe e logjikshme.

Por sipas një logjike, që ka bazë edukimin ateist të shoqërisë shqiptare. Që e sheh Fenë si të keqen më të madhe, që i kanoset një populli.

Nuk dëgjon kurrë të flitet për Bankat Greke, që zotërojnë një pjesë të madhe të tregut bankar shqiptar dhe as për kompanitë greke, të cilat kanë pasur shumë eskluzivitete në biznesin në Shqipëri. Ato nuk kanë se ç’na bëjnë!

E keqja na vjen se Janullatosi nuk e mban shqip fjalën e tij në meshën e Pashkës!

Po të isha i pranishëm në atë meshë dhe fjala të mos përkthehej nga dikush tjetër, them se do ndjehesha jo mirë edhe pse në dallim nga Blushi, kur shkoj në Kishë në rastet e festive të rëndësishme fetare nuk shkoj për të kuptuar a për të hyrë thellë mistereve të dogmës fetare. Ka të tjera burime , ku mund të gjesh përgjigje për pyetjet themelore rreth Zotit dhe Gjithësisë.

E megjithatë edhe në rast se fjala nuk përcillej e përkthyer, do e quaja një ‘handicap’ të Hirësisë tashmë 86 vjeçar dhe jo përpjekje të tij për të më helenizuar mua dhe të tjerët. Askush nuk niset të mësojë një gjuhë të huaj për të dëgjuar fjalën e një kreu fetar në një festë fetare!

Nuk do më bezdisnin as predikimet në latinisht apo arabisht. Ideja se me gjuhët e huaja apo me fetë e tyre, të huajt mund “të zhbëjnë“ Shqipërinë është jo vetëm e prapambetur por edhe shumë naïve.

Shqipërinë po e zhbëjmë çdo ditë vetë me në krye klasën tonë politike, që ka krijuar një gjendje, që njerzit të largohen çdo ditë e më tepër nga vendi.

Nuk di të ikë ndonjë ortodoks, se kryepeshkopi nuk është shqiptar!

Nuk di as se ikën ndonjë muhamedan, se në ndonjë xhami predikohet islami i ashpër!

Shoqëria shqiptare ka nevojë për një Ringjallje shpirtërore, të cilën nuk mund t’ja japin politikanët e korruptuar(mes të cilëve dhjetra patriotë si Blushi)!

Ringjallja shpirtërore vjen kryesisht nëpërmjet fesë.

Ndaj le t’i lemë njerëzit fetarë të bëjnë punën, të cilës i kanë përkushtuar gjithë jetën e tyre!

"E papërmirësueshmja" nga Sharl Bodler

E papërmirësueshmja

A mund ta mposhtim të zvargurën Keqardhje.

Që rri, gjallon dhe përdridhet

Ushqehet me trupin tonë si një larvë,

Siç i grryen krimbi vidhet?

Mund ta mposhtim të pamposhturën Keqardhje?

Në ç’verë, në ç’pije, në cilat eliksire

Mbytet kjo e papërkulur

Shkatërruese, grykëse si një lavire,

Si mizë dheu e ngulur?

Në ç’verë, në ç’pije, në cilat eliksire?

Thoja magjistare e bukur! Thoja nëse e di

Shpirtit nga ankthi mbuluar,

Të cfiliturit nga plagët, i thuaj atij,

Nga potkoj kuajsh shkelmuar

Thoja magjistare e bukur, oh, nëse e di,

Të përgjakurit, që ujkun larg po e grish,

Dhe korbi nga lart e vështron

Ushtarit që shpirt jep! Të ndjehet i trishtë

Nga fati që drejt varrit e çon,

Të gjorin e përgjakur, që ujkun po e grish!

Mund të ndriçohet një qiell i zi, i zhyer?

A mund të çirret errësira

Pa agime, muzgje, plot pikëllim ngërthyer,

Pa yje, pa vetëtima

Mund të ndriçohet një qielli i zi, i zhyer?

Shpresa që rrezaton dritareve të Bujtinës,

U mposht, përjetë e venitur!

Të gjesh natën pa hënë, pa rrezen e dritës,

Martirët e rrugës së nëmur!

I Paudhi dritat ja ka shuar Bujtinës!

Magjistare e bukur të nëmurit a i do?

Të pakthyeshmen a e di?

E njeh ti Keqardhjen, që zemrat na shënjon,

Me shigjeta ngjyer n’helm të zi?

Magjistare e bukur të nëmurit a i do?

E Papërmirësueshmja me dhëmbë e bluan,

Tonin shpirt, këtë idhull mëshire

E grryen, si themelet bien dërmuar,

Nga vite në lagështirë.

E Papërmirësueshmja me dhëmbë bluan.

-Kam parë dikur në një të rëndomtë skenë,

Nën nota të errta violine,

Qellin e ferrit e flakëron një vetëtimë

E çelin të bukur agime.

