Për Atdheun?!

Ishte një shkrim rreth një ngjarjeje me sopranon Ermonela Jahon, që më “çuditi” ne disa fraza dhe më bëri edhe njëherë të mendoj nëse raportet e mija me Atdheun janë atje ku duhen. Autori i shkrimit ishte dikush i quajtur Marin Gjollma, i cili paraqitej (ose gazeta e paraqiste) si një pianist karriere. Unë nuk e di se ç’kuptim ka të jesh “pianist karriere” dhe ku është ndryshimi me pianistin, por kjo nuk ngre apo ul as vlerat e shkrimit dhe as çështjen e Atdheut, që Gjollma prekte krahas çështjeve të tjera, që lidhen me artin, nivelin e artistëve, zënkat mes tyre dhe bojkotimin e sopranos të famshme nga pedagogët dhe studentët e kantos në Akademinë e Arteve.

Gjollma pasi përmendte, që në shtypin e huaj kur shkruajnë për Ermonelan e quajnë sopranoja shqiptare, e vazhdonte me pyetjen retorike : A ka më shërbim më të mirë ndaj atdheut?

Mua menjëherë më kërceu mendimi joatdhetar se ç’hyn atdheu këtu. Unë nuk e di se sa e ka menduar atdheun Ermonela Jaho gjatë duartroktijeve në skenat më të njohura botërore, por di që ka shprehur ndonjëherë pakënaqësi për pengesat që ka pasur në Shqipëri në fillim të karrierës. Gjithsesi, duhet që ata që nuk shkuan në seminaret e Ermonelas t’i akuzojmë edhe për tradhëti ndaj atdheut? Veprimi i tyre, veçanërisht i pedagogëve ishte tepër meskin, por ka të bëjë me vogëlsinë e njerzve dhe aspak me atdhedashurinë e pranishme apo jo.

C’hyn atdheu këtu? më shqetëson vazhdimisht kur dëgjoj të tilla lidhje të karrierave të sukseshme me vendin nga vijnë. Edhe pse krahasimi nuk është shumë i goditur, më vjen në mendje një ngjarje e viteve të pasluftës në Tiranë, që rrëfehej si “barcaletë me zarar”. Diku nga viti 1949 një instruktore partie që shkonte fshatrave për të propaganduar krijimin e kooperativave shoqërohej edhe nga një polic i armatosur se kohët nuk ishin të sigurta. Pas disa udhëtimesh, instruktorja i shprehu hapur policit të gjatë e bukurosh, dëshirën e saj për pak “ljubjoçkë“, dhe ai i befasuar reagoi i vendosur me shprehjen – “Nuk e q. Partinë unë!” Partia ç’hynte aty?

Për tu rikthyer tek atdheu dhe unë duhet të pranoj se as kur më thonë ndonjë fjalë të mirë këtej apo edhe kur bëj ndonjë gafë nuk e mendoj Shqipërinë. Edhe kur më pyesin se si është gjendja në vendin tim dhe ju them që “korrupsioni është i madh” nuk më shkon në mendje se “po e q. atdheun!”

Tundja e pavend e flamurit është një shprehje tjetër e mendësisë sonë të ngushtë totalitare. Kur afrohet tetori, simpatizantët e Kadaresë akuzojnë ata që nuk janë pro-Kadare se po i bëjnë dëm Shqipërisë që fillojnë propagandën kundër Is sepse nuk i jepet çmimi Nobel. Unë nuk e di nëse vërtet është një sezon i tillë anti-Kadare i mpleksur me mungesë të theksuar atdhedashurie, por prej shumë vitesh mendoj flamujt e kombeve nuk duhen ngatërruar me artistët, shkencëtarët apo filozofët. Dhe aq më pak me politikanët.

Mos e kam gabim dhe nuk e dua atdheun aq sa duhet?