Monday, 9 October 2017

Kërpudhat e shëmtuara të Pit Uillsën

Pit Uillsën realizoi “ëndrrën’, që çdo arkitekt mund të ketë kur është student- të bëjë një skicë dore dhe më pas ajo të ndërtohet. Dhe kësaj ja arriti, në një kohë, kur arkitektët marrin të tatëpjetën.
Diku u njoh me kryeministrin e sotëm ose me “gjuetarët” e tij të arkitektëve dhe tani veprat e tij të arkitekturës brutaliste po ndërtohen në qytetet kryesore shqiptare. Njëra më e shëmtuar se tjetra!
Për “përulje” të plotë të Nikos para Ramës, apo për arsye të tjera, që unë nuk mund t’i kuptoj, Korça u bë laboratori i parë i Pit, dhe qyteti, ku kërpudhat e tij sa vijnë e shtohen pas shiut Rilindës.
Muzeume, biblioteka, Kullë, teatër, salla sportive, parqe, zyra, gjithshka që është me fonde shtetërore e projekton Pit Brutalisti. Por për një qytet të vogël edhe fondet shtetërore do kenë një ditë një fund.
Ka vite, që të Plotfuqishmit Niko dhe Raqkë, i detyrojnë edhe investitorët privatë të bëjnë projektet në Pit-i. Dhe ky i fundit nuk kthen asnjë. Tarifat i ka shumë të kripur dhe e di, që mosha nuk do e lejojë për shumë vjet të bëjë jetën e arkitektit- bohem, ndaj “skico dhe jepja arkitektëve të veckël lokalë, të vazhdojnë idetë e tij të shëmtuara!”
Dikur në Korçë projektonin Pilika, Qemal Butka, Misto Kallfa dhe arkitektë të huaj, që respektonin atmosferën e hijshme, racionale dhe të përmbajtur të qytetit më europian të Shqipërisë.
Më tej, patëm fat të mos binim viktimë e projektuesve të Shallvareve të Tiranës, por të kishim projektet plot shije të Petraq Kolevicës dhe Koço Koçiut.
Tani edhe investitorë, që arkitekt të preferuar kishin Vladimir Bregun, detyrohen “të heqin vallen e Ramës” dhe të projektojnë tek Pit-i.
Duhet thënë, që bindja ime ekonomiko-shoqërore është, që çdo investues privat ka të drejtë të ndërtojë sipas shijeve të tij. Unë nuk jam për kufizime të tepruara të shtetit apo edhe të komunitetit në ndërtimet e reja. Në rast se zonat nuk janë të një rëndësie të veçantë historike apo arkitekturore, çdo pronar ka të drejtë të ndërtojë si të dojë.
Po si mund të shkohet nga prirja drejt arkitekturës elegante dhe postmoderniste të Vladimir Bregut tek arkitektura brutaliste e Pit Uillsën?
Kush mund të ta mbushë mendjen, që e shëmtuara jo vetëm që është e bukur, por do sjellë edhe shumë fitime?
I vetmi ngushëllim për mua dhe për ata, që bashkohen me opinionin tim për Kullëm, Bibliotekën, Muzeun e Gjon Millit dhe të tjera “kërpudha” të Pit Uillsën, është, që kur të përfundohen objektet e projektuara prej tij do duken qartë se sa të shëmtuara janë dhe se sa stonojnë me arkitekturën e “konsoliduar” të qytetit. Për Kullën, rrallë se gjendet njeri në Shqipëri, që të thotë ndonjë fjalë të mirë.
Dora dorës, investitorët privatë do i largohen “dorës së zezë“ të Pit-it.
Në historinë e arkitekturës shqiptare, kjo periudhë do hyjë si periudha e “rigjallërimiit të Korçës me fondet bujare të qeverisë dhe projektimi për të “mos u mësyshur” nga arkitekti australian Pit Uillsën”.
Mos vini kurora me hudhra në objektet në ndërtim të dashur korçarë!

Pit Uillsën po riviziton qytetin!

No comments:

Post a Comment