Kam parë dikur në një të rëndomtë skenë

Një krijesë thjesht dritë, flori dhe mëndafsh,

Që poshtë ve Luçiferrin,

Por shpirti im, që kurrë s’ndjen gëzim dhe afsh,

Eshtë veç një teatër terri,

Që më kotë e ndjek Qënien me krahë mëndafsh!

Vezet

Në fillim ajo iku

Dhe unë prita një të gjatë orë.

Vetë e kishte thurrur folenë,

(A ndoshta me ndihmën e tij?)

Pastaj me kujdes vezët pat lëshuar,

Si kishte bërë një vit më parë,

Kur ende nuk kishin dalë sythet,

Por tokës më nuk kishte borë.

Nuk është makth,

Nga ata që të gëzojnë kur zgjohesh;

Qiellit gri të pranverës së pambritur,

Të tjera klithje dëgjohen,

Por jo të guiturit e saj,

Brenda vezëve presin zogjtë e braktisur,

Unë e pres të kthehet,

Nuk dua të shkrehem në vaj.

Diçka ka ditur,

Që unë nuk e kuptoj,

Por përjetoj me trishtim.

Ndoshta sarkofagut të gëlqertë,

Zogjtë e mitur,

Nuk kishin më jetë,

Nuk mund të ngriheshin kurrë në fluturim.

Dhe ajo iku

Pa vrarë mendjen për dilemat e mija,

Pa më dhënë një shenjë,

Nëse kthehet vitin tjetër.

Ndoshta më kujtoi të jetoj të sotmen,

Si thuhet prej shekujsh,

Në shprehjen e vjetër.

Në "Këngët e pritjes"

Në këngët e mija të pritjes

Nuk flitej për padurimin për të të parë ty,

Për të dëgjuar vetëm një fjalë,

Për të më parë thellë në sy,

Nëse vërtet të prisja,

A sillesha vërdallë,

Në botën ku nuk ishim vetëm ne të dy.

Në këngët e mija të pritjes,

Nuk ishte robërimi im i vullnetshëm,

Për të dëgjuar vetëm një zë,

E gjithë qënia nderet ethshëm,

Dhe sërish hap nuk hedh,

As vendin nuk lë,

Me përkushtim të përjetshëm.

Në këngët e mija të pritjes,

Nuk dija që mund të ishte kaq bukur,

Kur të m’thërriste me emër,

Një dritë në Mirësi përkundur,

Që duke dhënë gjithshka,

Plot gaz të mbush në zemër,

Botën e bën si kurrë s’të është dukur!

Pjese nga "Dicka ndodhi" e Xhozef Heller

Pjesa e meposhteme eshte shkeputur nga kapitulli "Vajza ime nuk eshte e lumtur".

...

Dhe e kapa sërish veten duke u çuditur se ç’dreqin ka një njeri i aftë, i kënduar, mjaft inteligjent, i ndjeshëm, i afrueshëm, nëpunës i sukseshëm i një kompanie të madhe, si puna ime, shëndetplotë ndaj sëmundjeve, provokues në zgjuarsi, ende hamshor dhe tërheqës për shumë zonja të dyshimta të moshës sime, bile edhe më të reja, që është përfshirë në një diskutim kaq të ulët dhe pa rrugëdalje me dy njerëz (fëmijë) si këto: gruan time të cekët, melankolike, pakëz të dehur, vetëmëshiruese (shpesh mundohem të kuptoj se ç’pashë tek ajo shumë vite më parë, që më bëri të mendoj se isha dashuruar dhe doja të kaloja gjithë jetën me të, përveç se prapanicave të saj të kolme dhe joshëse, që edhe sot nuk janë keq bile duken edhe më joshëse. Për të qënë i drejtë, gjithë këto kohë, them se më ka pëlqyer më shumë në seks ime shoqe se gjithë të tjerat me të cilat kam shkuar mbi dy herë, megjithëse edhe të tjerat kanë qënë bajagi të mira dhe plot me befasira të çuditshme muajve të parë. E ndjej që tani për shembull, se Xheni e Depratamentit të Arteve do jetë bela më vete – është pak e leshtë, jo e ndërlikuar dhe i pëlqen të flasë shumë; duhet ta ketë lëkurën aq të paqtë dhe të butë, sa mund të fëshfërijë kur t’i shkoj dorën, por është akoma shumë e re dhe e këndëshme dhe e padjallëzuar, sa sikur nuk shkon për moshën time. Disa nga vajzat, që kam shkuar qeshin më shumë se duhet me shakatë e mija, sa kur ka mbaruar eksitimi i parë dhe pres të dytin, e kuptoj që ato qeshin dhe flasin aq shumë sa më ngrejnë nervat. Nga ky lloj duhet të jetë edhe e reja dhe e këndshmja Xhen. Po gjithashtu e di se do ta përfshi plot epsh në partin më të parë të kompanisë; dhe s’besoj se do dua ta kem më në kompani pasi të kem mbaruar punë; kjo është dhurata, që dua tiI bëj vetes për Krishtlindje, dhuratë që kam nisur që tani ta ç’mbështjell) dhe me çupën time depresive, vetëmëshiruese dhe që do jetë në qendër të vëmendjes, kur fare mirë mund të përqëndrohem në gjëra të tjera si për shembull të punoj në dy fjalimet, që dua t’i thurr (më pëlqen t’i nis kohë përpara përgatitjet për gjëra të rëndësishme, si fjala që duhet të mbaj në mbledhjen vjetore nëse do ngrihem në përgjegjësi në vendin e Kejgëll, që do të thotë të përgjigjem për tërë punërat, ose të punoj në fjalimin tim të zakonshëm, të thatë, treminutësh për planet dhe veprimtaritë e departamentit tim nëse nuk do ngrihem në përgjegjësi në vendin e Kejgëll, por do jem akoma nën urdhrat e Grin-it, i cili ka mundësi mos më lerë as këtë rradhë ta mbaj. E kam zët Grin-in dhe kurrë s’kam për t’ja harruar dhe falur, që nuk më la të mbaja fjalimin në mbledhjen vjetore. Në të vërtetë as e dua as vendin e Kejgëll – kurrë s’i kam dashur vendet drejtuese dhe të kem shumë njerëz nën hyqëm – por tani nuk do më vijë mirë edhe sikur mos ma japin atë vend; do ndjehem i tradhëtuar  dhe i turpëruar, e do dua të tërhiqem në një vend të errët e të fshehtë ku të qaj e të qaj e mos dal më kurrë. Jam shumë i dobët për ta refuzuar atë vend pune dhe shumë vanitoz sa mos më bëjë përshtypje ai nder. Bile as shtesa në rrogë nuk më duhet.) ose në listën e ndryshimeve, që do rekomandoj të bëhen nëse do ngrihem në përgjegjësi në vendin e Kejgëll. (Dua t’i bëj të qartë Artur Berën-it dhe Horac Uajt-it, se jam i aftë ta bëj.  Ka shumë vetë, në të gjitha zyrat, të cilët dua t’i heq nga puna. Do doja për shembull Grin-in ta pushoja që tani, megjithëse ende nuk kam njeri për ta zëvendësuar.)

