Ndodh edhe të na gënjejnë

Në botë gënjejnë një pjesë e mirë e njerëzve. E kam fjalën për njerëzit, që gënjejnë në mënyrë të vazhdueshme dhe jo për të zakonshmit, pasi të gjithë syresh gënjejnë jo rrallë gjatë jetës, duke përjashtuar këtu Leninin, që kishte gënjyer vetëm një herë.

Gënjeshtra jo vetëm, që është pjesë e pandarë e jetës sonë, por shpesh është e domosdoshme bile edhe e dobishme. Vetë Arti në thelb është “gënjeshtëtër”. Psh profesioni i aktorit është fund e krye “gënjeshtçr” sepse ai shtiret sikur është dikush tjetër. Dhe po ashtu një pjesë e mirë e letërsisë apo edhe pikturës.

Por kjo esse-shënim nuk ka qëllim të merret gjërësisht dhe thellësisht me gënjeshtrën, si kategori shoqërore, filozofike, etike apo ku di unë se çfarë, por me raportin, që kemi ne me ata, të cilët na gënjejnë.

Them, që ata që na gënjejnë ndahen në tre kategori.

Kategoria e parë dhe disi më e rrezikshme është ajo, që përfshin ata, të cilët na gënjejnë për të na mashtruar. Këta shfaqen ndonjëherë gjithë vrull, me një optimizëm që të pushton edhe ty si viktimë, por pasi e pëson një herë ose dy dhe ndjen thellë një dëmtim moral ose “në xhep”, largohesh dhe je i sigurt, që nuk mund ta pësosh më prej tyre, se i ke damkosur si “gënjeshtarë“.

Katëegoria e dytë është ajo e “gënjeshtarëve patologjikë“, të cilët në pjesën më të madhe janë gënjeshtarë të padëmshëm, sepse gënjejnë edhe veten. Një pjesë e tyre janë edhe zbavitës, sepse gënjejnë për çdo gjë dhe i tegojnë bukur edhe ngjarjet e rreme, ku zakonisht janë vetë personazhe kryesore. Eshtë e njohur për shembull një thënie e Dr. Polenkës në kafe “Republika” : “Si nuk erdhi ai N.C. të na gënjente ca”. Doktori shoqërohej jo rrallë me gënjeshtarin e parrezikshëm. Ka edhe shumë njerëz të shquar, që e kanë pasur këtë cilësi. Frederiko Felini ishte një prej tyre. Në marëdhëniet me ta, bezdija kalon pasi kupton, që në një mënyrë gati të pavullnetshme ata mund të sajojnë rrena nga më të pabesueshmet, që jo vetëm nuk dëmtojnë kënd, por i japin edhe një ngjyrë letraro-fiktive bisedës së lehtë. Dëmi më i madh ju ndodh atyre vetë, sepse janë të pabesueshëm edhe kur “kanë halle” apo tregojnë të vërteta të rëndësishme.

Kategoria e tretë, ajo më e vështira për tu dalluar dhe që të sjell më tepër zhgënjime, është ajo e atyre, që përzjejnë të vërtetat, me gjysëm të vërtetat dhe me gënjeshtrat. Duke pasur një besim gati të plotë në ta është shumë r vështirë të ndash “shapin nga sheqeri” në ato , që thonë. Përgjithësisht i beson, ose thua “nuk ka pse të më ketë gënjyer, se nuk i intereson” ose “ mund të mos ma tregonte fare dhe s’kishte përse të më rrente”. Kjo kategori njerëzish mendon shumë rreth atyre që do thotë apo do tregojë. Në përgjithësi i tremben opinionit për ato , që bëjnë, të cilat mund edhe të mos jenë të pamoralshme apo “hileqare”. Për shembull një çift me pozitë, jo vetëm që nuk i tregonte shoferit personal se ku do shkonte me pushime, por porosiste edhe fëmijët, që mos i tregonin as atij dhe askujt tjetër. Dhe këtë nuk e bënin për hir të asaj , që quhet “privacy”, por se nuk donin, që të tjerët të mësonin rreth shpenzimeve të tyre, që vinin nga të ardhura 100 përqind të pastra. Kjo kategori njerëzish mendon që e Vërteta të bën “vulnerabël”, ndaj mundohet ta mbajë gjithnjë jetën të mbuluar me mjegull, por të mos hezitojë të mësojë për jetën e të tjerëve, sepse e konsideron informacionin “pasuri të palujtshme”. Në shoqërinë e tyre, shpesh herë korrekte, rrezikohesh, që të “japësh thujase gjithshka”, në këmbim të “të fshehtave të ruajtura mirë“.

Kjo nuk të bën ty domosdoshmërisht “më të mirë“ dhe ata “më të këqinj”, por të le të pambrojtur përballë “gjysëm gënjeshtrave” dhe të sjell shumë zhgënjime duke të vrarë shpirtërisht.

Ndaj na ndodh të gjithëve, që dhe na gënjejnë. Dhe këtu nuk e kam fjalën për ato , që këtej i quajnë “white lies” dhe ne i quajmë “gënjeshtra pa zarar”, por për të tilla, që gjatë viteve të gjata të jetës mund të të venë përballë të të papriturave.

Po a duhet hedhur dritë mbi gënjeshtrat?

Përgjigjet mund të jenë të shumëllojshme dhe jo thjesht Po dhe Jo.

Ndoshta e mira është t’i lemë mbuluar.

Sidomos po të udhëhiqemi nga aksioma “Kjo jetë është e gënjeshtërt”.