Kush e solli “Kashein e Pavdekshëm” në Korçë?

Në këtë kohë duhet të ketë qënë 8 vjet më parë. Mesjetologu ynë i shquar i letrave, me siguri do e lidhte me solsticin, me konfliktin në Dafur, me shkëputjen e akullnajës A16 nga brigjet perëndimore të Groenlandës, por unë mund të përmend vetëm faktin, që në qershor të vitit 2009, dikush e solli në vithe të kalit apo në ndenjësen e ngushtë të një avioni “Kashein e Pavdekshëm”.

Nuk ka të bëjë aspak me mitin e njohur të Dhoqinës, e cila ishte e trevave tona dhe e kishin martuar larg. Pitë Uillsën ndoshta nuk kishte dëgjuar kurrë për Korçën deri sa rastësisht, e pat zbuluar ndonjë vasal i Edi Ramës.

Korça nuk është dalluar për “import” ndërtuesish, mjeshtrash, kallfësh apo arkitektësh. Në të kundërt, specialistët e trevave tona thuhet që kanë ndërtuar mrekullira deri në Taxh Mahal. Disa projekte private të arkitektëve grekë, rumunë dhe italianë, janë zbatuar në vitet ’20 dhe ’30, por peshën kryesore e kanë mbajtur vendasit ing.Pilika, ark. Qemal Butka,  kallfët Misto dhe Koço Koçiu etj. Pas Luftës së Dytë, shkëlqyen Petraq Kolevica, Koço Comi, Valentina Pistoli e deri në më të rinjtë.

Vonë, në mijëvjeçarin e ri, jo për arsye të mungesës së arkitektëve korçarë të aftë në Korçë dhe në Tiranë, por për disa arsye artistiko-korruptive-mistike, “mbiu” ky arkitekt australian, i cili mori “eskluzivitetin” e projektimit në Korçë.

Jam i ashpër në fjalët ndaj tij, jo se mendoj se është komplet faji i tij, por arkitektët e vendeve të zhvilluara perëndimore kanë një kod etik dhe profesional, i cili duket se i mungon arkitektit Uillsën.

Arkitektët seriozë, të studiove serioze, tërhiqen kur dyshojnë se ka afera korruptive.

Arkitektët seriozë të studioe serioze, fillojnë venë në dyshim, kur një numur i madh i investitorëve privatë trokasin në dyert e tyre dhe ju thonë “na kanë dërguar të bëjmë tek ju këtë projekt”.

Arkitektët seriozë të studiove serioze, marrin në konsideratë edhe shoqatat e arkitektëve në vendet ku jetojnë dhe mundohen të aplikojnë tarifa të përafërta me mesataren e tregut.

Pitë Uillsën nuk i bën të gjitha këto, ndaj nuk kam pse të kursej asnjë fjalë të ashpër ndaj tij.

Po kush e solli Kashein, që po bëhet i Pavdekshëm me numurin e madh të veprave vetëm në Korçë në këto 8 vjet?

Nikua…Raqka?

Jo asnjëri prej tyre nuk ka patur atë kohë as njohje dhe as predispozicion për të sjellë në qytet idetë e tij të viteve ’60-‘70.

Bile Peleshi, me të drejtë admironte arkitektin shumë të mirë korçar Vladimir Bregun, të cilit pa frikë mund t’i lihet në dorë projektimi i Korçës.

Si në Mesjetën e Dhoqinës dhe Kasheit, atë e solli feudali Edi Rama dhe e “emëroi” “arkitekt të jashtëzakonshëm dhe fuqiplotë“ të kazasë të Korçës. (Nuk është krejt jashtë këtij emërimi edhe deputeti Blushi, që ka qënë anëtar i Jurisë të  qershorit 2009 dhe megjithëse nuk ka lënë gjë pa thënë për Ramën, asnjëherë nuk ka përmendur ndërtimet skandaloze të projektuara nga Pitë Uillsën.)

Korça i ka rezistuar zjarreve, tërmeteve, diktaturës ndaj do kalojë edhe këtë periudhë, kur në mënyrë të fajshme i janë dhënë fuqi të plota projektimi, dikujt, që po le plot vepra të dobëta apo mediokre.

E mira është t’i ndalet dora sa më parë!