...

Terapia “anti-oligarki” e Kastriot Islamit

Në një artikull të botuar dje në “Panorama”, deputeti Kastriot Islami, analizon gjendjen politike në vend, duke përdorur kryesisht konstatime të politikanëve europianë rreth demokracive të pazhvilluara apo atyre hibride në ish vendet komuniste. Gjendjen e vendit e paraqit me të drejtë si të sunduar nga “oligarkia dhe banditizmi”. Gjithashtu, duke ju referuar një interviste të ish euro-parlamentarit francez Joseph Daul, ai e cilëson gjendjen e vendeve Ballkanike “shpërthyese” ndaj hamendëson, se në Bruksel edhe me bekimin e Uashingtonit, për të parandaluar shpërthime të tilla, që mund të sjellin pasoja të paimagjinueshme për rajonin edhe gjithë Europën, kanë filluar në Shqipëri një projekt pilot, të cilin Islami e quan “terapia në tre faza kundër oligarkizmit dhe banditizmit”.

Duhet pranuar, që deputeti Islami ka të drejtë kur pohon(ndoshta për herë të parë), që qeverisja e vendit, sidomos prej vitit 1997 e tani, ka shkuar viti pas viti, si qeverisje e një grupi të vogël njerëzish dhe shpesh herë me elementë të qarta të përzjerjes me “rrethe kriminale”. Në 5-6 vitet e fundit ishin vitet ku këto karakteristia u kristalizuan më shumë. (Kufijtë kohorë janë të mijtë, por nuk besoj se zoti Islami ka tezën, që oligarkia dhe banditizmi janë dukuri e këtij një viti e gjysëm të qeverisë Rama.) Duhet të bëjmë disa dallime. Për shembull Nanon mund ta akuzojmë për nxitje të korrupsionit, dembelizëm apo keqqeverisje, por jo për përpjekje për të forcuar vetëm një grup njerëzish. Tipike në krijimin e oligarkëve kanë  qënë periudhat e shkurtra të qeverive Meta, periudha e qeverisjes së Berishës duke kulmuar me periudhën Berisha-Meta. Oligarkinë nuk e forcon vetëm klientelizmi, por në rradhë të parë centralizimi i pushtetit dhe mosndarja e pushteteve. Vite e Berishës ishin vitet e ligjeve centralizuese, e përpjekjeve për të kontrolluar të gjitha pushtetet, përfshi këtu edhe një pjesë të mirë të mediave. Në këto vite u konsoliduan oligarkët Meta, Argita Berisha, Basha e të tjerë pranë tyre, që konsideroheshin “të plotfuqishëm”.

Por analiza e Islamit me “projektin-pilot” imagjinar europian, është “prerë”, që t’i shërbejë politikisht krahut ku aderon më shumë se sa vendit. Ai krijon edhe tre faza të këtij projekti(hapa), ku e para është kjo , që posa ka filluar- dekriminalizimi i Parlamentit dhe administratës. Këtu Islami përmend jo vetëm largimin e njerëzve të dënuar për krime, por dhe të atyre me “profil oligarkike” (Shpresoj që kjo e fundit të jetë një lapsus i Islamit, se ka oligarkë, por jo deputetë apo nëpunës me profil oligarkik).

