Tuesday, 29 April 2025

A është Trump i ngjashëm me Neronin?


Nuk është e sigurt se sa i urryer ishte Neroni në kohën e sundimit të tij brenda Perandorisë Romake dhe vendeve që kishin lidhje apo i trembeshun asaj. Një pjesë e mirë e shkrimeve antiNeron e kanë origjinën në vitet e mëvonshme, kur nga Kisha e krishterë, perandori narcisist ishte demonizuar në shkallë të gjërë për shkak të përndjekjeve që ju kishte bërë të krishterëve në fillimet e tyre.

Por me që flasim për një bashkëkohës, është e sigurt se Trump urrehet nga një pjesë e madhe e popullsisë së Globit. Ka adhurues të tij kryesisht në Amerikë, por edhe gjetkë, por bota përgjithësisht e urren.

Shembulli më i frekët është rasti i zgjedhjeve të djeshme në Kanada. Partia Liberale, e cila vetëm 4 muaj më parë ishte 24% poshtë kundërshtarëve Konservatorë në sondazhet, arriti jo vetëm të ngrihej nga “thellësitë humbëse” por edhe të fitonte zgjedhje që disa muaj më parë quheshin absolutisht të humbura.

Dhe kjo vetëm në sajë të një njeriu, që quhet Donald Trump.

E gjithë retorika e tij bullizuese, për kthimin e Kanadasë në shtetin 51 të SHBA, jo vetëm rriti mobilizimin politik të kanadezëve, por dhe i bëri të zgjedhin një parti drejtuese që të jetë sa më larg ideologjisë së Trump. Madje duke shpërfillur edhe interesat e tyre ekonomike, që mund të mbroheshin më mirë nga Partia Konservatore.

Interesante është se Trump duket i ekzaltuar nga ndikimi i tij mbi zgjedhjet kanadeze. Në një intervistë ai mburret se si Liberalët e bullizuar prej tij, arritën në saj të sulmeve të tij të ngriheshin në sondazhe! Për të mjafton të jetë kryefjala e të gjitha lajmeve në botë, qofshin këto të mira apo të këqija. Ai duket më se i lumtur, që ka tronditur botën me politikën e dështuar të tarifave, që po shkakton futjen e gjithë vendeve në një krizë ekonomike. Pak a shumë si artisti Neron, që vazhdonte të luante në harpë dhe të këndonte ndërsa Roma digjej. Por Neroni nuk kishte shumë vjet që posa kishte kapërcyer adoleshencën, ndërsa Donald është një “adoleshent” gati 80 vjeçar.

E vërteta është se fuqia e Presidentit amerikan është tmerrësisht e madhe dhe Trump po mundohet ta përdorë në maksimumin e saj të mundshëm. Pa ju bërë vonë se mund të shkatërrojë universitetet më të mira të botës, të prishë balancën e pushteteve në Amerikë dhe të dëmtojë thellësisht institucionet dhe ligjet ndërkombëtare që mbajnë rendin e sotëm botëror.

Dëmet e deritanishme edhe pse vetëm 100 ditë të sundimit të tij kanë qënë të mëdha, por njëkohësisht jo të vogla kanë qënë edhe “thyerjet e hundëve” të tij. Duke përjashtuar sigurimin e kufirit me Meksikën, Trump ka dështuar në shumicën e premtive të tij gjatë fushatës.

Ende nuk shenja paqeje mes Ukrainës dhe Rusisë.

Zgjedhja e çështjes së Palestinës duket po aq e largët sa është dukur në dekada,

Tregjet e letrave me vlerë kanë qënë në lëkundje histerike dhe jo në ngjitje.

Ekonomia amerikane nuk duket më e mirë se në vitin e kaluar.

Por narcisitit Trump i mjafton të jetë në qendër të vëmendjes dhe për fat të keq të shumicës së Globit ai është çdo ditë.

Deri në një kohë, kur ata që janë rrotull tij të kuptojnë se është i rrezikshëm për të gjithë dhe edhe nëse nuk i rezervojnë një fat të ngjashëm me Neronin, do e detyrojnë të kthehet në një politikan më normal.

