Lexova shkrimin e Mero Bazes për rastin Peza dhe më erdhi
keq. Jo për Meron dhe për Pezën, por për gjithë gazetarinë shqiptare (nëse pas
gjithë atyre që shkruan Bazeja në shkrimin e tij, mund të quhet ende e tillë).
Moralizmi vërtet është i bezdishëm dhe nuk të shpie kërkund,
por solidarizimi me mungesën e moralit është më tepër se i bezdishëm. Eshtë faj.
Për më tepër, kur ju bëhet ftesë gjithë gazetarëve të solidarizohen në mbrojtje
të Pezës, sepse të gjithë ose thuajse të gjithë kanë punuar “në të zezë“ dhe
nuk kanë paguar taksa.
Nga sa duket nga shkrimi i Bazes, që është i mirëinformuar për
problemet financiare që lidhen me median, ka dy probleme kryesore:
I pari, është , që botuesit e ardhur nga fusha të tjera, ose
edhe me para të papastra, i kanë përdorur mediat për të ushtruar presion ndaj
politikës dhe për të përfituar para publike nga tenderat, ose edhe “gjoba” në
rrugë të tjera të tërthorta. Për të arritur këto “qëllime djallëzore” botuesit
përdorin gazetarët, të cilët i paguajnë “cash”. Duket sikur në rrënjët e të
keqes janë botuesit dhe gazetarët janë viktima, që duhet të “mbajnë shtëpinë me
bukë“. Ndaj për këtë jo vetëm shkruajnë ato që ju kërkojnë botuesit, që nënkupton
në rastin më të mirë, shkrime selektive dhe të qëllimshme dhe në rastin me të
keq gënjeshtra!
Por vetëm 5-6 ose edhe më shumë botues nuk mund të krijojnë
një klimë të tërë gënjeshtre, falsifikimi dhe të evazionit fiskal. Nisur edhe
nga vetë historia e krijimit të mediave në periudhën e parë të pluralizmit, nuk
ishin botuesit ata që e krijuan të vetëm këtë kulturë. U krijua bashkërisht me
gazetarët kryesorë, një pjesë e të cilëve mbetën përfundimisht në këtë “batak”
të krijuar nga ata vetë.
I dyti është problemi i pranimit të pagesës “në të zezë“ nga
gazetarët. Baze këtë e trajton si të detyruar. Eshtë e kuptueshme, që një i ri,
që posa është diplomuar, të pranojë të paguhet “cash”, ndoshta edhe të punojë
falas, deri sa të mësojë “zanatin” dhe të afirmohet. Por është jashtë logjikës,
që dikujt që paguhet mbi 5 mijë euro në muaj, t’i propozohet pagesë në “cash”
dhe për më tepër ai ta pranojë. Nuk e kuptoj se si një punëdhënës nuk ka
interes të deklarojë në taksat e tij rroga kaq të mëdha për të punësuarit. E
megjithatë, edhe nëse për disa arsye të fshehta, jashtë logjikës ekonomike ,
kjo gjë ndodh, një gazetar, vlera në treg e të cilit është 5 mijë euro dhe më
shumë në muaj, nuk mund të bëhet ortak në këtë vjedhje ndaj publikut.
Nëse bëhet është hajdut dhe nuk ka as të drejtë morale dhe
as besueshmëri të kritikojë në shkrime politikanët apo biznesmenët për
korrupsion, dallavera apo evasion fiskal.
Ndaj me “ktët e dinë të gjithë“, ose “këtë e bëjnë të gjithë“
nuk mund të mbrohet as Peza dhe as të tjerë të ngjashëm me të. Për më tepër nuk
mund t’ju kërkohet solidarizim, gazetarëve që paguhen 400 euro në muaj dhe që
shpesh rrinë me muaj të tërë pa u paguar.
Evazioni fiskal i gazetarit nuk është i njëjtë me atë të një
pronari restoranti apo të një servisi makinash. Në momentin, që është bërë pjesë
e pushtetit të katërt, sa më i njohur të jetë për publikun, aq më i madh është
“faji moral”, i cili i mbivendoset “fajita penal”, për të cilin duhet të ndëshkohet
çdo evazor.
Interesant është në shkrimin e gazetarit Baze, transferimi i
përgjegjësisë tek Politika. Vërtet, që politka ka shumicën e gjynaheve në
vendin tonë, por në këtë rast, duket, që përdoret si një objektiv për të shpërndarë
përgjegjësinë. Në një vend ku të paguarit e taksave është problemi më i madh,
ku shpesh gjërat zgjidhen duke u paguar nën dorë inspektorët e tatimeve, nuk
mund t’i kërkohet hesap qeverive se përse nuk i dërguan inspektorët të punonin
ndershmërisht në kontrollin e “rregjistrave” të mediave. Duke gjykuar pushtetin
e tyre, çdo inspektor i thjeshtë dhe “i lyer” do kishte frikë të ngatërrohej me
njerëzit e fuqishëm të mediave. Kjo ndodh vetëm atëhere, kur botuesi është
shpallur armik i Kryeministrit, si i ka ndodhur në kurriz vetë Mero Bazes, kur
u shpall armik i Berishës.
Solidarizimi është diçka që ndryshon shumë nga “omerta”.
Për më tepër ky kodi i heshtjes së gazetarëve për paudhësitë
e njëri tjetrit nuk është edhe plotësisht i tillë. Kur njerëzit mburren
kafeneve se sa e kanë rrogën; kur kanë dëshirë të demostrojnë pasurinë e tyre
me makina apo vila
të shtrenjta, detyrimisht që një ditë do përballen edhe me ligjin. Kritika ndaj
tyre nuk ka të bëjë aspak me “populizmin”(që nuk hyn kërkund si dukuri në
rastin e “dosjes Peza”).
Kjo që ndodhi me
gazetarin Peza është në të mirë të gazetarisë.
Eshtë një mësim për gazetarët e rinj, që të luftojnë për
paga të larta, të deklaruara dhe për më tepër integritet.
No comments:
Post a Comment