Si fazë të dytë quan deligjimitetin e mazhorancës(pra rënien e qeverisë dhe shpërndarjen e parlamentit), se sipas tij, kjo maxhorancë ka përfituar në votime, si dhe gjatë dy viteve të qeverisjes nga “oligarkizmi dhe banditizmi”.

Këtu, me fantazinë e tij, Kaç Islami shkon shumë larg. Ramën mund ta akuzosh për korrupsion me lejet e ndërtimit, për klientelizëm, për “betonizim” të Tiranës, por nuk mund të thuash, se gjatë fushatës elektorale ai dhe partia e tij arritën fitoren duke përdorën “oligarkizmin dhe banditizmin”. Ishte pikërisht revolta e njerëzve në pushtetin e përqëndruar në duart e Berishës, Metës dhe një grushti të vogël njerëzish, që solli Ramën në pushtet. Ky i fundit nuk ka pasur kurrë në dorë as të hartojë ligje, as të krijojë institucione qëndrore, as të bëjë privatizime për pesë lek, as të japë prona dhe as të ndërhyjë në pushtetin gjyqësor.

Mund të thuash se qeverisja “ala Berishë” atij i  vjen për shtat dhe  ka prirje për ta bërë në të ardhmen, por deri tani nuk ka qënë Rama, ai që krijoi oligarkinë shqiptare. Sa për përdorimin e bandave në fushatat elektorale, nxjerrjen e kriminelëve nga burgu për të ndikuar në komunitetet e tyre, përdorimin e parave të pista e deri në vjedhjen e votave, këtë janë dukuri të hershme të politikës shqiptare, që i kanë përdorur të dy partitë e mëdha.

A ka tani në parlament dhe në vende drejtuese në administratë më shumë se kurrë njerëz me preçedentë penalë? Mundet. E megjithatë unë mendoj se grafiku i rritjes së numurit të tyre ka ardhur gradualisht duke u ngritur në këto 15 vitet e fundit, pa ndonjë ndryshim drastik në këto dy vjet.

Pas fazës së dytë (shpërndarjes së parlamentit dhe zgjedhjeve të reja) Islami mendon fazën e tretë, atë të “ndëshkimit” të ideatorëve , realizuesve dhe përfituesve(nga oligarkizmi dhe banditizmi) të kësaj maxhorance. Në të kundërt, thotë ai, është rreziku i një revolucioni, i cili në rastin më të mirë do jetë i butë, por pa fryte.

Ideja e Islamit për fazën e tretë, (edhe pse ju vishet si i gjithë projekti, europianëve), për “ndëshkimin”(që mund të jetë dënim penal, përjashtim nga politika apo diçka tjetër) është vërtet një ide e dobishme për vendin nëse realizohet duke individualizuar ideatorët, realizuesit dhe përfituesit e vërtetë. Kastriot Islami këtë e drejton qëllimisht ndaj maxhorancës, e cila vërtet ka në gjirin e saj disa të tillë. Por ai harron në mënyrë të ndërgjegjshme ideatorin, realizuesin dhe përfituesin kryesor, që është ai që e pranoi në PD, Sali Berishën. Harron qëllimisht edhe të tjerë brenda opozitës së sotshme. Ndoshta do vijë një ditë që ata oligarkë të largohen nga jeta politike dhe ekonomike e vendit, se për tu dënuar, duket se ajo ditë do jetë e largët.

Në vend të përfundimit, dua të shtoj, se e gjithë ideja e “projektit pilot europian” është një “kostum europian”, që Kastriot Islami i vesh idesë populiste të revolucionit demokratik për të përmbysur qeverinë, të shprehur së fundmi nga Berisha.

Maxhoranca e sotme ka një mëkat të madh, që po imiton Berishën në klientelizëm, në favorizime në përpjekje për të goditur disa oligarkë e për t’i zëvendësuar me të rinj. Të dyshimta janë edhe marëdhëniet e krerëve të saj me të inkriminuar. E megjithatë, zgjedhjet e parakohshme( të cilat nuk janë ide e Brukselit, por e Berishës dhe Islamit) nuk i sjellin vendit asnjë të mirë, veë forcimit të PD-së, pa u ndarë akoma nga e kaluara e saj e dëmshme për Shqipërinë.

Nëse Rama nuk ndryshon kurs, populli do e largojë me vota nga pushteti më 2017 në kërkim të njerëzve, që nuk duan të qeverisin vendin sikundër është bërë deri më sot.

Shenjat kanë filluar të shfaqen , por jo sipas skenarit Islami-Berisha.

