Nuk di pse kur e pashë për herë të parë projektin e ri të Bibliotekës, mu duk si një derr, që sapo kishte dalë nga lluca. Ndaj dhe e kam quajtur “Derri i Lerosur”, pa menduar hollë hollë, se nuk jam i treguar aq i drejtë me derrin. Objekti, tepër i papërshtatshëm për vendin, por dhe si projekt në vetvete do duket më keq se një derr i lerosur, kur të përfundojë.
Korça ka një raport tepër të veçantë me Bibliotekën,
E para, e dhuruar nga filantropi Thoma Turtulli, ishte në përurimin e saj një ndërtesë e bardhë e hijshme, që të kujtonte një tempull grek. I përkiste neo-klasiçizmit në arkitekturë, por i një krahu më racional dhe më pak të ngarkuar me detaje. Ishte e para bibliotekë publike në Shqipëri. Kishte edhe shumë lexues.
Në fillimin e viteve ’70, për të justifikuar prishjen e Shën Gjergjit, u vendos nga lart të ndërtohej Biblioteka e Re dhe për fat, prokjekti ju ngarkua Petraq Kolevicës. Duke marë nisje nga disa projekte në Suedi (arkitekturës së të cilës Petraqi i ishte referuar shpesh, kur projektonte për Korçën), ai mundi të projektonte dhe të merrte miratimin për projektin më modern të lejuar deri atë kohë në Shqipëri. Ndërtimi u tejzgjat për shtyrje të fondeve dhe në fund u “masakrua” me hapjen e dritareve të mëdha në katin e sipërm, i cili ishte i projektuar “I verbër” dhe do kishte një basoreliev të madh. Hapja e dritareve u bë me urdhër nga më të plotfuqishmit e Tiranës, megjithëse ndriçimi natyral ishte projektuar dhe realizuar me “shede” në tarracë. Ishte projektuar sipas parimit bazë të “arkitekturës moderne”- “planimetri e lirë“ dhe mund të ndërtohej pa frikë në çdo qytet të madhësisë së Korçës në çdo vend europian. Kushtet e ndriçimit dhe ruajtjes dhe vendosjes së librave ishin nga më të mirat për mundësitë, që kishte ajo kohë. Padyshim ishte biblioteka më e mirë në Shqipëri.
Projekti i sotëm i të ashtuquajturës “Rilindje Urbane”, që në vetvete është një term politiko- komercial, që nuk ka të bëjë me Urbanistikën dhe Arkitekturën, nuk erdhi krejt rastësisht dhe nuk është thjesht një ide e grupit Peleshi.
Degradimi i Bibliotekës dhe i raporteve të korçarëve me Bibliotekën ka nisur , që në vitet ’80, kur Korça kishte një nga vendet e fundit në Shqipëri në shitjen e librave dhe po afër fundit në frekuentimin e Bibliotekës. Kjo rënie vazhdoi në vitet ’90 për vetë rrëmujërat e ndrimit të sistemit dhe nuk arriti të ngrihej edhe më vonë. Në një vizitë para 6 vitesh, e pashë të sistemuar mirë brenda , por thuajse bosh. Nuk ishte më institucioni i kulturës, që kishin ëndërruar korçarët, që kishin hapur bibliotekën e parë. Me daljen në pension të Klara Celës, dukej që ishte larguar edhe e fundmit bibliofile dhe bibliografe e qytetit.
Sot Korça ka numurin më të madh të profesorëve, kandidatëve të shkencave, doktorëve të shkencave, profesorëve të asociuar, që ka pasur gjatë gjithë historisë së saj, por duket se askujt nuk i bie ndërmend për Bibliotekën. Ndoshta e konsiderojnë një magazineë librash, që mund të shkojë kudo në qytet.
Proejkti i ri, ka një sipërfaqe në total më të ulët se I pari edhe pse parashikon të “strehojë “ atje edhe Galerinë e Arteve dhe nje "berthame" te kultures, qe nuk dihetse sa kulturore do jete.
Tregëtarët e tij, mund t’ja u shesin me plot terma bashkëkohore, me përmbajtje sallash polivalente, me fonde gjithëfunksionale, që aksesohen lehtësisht nga përdoruesit, me holle bashkëkohore të internetit të të ardhmes etj. etj. Janë të gjitha dëngla!
Të njëjtat dëngla, që përdorën për të shitur Kullën Vrojtuese.
Qëndra e Re kulturore, një tjetër “mëngë në kurriz” për Korçën!
No comments:
Post a Comment