Saturday, 3 June 2023

A do ketë paqe në Ballkan? (fund)

 


(vijim)

Duket se as pranimi i të gjitha vendeve ballkanike në Bashkimin Europian (veç Turqisë) nuk do i japë zgjidhje konflikteve të vazhdueshme në këto treva. Greqia, vendi i parë ballkanik i BE-së, deri pak kohë më parë ka pasur probleme jo vetëm me Turqinë, por dhe me Bullgarinë, Shqipërinë dhe Maqedoninë. Mund të flitet vazhdimisht për rolin negativ të Rusisë, mbi lëkundjet e BE-së, por kryesorja është që vetë vendet e ballkanit edhe pse me fjalë shprehen për Paqen, kontribuojnë pak në arritjen e saj.

Kjo ka bërë që Ballkani është rajoni europian nga i cili njerëzit po largohen çdo ditë. Mungesë demokracie, korrupsion i lartë, si dhe rrezik për konflikte të armatosura. Rritja e ndikimit të Turqisë në këtë zonë e ka bërë më të paqëndrueshme situatën. Pas dështimit të plotë të Erdoganit për të bërë Turqinë anëtare të Bashkimit Europian, është rritur përpjekja e turqeve për të ringjallur Perandorinë Otomane, të paktën si aktore kryesore në Ballkan dhe ndikuese në zhvillimet e tij. Kjo mund të sjellë një krijim të pashmangshëm të Shqipërisë së Madhe dhe shpërbërjen e Maqedonisë së Veriut. Greqia gjithashtu do jetë shumë e kënaqur se mbyll përfundimisht problemin e saj me pakicat slave, që ka asimiluar gjatë shekullit të kaluar. Dhe një shpërbërje e tillë nuk mund të jetë pa konfrontime me armë. Sllavët e Shkupit nuk do e leshojnë me lehtësi vendin e tyre të privilegjuar në krye të një Republike, e cila nuk ka qënë kurrë një shtet-komb.

Krijimi i një Shqipërie të Madhe, apo Etnike apo Natyrale (një proces ky i natyrshëm) gjithashtu nuk ka për të shërbyer si faktor stabilizues në Ballkan. Edhe pse nuk kemi qënë kurrë okupatorë, ne asnjëherë nuk kemi treguar urtësinë e nevojshme për të qënë në pararojë të proceseve liberale dhe paqesjellëse. Korrupsioni i madh i klasës politke  (në Shqipërid he Kosovë) do shpjerë drejt një nacionalizmi të papërmbajtur shqiptaromadh. Ndjenja e revanshizmit është shumë e zhvilluar tek popujt e Ballkanit. Zërat e urrejtjes ndaj fqinjëve janë tek ne ku e ku më të larta se zërat që duan paqe dhe fqinjësi të mirë. Reagimi publik në Shqipëri dhe Greqi ndaj çështjes Bejleri ishte një shembull që marëdhëniet me grekët mund të përkeqësohen lehtësisht.

Nuk ka paqe pa bërë lëshime!

Duke bërë lëshime dhe duke ju referuar sa më pak historisë mund të ndërtohet një e ardhme në paqe.  Pork jo kërkon shoqëri të arsimuara mirë dhe njëkohisht të arsimuara mbi parime paqësore dhe liberale. Në Shqipëri u zbatua një arsimim masiv, por që në fushën e historisë bazoheshe në parimin “ të drejtat e popujve fitohen vetëm me luftë“ dhe “për ndryshimet shoqërore duhet revolucion i armatosur”. Shoqëria turke është në përgjithësi më e prapambetur se shoqëria shqiptare, shoqëria greke ka një nacionalizëm të rrënjosur keq, ndërsa ato të ish-Jugosllavisë, Rumanisë dhe Bullgarisë kanë një formim mendor-shpirtëror të ngjashëm me atë të shoqërisë sonë.

Korrupsioni i klasës politike të vendeve ballkanike është gjithashtu një pengesë e madhe. Dihet që të gjithë “edepsëzët” gjejnë strehë nën flamujt e nacionalizmit për të mbuluar krimet e tyre.

Për këto arsye mendoj se e ardhmja e afërt e Ballkanit nuk është shumë e ndritur. “Poçeja” e Kosovës, e cila po vlon tani është njëra nga “poçet”, që mund të valojnë dhe të shpërthejnë në të ardhmen, nëse palët bashkë me aktorët e tjerë nuk përpiqen të veprojnë me kokë të ftohtë dhe me dëshirën e mirë për të mos bërë luftë, nga e cila humbasin të gjithë.

No comments:

Post a Comment