Duhet një rifreskim i kabinetit Rama

Kanë mbetur edhe 81 ditë deri në zgjedhjet lokale (po e se prillin do e llogarisim me 30 ditë)dhe duket se avantazhet e krijuara nga ndarja e re territorial për PS, po balancohen nga trazirat, që sollën çështjet Doshi-Frroku.

Që Rama të largohet nga posti i Kryeministrit nuk bëhet fjalë, se jo vetëm që nuk punon dot pa qënë i pari, por edhe nuk ka brenda brenda PS-së figura të një niveli kryeministror. Vendit i duhet një qeveri e fortë, për të siguruar rendin dhe për të luftuar krimin.

Shenjat e një qeverie të fortë mund t’i japë vetëm vendosja në postin e zv. Kryeministrit dhe ministrit të brendshëm, i “dorës së fortë“, Gramoz Ruçit. Niko Peleshi të vazhdojë të mbetet në rolin e zëvendës kryeministrit me fytyrë europiane, që mbulon sektorët e turizmit, urbanistikës, rinisë dhe grave.

Në postin e ministrit të drejtësisë të vihet Spartak Braho(Baba Taku), të cilit mund t’i jepet njëkohësisht të drejtojë edhe SHërbimin Informativ pa shkelur Kushtetutën.

Ministrinë e jashtme duhet ta marrë Mrika Kodheli për t’i lënë postin e ministrit të mbrojtjes Saimir Tahirit.

Ministri i shëndetsisë Ilir Beqja duhet larguar nga ajo detyrë si pjestar i grupit komplotist të Tom Doshit dhe në vend të tij të vihet përsëri një përfaqësues i Veriut, ish mundësi Paulin Sterkaj.

Meqë ministri Veliaj do konkurojë për Bashkinë e Tiranës, në vendin e tij të emërohet Liliana Hoxha.

Për t’ju përgjigjur orientimeve të ndërkombëtarëve, të krijohet ministria e dekriminalizmit të parlamentit dhe administratës e kryesuar nga ministri Arben Ndoka.

Gjithë portofolet e tjera mbeten të pandryshuara.

“Udhëheqësit” e qytetit tim

Më ka munduar prej më shumë se 3-4 dhjetvjeçarësh, një lloj “nënshtrimi” i qytetit tim nga Tirana. Edhe pse në fëmijërinë time, kisha dëgjuar shpesh se ne korçarët akuzoheshim për lokalistë, duke u rritur, kuptoja, që kjo ishte tashmë një e vërtetë e kapërcyer.

Kur fillova të punoja, pashë se nga gjithë qytetet dhe rrethet e mëdha, ne ishim ata, të cilët i sillnim më pak problem pushtetit qëndror dhe njëkohësisht përfitonim më pak investime. Me pak fjalë, në gjithë nivelet e administratës në Korçë, kishte më pak “rebelizëm” se në Shkodër, Vlorë apo Durrës. Mundohesha me mendje të gjeja arsyet e një “nënshtrimi” të tillë duke filluar me “shpirtin tonë qytetar për të respektuar ligjet”, largësinë nga Tirana dhe si rrjedhojë nga ministritë dhe institucionet qëndrore e deri në “përdorimin nga të tjerët të drekave e darkave ndaj nëpunësve qëndrorë“ me të cilat siguronin lehtësime në plane apo investime më të mëdha. Nuk më vinte mirë të pranoja, që në Korçë kishte kohë të një bjerrje të “intelektualizmit”, që të bën edhe më fortë për t’i rezistuar presioneve të burokratëve të qëndrës. Dhe këtu nuk e kam fjalën për “rebelizëm” ndaj sistemit, por për “rebelizëm” të pranueshëm brenda kornizave të sistemit.

Për shembull më bënte përshtypje, se me sa lehtësi, i kalonin projetet e Urbanistikës apo Arkitekturës të ardhurit nga Instituti 1, në një kohë, që psh në Vlorë, arkitektët dhe urbanistët nga Tirana, hiqnin “të zitë e ulirit” për të gjetur konsesnsusin e “njerëzve të bazës”.

Korça ishte rrethi, që shpinte më shumë në buxhetin e shtetit dhe merrte më pak prej tij.

E njëjta histori vazhdoi edhe pasi ndryshoi sistemi ekonomiko-shoqëror. Brenda qytetit dhe rrethit, në përgjithësi mungoi fryma e “rezistencës” ndaj drejtuesve në qendër. Më hapur kjo ndjehej brenda dy partive të mëdha, por më pas edhe në përfaqësuesit e pushtetit lokal. Listat e deputetëve të rrethit, gjithnjë e më shumë kishin brenda ose njerëz, që nuk kishin asnjë lidhje me Korçën, ose figura minore, pa asnjë lloj personaliteti intelektual. E megjithatë, kjo nuk ka të bëjë thjesht me atë , që një shoku im e quan “politika e klonimit tepër të thjeshtë“, që udhëheqësit e partive ndjekin ndaj gjithë drejtuesve të partive apo pushtetit në rrethe. Ka të bëjë edhe me mungesën e figurave intelektuale apo të biznesit, imponuese dhe me reputacion të madh në qytet. Duket , që koha e figurave si Lakçeja, Mandi Tërpoja, Jovan Cico Kosturi, Mihal Gramenoja, Pandeli Caleja, Themistokli Gërmenji, Koço Kotta, Selim Mborja, Vasil Avrami, Thoma Turtulli, Sotir Polena e të tjerë, ka perënduar përfundimisht. Qyteti me rrethinat e tij nuk është më në gjendje të nxjerrë figura të një kalibri të tillë.

