Dheu është i trashë; mban shumë

Kjo është një shprehje e vjetër korçare, që ndoshta përdoret rrallë e më rrallë tani, që Tokës i referohemi më shumë si Globi dhe Perëndimin nuk e quajmë më Frëngu.  Kuptimi i saj është pak a shumë “mbi tokë ka budallenj dhe të pacipë me okë”.

Kështu ka qënë dhe kështu do jetë edhe kur korja e tokës të jetë forcuar akoma më shumë. Do jetë edhe më e trashë.

Kjo më shkon në mendje, kur dëgjoj plot njerëz që janë të bindur se toka është e sheshtë.

Po ti ku e di që nuk është e sheshtë? Ke prova për këtë? - mund të më pyesë dhe të më zerë gafil çdo përkrahës i të sheshtës. Unë vërtet nuk kam prova dhe mbase nuk kam për të pasur ndonjëherë, sepse nuk do arrij të flururoj në kozmos. Dhe po ashtu nuk kam prova se dy drejtëza paralele nuk priten kurrë, se organ i të menduarit është truri, se origjina e njeriut është tek speciet e tjera nga të cilat më i afërt është majmuni dhe se rënia ndodh se perpendikularja e hequr nga qendra e gravitetiti del jashtë bazës së mbështetjes. Dhe këtu “të sheshtët” mund të më kapin edhe më keq sepse unë nuk kam prova se ekzistojnë drejtëzat, perpendikularja, qendra e rëndesës apo të menduarit. Majmunë kam parë e kam fotografuar. Të parat i kam mësuar në shkollë si çdo nxënës I detyruar  në shkollimin e detyruar, gjë që edhe mund të jetë pjesë e një konspiracioni stërmadh të nisur nga “Vëllazëria e gjarpërit” a ndoshta nga të tjerë para tyre. E kështu  do më duhet të ve në dyshim miliona koncepte konkrete dhe abstrakte, që përbëjnë njohuritë bazë të çdo njeriu të thjeshtë.

Me rritjen e lirisë së informacionit dhe sidomos me shtimin e rrjeteve sociale të medias, teoritë konspirative, ato anti-shkencë, si dhe bestytnitë kanë gjetur një gjallërim të jashtëzakonshëm. Jo se nuk kanë ekzistuar në shekuj, por se kanë qënë më të ndrydhura për shkak të ekzistencës së diktaturave, monarkive absolute, autoritetit të pakufizuar të kishës dhe censurës që kishin në dorë këto forca autoritare. Kisha dënonte me ashpërsi sharlatanët, përhapësit e bestytnive, profetët e rremë dhe shpesh edhe shkencëtarët e vërtetë. Dhe censurat e egra të të gjithë kohërave kanë bërë që njerëzit të kenë më pak besim në njohuritë, që kontrollohen nga institucionet dhe në kohën e lirisë të rreken të besojnë edhe marrëzi nga më të mëdhatë. Justifikimi shpesh është se qeveritë, liberale apo konservatore, për interesa të mëdha materiale, duke qënë të kontrolluara nga një grup I fuqishëm ndërkombëtar(disa herë quhet edh e ndërplanetar) i fshehtë, manipulojnë të vërtetat.

Por le t’i lemë qeveritë “në të zezat” e tyre, se nuk janë pa mëkate dhe të flasim për përgjegjësitë që kanë mediat kombëtare në përhapjen e teorive konspirative. Ose le të themi troç “të pacipët” e mediave. Në shumë kanale kryesore televizive shqiptare, ju lihet vend edhe në oraret më të shikuara teorive të konspiracionit. Nuk ndodh në asnjë vend të zhvilluar europian apo të Amerikës së Veriut. Të gjithë e dinë dëmin e madh që shkakton në mendjet e fëmijëve(por jo vetëm të tyre) përhapja e teorive marroke të konspiracionit. Me miliona njerëz nuk do vaksinohen në botë vitin që vjen, që do sjellë mijra vdekje të tjera dhe moszhdukjen e plotë të epidemisë Covid-19. Edhe sulmet më të mëdha terroriste të dhjetvjeçarëve të fundit nuk kanë të krahasuar me dëmin që vjen nga paturpshmëria dhe etja për fitime e mediave.

Televizionet shqiptare mund të justifikohen me gjoja “lirinë e fjalës”, apo me “debatin e të gjithë teorive”, por edhe vetë dhe të tjerët e dinë se e bëjnë vetëm e vetëm për të rritur shikueshmërinë e emisioneve të tyre të dështuara, duke ju shtuar edhe idiotllëqet e dëmshme. Të luash me jetët e njerëzve( apo edhe thjesht me mendjet e të paformuarve) nuk është aspak për të qeshur, edhe sikur t’i vesh në lojë propaganduesit e teorive konspirative. Ju jep atyre një platformë, që ndiqet nga qindramijra e deri tek miliona njerëz.

Kjo botë dhe sidomos mëmëdhenjtë e popujve në zhvillim kanë nevojë për arsimim të mirë dhe shkencor dhe jo vetëm brenda sistemit arsimor( që për shkak të mungesave në buxhet ka probleme të mëdha), por në të gjithë sektorët e informimit.

Si mund t’i përgjigjet një njeri i thjeshtë, të birit 15 vjeçar, që i thotë se “nuk vaksionohem se do më futin çip në trup që të më kontrollojnë tërë jetën dhe është e sigurt se e thanë në tv!”? I jati është i zhgënjyer nga qeveria, nuk di edhe se ç’është tamam tamam vaksina, aq më pak di se ç’është çipi, ka edhe një lloj mllefi për miliardat e Bill Gates.

“Në djall të vejë edhe vaksina!”do i përgjigjet në shumicën e rasteve. “Këta gjoja shkencëtarët na kanë gënjyer edhe për Dheun që është si top futbolli!”