Fenomeni “Kolumbo” tek ne

Detektivi Kolumbo, me pamjen e tij prej një “njeriu të dështuar”, i veshur me një pardesy të vjetër dhe me një makinë sportive po aq të vjetër, ka “mbërthyer” para televizorit në vitet ’70 dhe ’80, miliona telespektatorë, jo vetëm në Amerikë, por në gjithë botën. Ishte fabula e policit të thjeshtë dhe të ndershëm, që arrinte të përballonte arrogancën e “kriminelëve”, që shpesh vinin nga pozita të fuqishëme, t’i shpinte pas hekurave. Në njëfarë mënyre, personazhi simpatik, i interpretuar mjeshtërisht nga Peter Falk, arrinte të krijonte bindjen në shikuesit, se “para ligjit të gjithë janë të barabartë“.

Edhe pse një serial artistik (fiction), pas tij është një e vërtetë e madhe. Me rrogën e një detektivi, inspektori policije apo edhe prokurori, në Amerikë nuk mund të bëhesh i pasur. Blerjet e mëdha, apo transaksionet me shifra të pajustifikuara, menjëherë fillojnë dhe ndiqen nga Kontrolli i Brendshëm i institucioneve përkatës.

Kolumbon ma kujtoi shkrimi rreth pasurive të kandidatëve për Prokuror të Përgjithshëm të përkohshëm i botuar dje në politiko.al. Me më pak se 25 vite karrierë, një pjesë e mirë syresh kanë shumë prona, të cilat nuk mund të justifikohen. Dhe ndoshta këta, të cilët u paraqitën si konkurues, mund të jenë më “të varfërit” mes prokurorëve, gjykatësve dhe oficerëve të lartë të policisë. Ka qënë në gjithë këto vite, një “garë“ e verbër për të bërë para, për të cilën mund të jenë penduar shumë prej tyre.

Dhe është lehtësisht e kuptueshme, se prokurorët dhe policët, paratë e shumta i kanë bërë duke liruar apo lehtësuar trafikantë të drogës. Atje kanë qënë edhe lëvizjet më të mëdha. Nuk përjashtohen edhe rryshfetet e marra mosveprime apo lehtësime për krime të llojeve të tjera, por mbi të gjitha është Droga, ajo që po fundos edhe ish-Ministrin e Brendshëm Tahiri.

Po pse të mos ekzistojë fenomeni “Kolumbo” tek ne?

Problemi kryesor dhe i vetmi është dobësia e tejskajshme e sistemit të Drejtësisë dhe institucioneve të tij.

Pa institucionet e forta amerikane nuk mund të kishte as dedektiv Kolumbo.

Ndaj është kaq e domosdoshme Reforma në Drejtësi.

Po a mund ta bëjnë atë prokurorë, që zotërojnë një numur apartamentesh, kur dy dekada më parë nuk kishin as një kotec ku të flinin?

Po a mund ta bëjnë atë politikanë të përfolur për afera milionshe?

Duket si një rreth vicioz, nga i cili është e vështirë të dilet.

Eshtë shumë e vështirë të flakësh një kostum prej mijëra eurosh në këmbim të një pardesyje të vjetër, apo më keq akoma, në këmbim të një dysheku burgu.

Dhe këto djall kostume firmato, sa më shumë shkojnë vitet, aq më shumë shtrenjtohen!