Për sa i përket Kanadasë dhe njerëzve të saj, këto vite me këtë fqinj të çmendur do i kenë jo ak të vështira.

Thursday, 24 April 2025

“Meselera” të vjetra votimesh


Në një nga këto ditë votova për Parlamentin e ri kanadez. Një fletë votimi e thjeshtë, sa gjysma e një formati A4, që ishte ku e ku e krahasuar me “gazetën” e madhe, që është fleta e votimit të Tiranës, me dhjetra parti dhe me qindra emra kandidatësh.

Ne patëm një “hop të madh cilësor”, kur kaluam nga një sistem monoparti në pluriparti. Edhe në Diktaturë kishim të drejtën e votës individuale dhe të fshehtë, por kishim një fletë votimi shumë të thjeshtë, të cilës as nuk ja hidhnim sytë. Kishim një lloj bezdie ta lexonim nën sytë vigjëlues të veprimtarëve të Frontit Demokratik, të cilët mund të hetonin një lloj mëdyshje në vendosmërinë tonë për të votuar kandidatët e Frontit. Veprimtarët ishin të etur që votimet të mbylleshin sa më shpejt, për t’ja u kaluar qendrave të tjera të votimit.

Edhe pse kishte një Parti, në mënyrë të çuditshme ne votonim për një organizatë masash që quhej Fronti Demokratik dhe që ishte një organizatë absurde, ku më të shumtët e njerëzve nuk e dinin me se merrej. Ndoshta i vetmi qëllim i saj ishte të përgatiste zgjedhjet. Pakkush e dinte se kush ishte “i madhi” i Frontit në kryeqytet apo në rrethe. Unë e dija se kush ishte sekretar i Frontit në Korçë, sepse ai kishte një zyrë në Pallatin e Kulturës, një vend ku hynim shpesh për të parë ekspozita, shfaqje falas apo edhe të shihnim ndeshjet e shahut plot grindje mes shahistëve amatorë të qytetit. Zyra e Fronti ishte ngjitur me dhomën plot tym duhani ku luhej shah.

Sekretari i asaj kohe ishte një model tipik i punonjësve të sotëm të administratave lokale. I përparuar për kohën. Ai përvetësonte çka kishte në dorë, duke filluar me bezet e kuqe të flamurëve, bonot e ushqimit të funksionarëve të Frontit në fshatra dhe deri në kompesatot që përdoreshin për kutitë e votimit. Forcat e Rendit e kapën rastësisht, por e dënuan jo pak. Plot 25 vjet. Ishte një aventurë e rrezikshme të vije dorë ato kohë në pronën socialiste dhe veçanërisht në prona që kishin edhe një lloj simbolizmi politik.

Nuk e kujtoj si u bëra anëtar i Frontit. Asokohe të gjithë ishin Frontistë, veç ndokujt, që i ishte e hequr e drejta e votimit. Sa mbushje 18 vjet, bëheshe anëtar i FD-së dhe për këtë nuk kishte nevojë për lutje. Dikush, diku, në shkollë ose në lagje, ishte i ngarkuar me përgjegjësinë e shpërndarjes së librezës për anëtarët e rinj, që do ishin edhe votuesit rishtarë. Ndoshta ishte viti 1977, kur si votues i ri duhet të shkoja në një takim ku do shpallleshin kandidatët e Frontit për Këshillat dhe Gjykatat popullore. Sepse sikundër edhe sot, në atë kohë votohej më vehte për Kuvendin dhe më vehte për psuhtetin vendor. Madje kishim të drejtë edhee të votonim ose jo për gjykatësit- xhelatë të Diktaturës, që dënonin jo pak në emër të popullit.

