Sunday, 4 July 2021

Komunizmi dhe fashizmi


Ekziston një mendim tepër semplist, se komunizmi është në thelb i njëjtë me fashizmin, si dy sisteme totalitare të cilat mohojnë liritë e individit, i shtypin qytetarët e vendit të tyre dhe i persekutojnë dhe kryejnë krime të mëdha ndaj popujve dhe njerëzimit në përgjithësi. Edhe pse nuk mundesh në mënyrë kategorike të hedhësh këtë mendim, sepse ka shumë prova të cilat e vërtetojnë, mendoj se ka një gabim të madh në identifikimin e të dy ideologjive si të njëjta. Nëse flasim për regjimet e vetëquajtura komuniste dhe fashiste atëhere diskutimi ndryshon.

Deri më sot nuk ka pasur në botë asnjë regjim që ka qënë në përputhje me ideologjinë komuniste.

Shtetet totalitare të Lenin-Stalinit, Maos, Hoxhës, Pol Potit, Kimëve të Koresë janë vetquajtur komunistë, se në të vërtetë kanë patur shumë pak gjëra që kishin në bazë atë ideologji. Si model i keq shërbeu shteti i krijuar nga Bolshevikët i cili u kritikua më shumë nga vetë socialistët e Internacionales së Dytë, bile edhe nga radikalët si Roza Luksemburg. “Nëse ka liri vetëm për qeveritarët, ose vetëm për anëtarët e partisë - edhe pse mund të jenë të shumtë në numur- kjo nuk quhet liri. Liri ekziston vetëm si liri e atij që mendon ndryshe nga ju.”- shkruante Luksemburg në vitin 1918, kur Bolshevikët sa kishin filluar të qeverisnin. Të tjerë socialistë dhe komunistë ishin më të ashpër në kritikat e tyre ndaj Bashkimit Sovjetik të Stalinit duke nisur me Kauckin dhe duke përfunduar me Xhorxh Oruell dhe librat e tij të famshëm “Ferma e kafshëve” dhe “Viti 1984”.

Nga ana tjetër, regjimet fashiste edhe pse me ndryshime nga njëri tjetri në varësi të vendit dhe natyrës së diktatorëve, ishin në përputhje me ideologjinë fashiste të kristalizuar në punimet teorike të Musolinit, Sorelit dhe Koradinit në fillimin e shekullit të XX-të. Nderimi ndaj regjimeve fashiste të së kaluarës ka mbetur i njëjtë në të gjitha partitë e ekstremit të djathtë, kudo në botë.

Fakti që të dy llojet e regjimeve kanë qënë kundër demokracive liberale i bën shumë të ngjashëm regjimet, por jo ideologjitë. Diktaturat e vendeve të ashtuquajtura komuniste nuk kanë pasur asgjë të përbashkët as me konceptin e Diktaturës së proletariatit të teorisë marksiste. Në të parashikohej jo vetëm që ajo të ishte një “diktaturë“ e shumicës mbi pakicën, por mundësisht të vendosej në të gjithë botën njëherësh, ose në pamundësi vetëm në vendet e industrializuara, ku punëtorët përbënin shumicën e popullsisë. Në të vërtetë Diktaturat në Rusi, Kinë, Shqipëri, Kamboxhia dhe gjetkë, ishin diktatura të një “bande revolucionarësh”, të cilët kishin marrë pushtetin në mënyrë të dhunshme dhe e mbanin po në mënyrë të dhunshme. Shtetëzimi që ata i bënë pronave private nuk solli lirimin e proletariatit nga skllavëria, por thjesht krijoi një formë tjetër të skllavërisë, kjo e shoqëruar edhe me dështim ekonomik.

Nëse ideologjia komuniste ishte thellësisht e gabuar, utopike apo kriminale, kjo është një çështje tjetër, e cila kërkon studime të gjata dhe të thella, por qëllimi i këtij shënimi ka të bëjë me njehsimin e gabuar që i bëhet komunizmit me fashizmin, nisur nga krimet që patën bërë të vetquajturat diktatura komuniste. Një shembull i mirë për ilustrim është transformimi i Kinës, nga një vend plotësisht i kolektivizuar (ose në pronësi të shtetit) në një vend ku lulëzon prona private dhe ekonomia e tregut. Partia në pushtet nuk lëshoi rolin e saj udhëheqës, por mbeti pjesë e “elitës”, që gëzon të mirat material të jashtëzakonshme që sjell tregu. Në të njëjtën kohë nuk lejon sindikatat, shtyp kundërshtarët politikë dhe kryen krime monstruoze ndaj atyre që kërkojnë pluralizëm. Shteti totalitar kinez ka qënë dhe është edhe sot një Diktaturë fashiste, me ndryshimin që në kohën e Ten Hsiao Pin-it, u bënë reforma ekonomike, të cilat bënë të mundur që kinezët të jetojnë më mirë. 

No comments:

Post a Comment