Edhe sot, përveç Gjergj Bojaxhiut në Tiranë, flitet se kandidatë të pavarur do konkurojnë edhe në Shkodër, Elbasan dhe Vlorë. Në Korçë as mund të bëhet fjalë për të tillë. Shënjë aspak e mirë për këtë sistem.

Udhëheqës(mbase jo I vëerteti) I qytetit është një Ligavec Gollash, që për hir të së vërtetës është më I miri mes emrave, që përmenden në të dy krahët.

Mot feston 100 vjetorin e Republikës Autonome qyteti im.

Ke shumë më pak njerëz me emër, se sa kishe më 1916, kur ishe më pak se 20 mijë banorë.

Gjergj Bojaxhiu, shenja e ndryshimit në shoqërinë shqiptare.

Dita e sotme është një ditë me rëndësi për shoqërinë shqiptare.

Për herë të parë, një njeri serioz dhe këmbëngulës, duke patur mbështetjen edhe të njerëzve të tjerë të pavarur politikisht, po sfidon dy partitë e mëdha në garën për Bashkinë e Tiranës. Tirana më në fund i dha shenjat e largimit nga apatia dhe hodhi hapin e duhur në jetën politiko-shoqërore, për të thyer monopolin e dy partive “post-komuniste”, të cilat veç qëndrimeve kundër njëra tjetrës dhe përbërjes nuk kanë asnjë ndryshim në program apo në parime.

Bojaxhiu posa shpalli një betejë shumë të vështirë, e cila ka gjasa të jetë e humbur, që në fillim, por nëse konsiderohet sin jë luftë për politikë të ndershme, që posa fillon, atëhere Bojaxhiu dhe ata që e pasojnë janë të fituar. Kjo është përpjekja e parë, e cila do ju mësojë se si të mos gabojnë në votimet e vitit 2017.

Gjergj Bojaxhiu do ketë shumë kundërshtarë të egër në këtë fushatë. Për dy partitë e mëdha , ai tashmë është më i rrezikshëm se sa është njëra për tjetrën, pikërisht për shkak të prishjes së staukuosë. Nëse ai arrin të marrë vetëm përqindjen e votive, që i japin sot sondazhet(mbi 30%), do të thotë, që një lëvizje e pavarur e qendrës, më 2017 mund të dalë si Partia me numurin më të madh të deputetëve. Ndaj ato dhe më shumë medit pranë tyre do e luftojnë duke e injoruar ose përbaltur.

Një kundërshtar tjetër i Gjergj Bojaxhiut do jetë edhe cinizmi karakteristik shqiptar, që i fut të gjithë ata, që zbresin në fushën e politikës si të nisur nga të njëjtat qëllime fitimi, ose se kanë pas dy “antit” e përhershëm- Ramën dhe Berishën. Për më tepër mund të qarkullojë edhe një mendim tjetër skeptiko-realist, që “Kryetari Bashkisë, pa mbështetjen e Qeverisë është i dështuar”, ndaj është e kotë t’i jepet vota. Eshtë e vërtetë, se me centralizimin e skajshëm të pushtetit, ku pavarësia ekonomike e bashkive është thuajse joekzistente, çdo kandidat i pavarur ose i opozitës do e ketë të vështirë miradministrimin e bashkisë së tij, por me një qeverisje të mirë , transparent dhe në dobi të qytetarëve, shumë shpejt mund ta zbulojë lojën hileqare të qeverisë dhe të fitojë më shumë popullaritet.

Gjergj Bojaxhiu ka nxitur shpresën e shqiptarëve për të mposhtur skepticizmin brenda tyre, se është e pamundur të shkatërrohen dy monstrat e mëdha të korruptuara.

Uroj të jenë të shumtë ata , që do e ndjekin!

Ndjenja e realitetit (2)

(vijim)

Ndaj këtij realiteti të dytë, në përgjithësi më duket se e “prek” mirë, e kuptoj dhe mund të nxjerr edhe përfundime rreth atyre , që ndodhin atje. Më duket se duke qënë larg, i papërzjerë në grupe politike apo grupe interesi, mund të gjykoj më kthjellët për ato ç’ka ndodhin në jetën shoqërore dhe politke të qytetit dhe të vendlindjes sime.

