Fatet e njerezve

Ne foto jane tre motrat e gjyshit tim nga ana e mamase. Kane dale ne Amerike rreth mesit te viteve ’30. Tre fshatare te lindura e te martuara ne Treske. Dy me te voglat (ne mes dhe ne te djathte) nuk kishin me shume se dhjet vjet ne Boston, ndersa e madhja, Janeja, sa kishte shkuar per te kaluar disa muaj bashke me te shoqin. Duken vertet zonja serioze dhe te “kultivuara” te viteve ’30 ndonese nuk besoj se kane patur me shume se arsimin fillor. Prane sejciles eshte nje nga vajzat e tyre. Ne te majte Netka (e bija e janes), ne mes Kateja (e bija e Takes) dhe ne te djathte Dorthi(vajza e Kristinas).

Janeja dhe Netka u kthyen pas nje viti se ne Korce kishin edhe pjestaret e tjere te familjes. Ishte nje nga rastet e shumta te familjeve korcare, te cilat nuk u bashkuan dot kurre me eterit ne Amerike. Dhe jo sepse i tille ishte fati, por se nje qeveri e poshter, antihumane, vendosi qe familjet te mbeteshin te ndara per te mos u ekspozuar edhe me shume diferenca e jeteses ne Amerike me ate ne Shqiperi. Ishin me dhjetra familje te tilla. Baballaret mbeten ne Amerike per gjithe jeten, ose disa u kthyen dhe gjithe mundin e jetes e kthyen ne vlera te paperfillshme sepse te tille e donin kursin e dollarit qeveritaret e eger te vendit tim.

Gjyshi im dhe i vellai kishin punuar dy vjet ne Amerike dhe kishin hapur dyqan ne Qesarake, ku Teqeja e famshme sillte nje levizje te madhe njerezish. Nu shkuan me ne Amerike, por ime me me thoshte shpesh qe kishte enderr “sikur te vinte nje aropllan dhe te na merrte te gjitheve dhe te ishim bashke me njerezit tane ne ate vend te begate”. Ju realizua vone ne jete dhe mbeti ne token e ketij kontinenti te bekuar.

Perse qeverite nderhyjne ne fatet e njerezve? Nuk jane te mjafta te papriturat jo te mira qe te sjell vete jeta? Perse Janeja dhe femijet e saj duhet ta ngrysnin jeten jo ne mireqenie, kur familjet e motrave te saj, me pune por ne liri ndertuan nje jete te mire?

Historia e familjeve korcare te ndara mes Korces dhe Amerikes eshte nje nga kapitujt me tragjike te historise se qytetit dhe te Shqiperise. Tragji-komike ishin edhe historite e vizitave te kusherinjve nga Amerika, perulja e njerezve ndaj tyre, grindjet per peshqeshet dhe qejfmbetjet e tjera. Kjo sepse nje grup njerezish me shpirt te zi ne menyren me te poshter dhe absurde nuk lejonin te bashkoheshin familjet. Nuk ka ndodhur ne asnje vend tjeter.

Motrat e gjyshit tim ka shume vjet qe kane ikur nga kjo jete. Edhe vajzat e tyre ne kete foto te viteve ’30. Ne seriozitetin, ne veshjet e tyre te kohes, ne cantat e te gjithave, jane enderrat dhe trishtimi, jane gezimet per jeten dhe pasigurite per te ardhmen, jane deshirat per te jetuar me mire.

Disa prej tyre vertet jetuan e mire!