Në sallën e madhe të Pallatit të Kulturës, të mbushur plot, ishin të gjithë “mëhallaxhinjtë“ e mij. Dikush në presidium lexoi listën e gjatë me emra dhe më pas , një pas një u ngritën disa njerëz që lavdëruan kandidatët e veçantë, gjë që të krijonte bindjen se ishin zgjedhur njerëzit më të mirë dhe më të devotshëm. Nuk kujtoj asnjë emër prej tyre. Kujtoj që pati një vërejtje për një gjykatës, për të cilin u tha se nuk fliste me të jëmën, por që shpejt u sqarua nga disa pjesëmarrës të tjerë, se nuk ishte faji i gjykatësit, por ishte i të jëmës. Ky ishte “pagëzimi” i im me atmosferën elektorale dhe ai i vërteti do bëhej ditën e dielë, kur unë të hidhja në kuti “plumbin për armikun”.

E diela e votimeve ishte një nga ditët më të bezdisura të vitit. Nuk ngopeshe dot me gjumë, se pa shkuar ora 6 e mëngjesit, të trokisnin në dera për të shkuar sa më parë në qendrën e votimit. Përpara qendrës prisnin një numur i madh njerëzish, ku më të qeshurit ishin pleqtë, se ishin zgjuar në kohë dhe kishin të bënin diçka të ndryshme nga rradha e përditshme e qumështit. Madje sa kishin blerë dy shishe. Më të rinjtë ishin edne përgjumësh, por nuk e shprehnin dot bezdinë, sepse nuk ishte politikisht korrekt.

Më pas dera hapej në kohë dhe me rradhë kryenim ritin e shpejtë të tregimit të pashaportës, marrjes së fletës së votimit, palosjen e menjëhershme dhe futjen pa mëdyshje nç të çarën e kutisë së votimit. Ndonjë që kishte më shumë frikë, ose ishte më gomar se ne të tjerët, ndërsa hidhte votën theshte edhe “Të rrojë Partia”, që e bënte edhe më qesharake të gjithë atmosferën.

Të tillë e kujtoj votimin tim të parë, që nuk kishte asnjë ndryshim edhe nga votimet e tjera të kryera në kohën e Diktaturës. Asnjëherë nuk mora vesh se për kë votova dhe nuk kisha asnjë interes të dija. Të gjithë “kishim rënë në ujdi” të votonim sepse duhej votuar.

Sunday, 6 April 2025

Populli jonë i Besës


 Shpesh vras mendjen se si është e mundur, që vetëm dy udhëheqës politikë kanë mbetur kaq gjatë në krye të shtetit tonë. Prej vitit 1991 Sali Berisha dhe prej vitit 1999 Edi Rama.

Pasi e kam kthyer dhe vërtitur në mendje faktorë shoqërorë, gjeopolitikë, ideologjikë, të kultit të individit, të rolit të narcisistëve në drejtimin e masave, të mungesës së trenave, të rritjes së kultivimit të boronicës dhe shumë të tjera kam arritur në të njëjtin përfundim që arriti detektivi mesjetar i Kadaresë tek “Kush e solli Doruntinën”- Timonierin e madh dhe Xha Saliun, i mban në krye të këtij vendi Besa.

Besa e shqiptarit është ajo ]ka vendos të tashmen dhe të ardhmen e shqiptarëve. Një pjesë e madhe e besnikëve shqiptarë i kanë dhënë besën Saliut dhe një pjesë edhe më e madhe ja kanë dhënë Edi Ramës. Ashtu si dikur shumica dërmuese i pat dhënë besën shokut Enver!

Ka edhe një pjesë shumë të vogël me të pabesë, ose si e quajnë në mënyrë të sofistikuar ‘elektorati gri”, por kjo pjesë e popullsisë (atipike) shqiptare sa më shumë kalon koha dhe aq më shumë zvogëlohet.

Ndaj dhe asgjë nuk ka për të ndryshuar pas zgjedhjeve të 11 Majit. Besnikët e PS-së (ose Partia e Sumës)do mbeten në shifrat 42% dhe besnikët e Ko-hale-cionit “Ta bëjmë Shqipërinë Madhështore” do qëndrojnë fort në 28%. Votat e të pabesëve do shpërndahen në partitë e vogla, por për shkak të formulës së zgjedhjeve edhe më se gjysmat e tyre do shkojnë në dobi të dy partive me besnikë.