8 vjet më parë, pas një vizite në Korçë, në një kohë të lulëzimit ekonomik të Shqipërisë, më ranë në sy gjëra pozitive por edhe negative në ndërtimet në qytet. Disa prej tyre i gjykoja si gabime të rënda, që nuk duhet të lejoheshin të përsëriteshin, ndaj në atë valë emocionesh shkrojta një artikull me një titull patetik “S.O.C. Shpëtoni qytetet tona!” Nuk kisha asnjë lloj marëdhënie me shtypin shqiptar(në Korçë as mund të bëhet fjlë për ndonjë të përditshme serioze) ndaj ju luta Rikut të gjente ndonjë të njohur, që mund ta botonte. Kryeredaktori mik i një gazete e botoi dhe njëkohësisht e pyeti Rikun pak a shumë: “Po ky miku jot përse me kaq shumë pathos për ndërtimet në Korçë, kur jeton jashtë?”

Ishte një nga rastet e para, kur ndjeva se diçka nuk shkonte me “prekjen time të realitetit shqiptar”. Diçka më dukej se kishte ndryshuar tek unë dhe jo në “realitetin tim alternativ”. Kisha humbur shikimin ciniko-pragmatist, që kisha në atdhe dhe që është një nga karakteristikat kryesore të shoqërisë shqiptare. Ne kemi pasur të ngulitur, që pas çdo veprimi qëndron një qëllim i caktuar(përfitimi material) dhe me këtë mundohemi të spjegojmë ç’do gjë. Për shembull për shoqatat fetare, që vërshuan në Shqipërinë ku feja ishte e ndaluar themi se kanë prapaskena politike dhe ekonomike, kryepeshkopin Janullatos e quajmë agjent të shërbimeve sekrete, organizatat e huaja për mbrojtjen e mjedisit i cilësojmë si të shkalluar ose njerëz që s’kanë ç’I bëjnë paratë e me rradhë. Kështu , që dikush, që ka jetuar për dis dekada në Korçë dhe ka vite që jeton jashtë e shkruan shumë i shqetësuar për qytetin e tij, ose ka një qëllim të fshehur ose “nuk mbush mirë“. Eshtë absurd të mendosh, se njerëzit harxhojnë nga koha e tyre dhe në vend të “shkojnë e pinë një gotë birrë për qejf” shkruajnë dhe kritikojnë gabimet që bëhen në ndërtime apo qeverisje në një vend ku nuk jetojnë.

Por ky është realiteti.

Dhe realiteti pikërisht sepse është i tillë është më i fortë se dëshirat e mira apo më shumë akoma , se sa ëndrrat.

(vijon)

A i duhen Shqipërisë zgjedhje të parakohshme?

Në një situatë të tillë, kur “djallushi”, që doli nga shishja, që hapi Tom Doshi, u shumëfishua edhe në shumë djaj të tjerë, duket se institucionet shqiptare janë tronditur. Janë përfolur për krime, si dhe janë akuzuar disa deputetë; është akuzuar hapur Kryetari  Kuvendit për krime të rënda; kanë bërë shkelje të rënda Kryeministri, Ministri i Brendshëm, drejtori i Përgjithshëm i Policisë, Prokurori i Përgjithshëm, Kryetari  Komisionit të Sigurisë në Kuvend dhe “peshq” të tjerë më të vegjël. Në këtë rast nuk mund të flitet më për një “telenovelë“, por një “lëmsh” sjelljesh shumë të dyshimta të shtetarëve shqiptarë, të cilat ngrenë shumë pikpyetje. Në një demokraci normale opozita, mediat dhe opinion publik do ngiheshin në një zë për shkundjen e institucioneve, që do filonte me rënien e qeverisë, dorëheqien e Kryetarit të Kuvendit dhe Prokurorit të Përgjithshëm. Një situatë e tillë mund të shpinte ose jo në zgjedhje të parakohshme.

Në Shqipëri kjo gjë nuk ndodh, për arsyen e thjeshtë se Demokracia nuk është normale, por një Demokraci hibride. Për shemull opozita kërkoi me ngulm dorëheqjen e Ilir Metës, por nu kërkon dorëheqjen e Adriatik Llallës. Bërtet për lidhjen Rama-Meta me krimin, por nuk kërkon largimin e Kryeministrit bile as shkarkimin e Tahirit dhe as atë të Didit. Të çorientuara duken edhe mediat pro qeverisë dhe ato kundër saj.

Brenda Maxhorancës dhe sidomos brenda Partisë në pushtet nuk ndjehet asnjë zë. Në një parti normale europiane në pushtet, kriza mund të kalohej duke kërkuar dorëheqjen e Ministrit të rendshëm ose të shkohej edhe deri në rrëzimin e qeverisë dhe formimin e një qeverie të re po nga e njëjta maxhorancë. Kjo gjë as mund të flitet në Shqipëri apo në PS-në e Ramës, ku nuk ekziston demokracia dhe ku asnjë korrent tjetër apo personalitete, që mund të marrin në dorë qverisjen e vendit, qoftë edhe duke e lënë Ramën zv’kryeministër apo ministër të jashtëm.

E gjithë kjo situatë “e ngurtë“ dhe përballë një opozite po aq ‘jo fleksibël” dhe që bën politikë me “yxhyme” mund të shpien në bllokime të tjera të jetës politike deri sa të krijonë situate kur opozita të kërkojë me vendosmëri zgjedhje të parakohshme.

