Gusht dhe Kadare

 Sipas Benit (Kallamatës) stina kundër Kadaresë fillon aty nga fundi i shtatorit, kut bëhen seleksionimet e fundit për çmimin Nobël dhe të gjithë shqiptarët, ziliqarë për famën e shkrimtarit, nisen e shkruajnë kundër tij. Këtë rradhë, zhurrma anti-Kadare ka nisur më parë, në gusht, pas publikimit të një letre të tij drejtuar Enver Hoxhës.

Ata, që ju besojnë teorive komplotiste (këtu hyn edhe vetë Is), me siguri, që kanë një spjegim për këtë fillim të hershëm të fushatës. Ndoshta sivjet shanset e tij për Nobelin janë më të mëdha dhe sulmi nis më hershëm- mund të të jetë një nga spjegimet komplotiste. Të tjera, mund të sajohen nga fantazitë e Myftarajt, Alfred Cakos, apo të tjerëve kundërshtarë dhe pasues të tij, që besojnë se pas çdo ngjarjeje shoqërore në botë ka një komplot.

Lajmet rreth Kadaresë shesin gazetat dhe nxisin klikimet.

Edhe vdekëtarë të tjerë, të zakonshëm si unë, kanë interes të lexojnë apo shkruajnë rreth tij. Në kohën e Diktaturës ishte në njerëzit më të rëndësishëm të Shqipërisë. Si rrjedhojë, sidomos për ne, të cilëve, ajo periudhë ju ka lënë shumë shenja në mendje, sepse kur ra i kishim kaluar të tridhjetat, nuk mund të jemi indiferentë ndaj lajmeve rreth Enverit, Nexhmijes, Mehmetit, Ramizit, Ismailit, Dritëroit dhe Vaçe Zelës. Të njëjtin interes nuk na ndjellin ato ndaj Hysniut, Kadriut, Muho Asllanit, Ali Abdihoxhës, Fatmir Gjatës apo Pilo Peristerit.

Thashethemi rreth së motrës së Ismailit, që fliste kundër sistemit është i vjetër. Unë e kam dëgjuar në kohën kur ishim studentë, por nuk di pse më ishte fiksuar, që ajo punonte në spital, si ndihmësmjeke a laborante. Po ashtu, i njohur ishte edhe qëndrimi i Ismailit, që kishte ndërprerë marëdhëniet me të. Nuk ishte aspak i çuditshëm. Viti 1980 ishte viti i kulmit të terrorit dh endërprerje të tilla të marëdhënieve ishin jo vetëm normale, por të domosdoshme për të mbijetuar. Edhe sot nuk arrij të kuptoj se nga ishte burimi i thashethemeve. Sigurimi, Komiteti Qëndror apo edhe vetë Kadaretë, por e vërteta është ajo, që në Tiranë kjo gjë dihej. Flitej edhe, që po mos ishte motra e Ismailit do e kishin futur në burg.

Por si gjithnjë, në intervistat e Kadaresë, ka një “spërdredhje” të ngjarjeve, të vërtetat e së cilave i di vetëm ai dhe një grusht i vogël njerëzish.

E para është, që në vitin 1980, marëdhëniet e tij me klanin Shehu ishin të shkëlqyera. Bashkimi (Shehu) ishte mik i ngushtë i familjes dhe ndikimi i kryeministrit mbi Ministrinë e Brendshme ishte absolut. Të tjerë funksionarë të rëndësishëm të Ministrisë, të cilët aspironin të bëheshin shkrimtarë të njohur, si Neshat Tozaj e të tjerë, ishin miq të ngushtë të tij. Disa prej tyre ai i përdori në mënyrë të poshtër për të bërë presion ndaj një djali të ri, që kishte marëdhenie me të bijën vetëm dy vjet më vonë.

Ndaj është e vështirë për mua të besoj shumicën e përmbajtjes të intervistës së tij.

Ismaili gënjen.

E bën këtë për hir të figurës tij, për hir të letërsisë shqipe apo edhe për hir të Shqipërisë, por e bën sikundër e ka bërë edhe shumë e shumë herë të tjera.

E megjithatë artistë të shkëlqyer, që gënjejnë rregullisht, historia ka njohur shumë.

Kjo nuk ju ul vlerat e tyre si artistë.