Kështu që Kuvendi i ri, krahas punës për të rritur begatinë e popullit shqiptar, do ketë si përparësi edhe të reformojë Drejtësinë, ose më mirë atë pjesë të saj që quhet SPAK.

SPAKU- duhet t’i hiqen dhëmbët me majë dhe t’i zëvendësohen me proteza. Sepse dy partitë me besnikë nuk mund të lejojnë të shkojnë burgjeve Abi, Lali Eri, Bela Balluku, Fatmir Mehdiu, Ilir Meta, Taulant Balla, Ilir Beqaj, Monika Kryemadhi e sa e sa të tjerë, që përbëjnë ajkën e shoqërisë shqiptare. Një elitë, të cilën me shumë mundim dy partitë e krijuan në këto 35 vite dhe nuk mund të lejojnë të shkojë “për dhjamë qeni” për disa pak qindra miliona euro të zhvendosura nga xhepi i madh publik në disa xhepa të vogla.

Dhe këtu vijmë në përfundimin e Besës së shqiptarit.

Me ndërgjegje të plotë apo të detyruar nga nënndërgjegja, shqiptarët i kanë dhënë Besën Korrupsionit dhe për këtë do shpërblehen me mirëqënie ose me mjerim.

Varet nga këndvështrimi.


Thursday, 3 April 2025

Se sot Clirim...

 


Dje Trump shpalli “Ditën e Clirimit” për SHBA duke vendosur tarifa (të ashtuquajtura reciproke) për prodhime industriale dhe bujqësore për mbi 60 vende të botës. Tarifat u shpallën në Kopështin e Trëndafilave të Sktëpisë së Bardhë, mes një tirade me ”akte alternative” nga “the Donald”.

Në darkë, në disa qytete të shtetit Tenerike (sipas shumë bashkëatdhetarëve tanë), Trampisti Selim dhe shumë trapista të tjerë dolën duke kënduar:

Se sot çlirim,

Se sot çlirim,

Se sot çlirim,

Se sot çlirimi i ka ardh’

SHBA-së nga Trump i saj...

Marshimi çakërrqejf i shoqëruar me këngë, raki dhe hudhra të njoma të prodhuara në SHBA vazhdoi deri pas mesnate, sepse një pjesë e trampistëve shkuan të flinin se punojnë dy punë të ndryshme gjatë ditës.

Po nga kush u çliruan Shtetet e bashkuara të Amerikës?

Sipas Trump, gjatë 50 viteve të fundit, kapitalizmi amerikan ka qënë kapitalizmi mçë budalla dhe zemërgjërër që ka ekzistuar në botë. Të gjithë vendet kapitaliste, socialiste, feudale si dhe primitive e shfrytëzonin Amerikën dhe popullin amerikan duke i vendosur tarifa në tregëtinë që bëhej mes tyre! Të gjitha! Pa asnjë përjashtim!

Por tani, Sherifi i ri që ka ardhur në Uashington ka marrë vendim që Drejtësia të rivendoset. Nuk do jenë më administratat syleshe të Reganit, Bushëve, Klintonit, Obamas dhe Bajden, që lejuan që vendet e përparuara dhe të ptrapambetura të “plaçkisnin” Amerikën.

Pa ditur shumë nga makroekonomia dhe mikroekonomia, këtë supergënjeshtër, që të gjithë ja hidhnin Amerikës nuk ka njeri në botë ta hajë. Amerika jo vetëm që është vendi më i pasur i botës dhe që përcakton rregullat e lojës, por mban edhe 700 baza ushtarake nëpër botë, vetëm re vetëm, që gjithë të tjerët t’ja hedhin në tregëti!

Duket që një krizë e madhe ekonomike po vjen këtë vit.

Mirë Trampisti Selim se aq mend ka, por ne të tjerët ç’taksirat kemi të vuajmë!