Zgjedhjet e parakohshme janë skenari më i keq i mundshëm për Shqipërinë. Do krijohen disa muaj vakuumi qeverisës, partitë politike janë po ato, ligji electoral po I njëjtë dhe pavarësisht nga rezultati, Shqipëria do mbetet në të njëjtën situateë politiko-qeverisëse, si ka qënë prej vitit 2009 e deri më tani.

Maxhoranca, e cila ka dalë nga zgjedhjet e qershorit 2013 duhet të vazhdojë të qeverisë deri në përfundimin e legjislaturës. Për fatin e Shqipërisë, deri atë kohë, ndoshta do jenë formuar lëvizje politike, që do ju marrin një pjesë të elektoratit PS-së, PD-së dhe PSI-së.

Vetëm kjo mund të sjellë dobi në të ardhmen e vendit.

Je suis Grida Duma

Sigurisht do duhet një sforcim i madh për mua të identifikohem me Grida Dumën(më e lehtë është të them “Je suis Lume Hunda”), se nuk kam asgjë të përbashkët me të. Jo vetëm seksi, cilësia e paraqitjes, mosha, origjina, edukimi, por edhe çdo gjë tjetër është shumë larg të mijave. Kam lexuar disa shkrime, që më kanë gajasur me spërdredhjet absurdeve të frazave, që thuajse nuk thonë asgjë dhe kam ndjerë bezdi dy ose tre herë, që kam parë në youtube diskutimet e saj në kanalet televizive shqiptare. Pak a shumë, Gridan do e karakterizoja jo një “kafshë politike”(si e quan ajo veten), por dikush me shumë ambicie, energji dhe formë, por thuajse aspak përmbajtje.

Grida paraqet rrezikshmëri për të ardhmen e politikës shqiptare, sidomos në ndikimin , që mund të ketë në të rejat universitare, që kanë ambicie të bëjnë karrierë në politikë apo në “marëdhëniet me publikun” (PR).

Por sot dua të solidarizohem me të vetëm për të goditur diçka tejet të prapambetur, që sundon në shoqërinë shqiptare dhe që për fat të keq shfaqet edhe në auditoret, që duhet të jenë më lart se kultura e kafenesë ose e rrugës.

Mbrëmë, dy politikanë në moshë relativisht të re, Luan Rama dhe Taulant Balla, përdorën një gjuhë shumë vulgare ndaj koleges së tyre politikane, duke aluduar se ajo ka kaluar në shumë shtretër. Më tepër se mungesë etike, gjuha e tyre dëshmon diçka shumë të prapambetur. Mungesën e plotë të barazisë midis meshkujve dhe femrave në shoqërinë shqiptare.

Dy “kokoshët”, që ju ndërsyen Grida Dumës, me siguri nuk janë ëngjëj edhe në jetën e tyre personale. Nëse dikush do i akuzonte për të njëjtën gjë, ata edhe se do e mohonin në studion televizive, do ndjeheshin të kënaqur dhe superiorë, që jo vetëm kanë pasur e kanë një ose disa të dashura, por që kjo tashmë bëhet e njohur edhe për publikun. Në mentalitetin e tyre, ata janë edhe më të prapambetur se çifutët, që hidhnin gurë mbi Maria Magdalenën, sepse këta të fundit u tërhoqën pasi Jezui ju sugjeroi “Të shtjerë me gur i pari , ai që nuk ka asnjë mëkat!” Treguan, që kishin ndërgjegje.

Eshtë thënë shumë e shumë herë, që një shoqëri nuk mund të emancipohet pa vlerësuar si të barabartë të dy sekset. Në pamje të parë, kur vizitoj Shqipërinë, duket se kjo gjë është duke ndodhur. Por krahas vajzave dhe grave, që i sheh gjithnjë e më shumë zyrave apo edhe lokaleve në kohën e lirë, dëgjon gjithnjë e më shumë histori të abuzimit me to, të ngritjes në karrierë në sajë të shërbimeve të dyshimta, të korrupsionit, që e shpie këtë sëmundje thellë familjes shqiptare e të tjera si këto. Këto të fundit nuk janë hapa drejt emancipimit dhe lirisë, por drejt një robërimi të një natyre tjetër, që nuk është më i mirë se robërimi, që predikojnë sektet e prapambetura fetare. Shumë herë, gratë më të zonja e më fisnike ndjehen të mënjanuara në shoqërinë e sotme shqiptare se mund të mbeten më lehtë pa punë se të tjerat. Ato nuk duan t’i kenë as në jetën politike as Luan Rama dhe Balla, se nuk i manipulojnë dot, a për më tepër t’i fyejnë si mund të fyejnë Gridën.

Ndaj jam sot totalisht në anën e Grida Dumës.

Edhe pse e kam fshikëlluar në disa shkrime të mëparshme, sot “Je suis Grida Duma”.