(vijim)
Edhe i gjithë viti 1941 vazhdoi me të njëjtën indiferencë të
popullsisë, me burrat që diskutonin kafeneve se do fitojë Hitleri, që po i
pushtonte të gjithë vendet në dy javë, apo Anglia me të tjerët, po qe se futej
dhe Amerika në luftë, do i bënin ballë. Nuk kishte ndonjë arsye të fortë
“shqiptarizmi”, që të organizoheshin kundër Italianëve, sepse pas hyrjes së
gjermanëve në Jugosllavi dhe Greqi, Shqipëria e Madhe po ju pëlqente
nacionalistëve.
Deri në Nëntor 1941, kur formohet Partia Komuniste, nuk
ndjehet asnjë organizim antitalian në Shqipëri. Deri në sulmin e hitlerianëve
ndaj Bashkimit Sovjetik, komunistët shqiptarë (të pakët dhe pa ndonjë ndikim në
popullsi) ishin ende me idetë se imperializmi Italian do sjellë krijimin e
klasës punëtore dhe si rrjedhojë më vonë edhe revolucionin proletar. Udhëzimet
e Kominternit të verës të atij viti, i nxorrën nga “ëndërrat” për “revolucion
proletar” dhe i udhëzuan drejt organizimit ose përfshirjes në Fronte nacionale
kundër Boshtit.E megjithatë komunistët ishin edhe të pakët, por edhe pa asnjë
mbështetje financiare (në ato vite Bashkimi Sovjetik vuante për ndihma në armë
dhe para) ndaj nuk mund të bënin më shumë se të hidhnin ndonjë trakt.
I gjithë viti 1942 kaloi po në të njëjtën “qetësi”, por me
një interesim më të madh dhe ndihmë financiare të anglezëve dhe me orientimin e
një pjese të popullsisë proamerikane kundër Boshtit. Tashmë Amerika kishte hyrë
në Luftë dhe shumë pjesë të popullsisë, që besonin në idealet e saj demokratike
nisën të mendonin më aktivisht për përfshirje në një rezistencë kundër okupatorëve.
Nën ndikimin e jugosllavëve dhe anglezëve u krijua Fronti Nacional Clirimtar në
shtator 1942, që pas 3 vjet e gjysëm pushtimi është e vetmja ngjarje që shënon
angazhimin shqiptar në luftë kundër pushtuesve. Thellësisht i zbehtë ka qënë në
atë kohë edhe roli I Mbretit Zog në mërgim. Ai nuk mundi të fitonte në Angli
statusin e një partneri të denjë për të luftuar Italinë, që do sillte edhe
mundësinë e kthimit të tij në fron pas luftës.
Po nënvizoj sërish diçka , që e kam shkruar edhe më parë.
Elita shqiptare e kohës është përgjegjësja kryesore për ardhjen në fuqi të
komunistëve në Shqipërinë agrare dhe të prapambetur dhe pa asnjë traditë
sindikaliste dhe komuniste. Ishte pikërisht mosorganizimi i tyre gjatë luftës
në struktura politike-patriotike-antifashiste, që krijoi vakumin e shfrytëzuar
menjëherë nga një numur shumë i vogël komunistësh të drejtuar nga dy komunistë
jugosllavë.
Komunistët ditën të organizoheshin dhe të krijonin një lëvizje
rezistence në pjesën më të madhe të Shqipërisë, veçanërisht në atë të jugut. Veç
nxitjes së menjëhershme të rinisë shkollore, e cila është nga natyra idealiste,
ata dora dorës gjetën mbështetje edhe në zonat rurale, duke krijuar aleanca me
njerëz të pasur dhe me ndikim në ato zona. Nuk ka dëshmi të sakta se ç’ju
premtua të pasurve, sepse përralla e një “patriotizmi të beftë“ pas 4 vite
pushtimi është diçka , që nuk mban shumë ujë. E megjithatë të rrjeshtuarve në
Fronti ju duhet njohur merita se ishin në anën e drejtë të historisë botërore,
sepse ishin kundër Boshtit. Nuk ka rëndësi se cilat ishin motivet: lufta për të
marë pushtetin më pas, përkrahja ndaj luftës së Bashkimit Sovjetik apo të tjera
motive.
Indiferenca e shprehur nga shumica e shqiptarëve gjatë 3-4
viteve të para të pushtimit ishte arsyeja kryesore, që në Konferencën e Paqes në
Paris, Shqipëria nuk ishte as mes fituesve dhe as mes humbësve të Luftës së Dytë.
Enver Hoxha u mundua të luante në Konferencë kartën e 28 mijë dëshmorëve (shifër
tejet e ekzagjeruar), por kjo nuk mund të bindte anglezët, të ciliët e njihnin
me hollsi rrjedhën e përpjekjeve shqiptare kundër italianëve dhe gjermanëve. Ata
gjithashtu dinin se shumë shqiptarë ishin vrarë në luftë me njëri tjetrin për të
kapur pushtetin. E megjithatë, ato përpjekje luftarake dhe gjaku i shumë të
rinjve fatkeqë bënë, që kufijtë e Shqipërisë të ruheshin, sikundër kishin qënë
para fillimit të Luftës dhe kjo nuk ishte e pakët.
No comments:
Post a Comment