Barrë e rëndë për supet e brishta të “muzealistit” Kotherja

Lexova një intervistë të zotit Niko Kotherja, i cili me sinqeritet merrte përsipër gjithshka është bërë për riorganizmin e Muzeut të Arsimit Kombëtar, ose si njihet më thjesht nga të gjithë-Mësonjtorja e Parë Shqipe.

Dua ta përgëzoj zotin Kotherja për punën e madhë që ka marë përsipër të bëjë. Rezultatet e saj mund t’i gjykojnë historianët dhe gjuhëtarët shqiptarë. Nuk po hyj në përmbajtjen e Muzeut se nga mijra kilometra larg, si dhe nga spjegimet e historianit Kotherja nuk mund të krijoj ndonjë ide as edhe të mjegullt.

Kam punuar për ngritjen e Muzeut më 1987 dhe duhet të them që për platformën e tij (rreth 300 faqe) kishin punuar shumë historianë dhe gjuhëtarë të Institutit të Historisë dhe Gjuhësisë në Tiranë. Dy prej tyre qëndruan gjithë kohën prej 5-6 muajsh pranë grupit tonë të projektimit dhe të realizimit. E përmend këtë për të thënë se përpjekja e Kotheres ka qënë vërtet titanike. Druhem se kështu ju ndodh amatorëve, të cilët marrin përsipër më shumë se ju mbajnë supet e tyre.

Kur them amator, nuk dua të ul pasionin ose njohuritë e historianit në fjalë, por veç të theksoj se pasioni i madh i amatorëve, shpesh bën “t’I hyjnë detit më këmbë“. Ka dhe një arsye tjetër që më  bën të dyshoj për amatorizmin e tij, se përdor fjalën “muzealizim”(e re në shqip) të Muzeut, që nëse i referohemi gjuhëve të huaja nga e ka sjellë, ka kuptimin që e bëri gati Muzeun për ta futur në Muze.

Po a është tërësisht i sinqertë Kotherja?

Kam frikë se jo.

Nëse do kishte përvojë nga ngritja e muzeve, duhet të dinte se historianët punojnë krah për krah me arkitektët dhe nuk e ndajnë përgjegjësinë. Janë të parët që vendosin se si do shpërndahen eksponatët, se cilat do jenë pikat që do theksohen, se si duhet konceptuar ndriçimi, se cila materiale duhet të përdoren etj.,etj. Për më tepër nuk mund t’i largohet përgjegjësisë se si historian duhet të dijë domosdoshmërinë e ruajtjes së vlerave historike të Mësonjtores së Parë si ndërtesë. Ndaj duhet të kishte ndalur dorën e ]do arkitekti të papërgjegjshëm, nëse e quan veten “muzealist”, korçar dhe historian.

Pa dashur të akuzoj pa të drejtë zotin Niko Kotherja për ndonjë “abuzim” me fondet financiare të Muzeut, po i them, se mbajtja në një rreth të ngushtë njerëzish, pa konsultime, pa angazhuar historianë dhe gjuhëtarë korçarë, që janë gjallë, shpie në “afera” të dyshimta historian-arkitekt-zbatues.

Dhe së fundi, por jo e dorës së  fundit!

Ju zoti Kotherja, që e njihni mirë Korçën, historinë e saj dhe Muzeun, e dini fare mirë se kush ishte marrë për 40 vjet me restaurimet dhe me historinë e ndërtimeve në Korçë, përfshi këtu edhe Mësonjtoren. Quhej Kliti Kallamata, nga i cili ju nuk u munduat të përfitonit ide dhe këshilla sa ishte gjallë.

Ndaj para se të na përqafosh të gjithëve, është mirë që me modesti dhe përulje para korçarëve të thuash “aq dita dhe aq bëra”!

Nëse ke bërë shumë dhe mirë janë korçarët që do të të vendosin në piedestalin nga ke hequr gërmat!