Banesa kolektive me “lëmashk”

Të gjithë arkitektët gabojnë. Edhe më të mirët mes tyre. Ndaj ka një lloj etike për të qënë I kujdesshëm ndaj veprave të kolegëve, sepse duhet më parë të njohësh arsyet përse projektuan një objekt të veëantë në një mënyrë, që përgjithësisht konsiderohet e gabuar.

Unë nuk di se cili ose cilët janë autorët e një banese kolektive, e cila do ndërtohet së shpejti në zemër të Korëës, në rrugën dikur të shpallur muze, (rr. “Jovan Cico Kosturi”). Kritikat e para kryesisht lidhen me afërinë që ka me Mësonjtoren e Parë, por objekti ngrihet në një zonë që është jo vetëm qëndrore, por dhe me cilësi arkitekturore të spikatura, ndaj projektimi i tij është në vetvete delikat. Kushdo që ta kishte marrrë përsipër do e kishte shumë të vështirë.

Ndërtimet e banesave kolektive në zona të formuluar mirë kanë një shtytje të parë, që është interesi i ndërtuesit dhe pronarit të truallit për të patur një sipërfaqe sa më të madhe ndërtimi të mundshëm për shitje. Nuk ka asgjë të keqe në qëllimin e tyre, por kjo krijon vështirësinë e parë, sepse vëllimet përgjithësisht projektohen si kubike (si format vëllimore më racionale dhe më të lira) dhe nuk mund të jenë në harmoni me objektet përreth. Për më tepër kur rruga “Jovan Cico Kosturi” është një rrugë e ngushtë.

Ç’ka ndodhur me projektin e paraqitur për miratim dhe tashmë të miratuar?

Eshtë zgjidhur mënyra më e keqe vëllimore e mundëshme.

Eshtë trajtuar nga ana arkitekturore në mënyrën më të varfër të mundëshme.

Për t’i mbuluar shëmtinë e fasadës jugore është veshur pjesërisht me lëmashk.

Eshtë shumë e vështirë ta futësh edhe në një kategori apo stil arkitekturor të caktuar. Monotoni ëarjesh vertikale, që duhet të jenë dyer, ballkone të ngjashme me ato të godinave të plazheve të kohës së Diktaturës dhe një tarracë e “qethur” krejtësisht e patrajtuar.

Përreth ka shumë lloj objektesh nga ato të arkitekturës popullore, të asaj me elementë të neo-klasiëizmit, të stilit rumuno-bizantin, të stilit eklektik dhe deri të brutalizmit, ndërsa objekti që po nis të ndërtohet në vitin 2022 është krejtësisht i varfër dhe pa shprehje.

Pse të ndërtohet kështu?

Pse të miratohet kështu?

Të ndërtojmë më keq se më 1872, se më 1922, se më 1962 dhe se më 1992?

Ndoshta është vonë të bëhen korrigjime, por asnjëherë nuk është e pamundur.