Nënëzë

Nuk kishte zbardhur ende agu kur iku. S’ishte e papritur. Edhe dhoma e saj kishte një numur të përbërë nga tre shifra zbritëse, që dukej si shënjë e një nisjeje për tek e nëndheshmja. Pa kthim. Nuk arrija të kuptoja nëse qetësia e saj kishte përcjellë atë heshtje përreth apo ishte e kundërta. Ndjeheshin vetëm gëlltitjet e mija. Të lotëve, heshtjes dhe psherëtimave. Rrija i ulur në cepin e dhomës përballë saj dhe nuk ja hiqja sytë nga fytyra. Mendoja se ishte një lloj qetësie solemne e ndryshme edhe nga gjumi më i qetë e saj. Nënëza ime prehej. “Indiferentizmin e kam pasur gjithnjë zët!”- theshte shpesh dhe tashmë ishte plotësisht indiferente ndaj gjithshkaje. Nuk do kërkonte më të dinte se ç’bëheshin fëmijët e saj këtej dhe përtej oqeanit. Ishte plotësisht e shkujdesur.

Drita e kursyer që vinte nga qielli i vrenjtur e bënte të dukej edhe më e qetë. Buzët i kishte të hapura si kishte marrë frymë për herë të fundit në atë vend aq të largët nga vendi ku kishte lindur. Mendova që e kisha sjellë aq larg, gjë që dhe ajo vetë e shkonte shpesh në mendje, se vitet e fundit disa herë kishte përmendur- “Dheu kudo është njëlloj.” Për të mos më lënë të përpiqesha ta shpija tek prehej im atë, kur t’i vinte dita për të ikur. Nuk donte kurrë t’ju rëndohej të tjerëve ime më.  

Më kishte ndjekur pas në vite, si për tu kujdesur për çdo hap që hidhja në jetë. Pa u ankuar, pa u ligështuar kurrë. Me të kisha jetuar më gjatë se me cilindo tjetër. Thuajse 56 vjet të 60 viteve të mija. I dukej se më mbronte nga natyra, nga e panjohura dhe nga gabimet. Me përkushtimin dhe dhembshurinë e një nëne. Me “vigjilencën” e një mbrojtësi të jashtëzakonshëm.

Tashmë ishte dorëzuar.

Muret e dhomës ishin të bardha si ditët e saj në këtë jetë. Më të shumtat ditë. Kishte patur edhe nga ato pa dritë, që unë nuk kisha si t’i dija se nuk ankohej. Ashtu i kishte edhe flokët. Jo plotësisht të zbardhura dhe jo plotësisht të errëta. Nuk i kishte lyer kurrë. As edhe fytyrën. Ndoshta prandaj e kishte edhe lëkurën e fytyrës të pastër dhe me pak rrudha edhe pse kishte mbushur të 90-tat. E thjeshta nëna ime nuk kishte dashur të ishte “e lyer dhe e ngjyer” edhe në rininë e saj.

Rinia e prindërve është nga gjërat që është e pamundur t’i prekësh në këtë jetë. Kisha përjetuar vetëm shpirtin e saj të ri të mbushur me të qeshura, këngë dhe emocione të forta. Edhe me një kureshtje të përhershme për natyrën dhe vendet që nuk kishte parë ndonjëherë. Nuk hezitonte të udhëtonte të bënte udhëtime të gjata me makinë ose avion. Tashmë ishte duke u nisur në udhëtimin e fundit, për të cilin  shpesh theshte se “e kishte prerë biletën”.

Mjekja erdhi për të konfirmuar zyrtarisht  largimin. I kontrolloji për herë të fundit zemrën dhe me mirësjellje më ngushëlloi. Të tjerët ishin nisur nga vendet e tyre të largëta për t’i dh[n[ t[ fundit lamtumir[. Ende nuk mendoja dot për ta dhe se ç’farë do duheshin, i nënshtruar plot[sisht nga misteri i vdekjes. “Mos hapni shumë avaze!” –më dukej se do më thoshte, por ajo ishte krejt e ç’interesuar nga çdo gjë që do ndodhte këtej e tutje. Nuk kishte lënë as “amanetet” veç “rrobave të vdekjes”, që i kishte gatitur disa dhjetvjeçarë më parë dhe i merrte me vete kur ndërronim banesat. “Kjo është shtëpia e 23-të, që kam ndërruar gjatë jetës sime!” – më pat thënë për të fundit ku rrinim. E 24-ta do ishte ajo e përjetshmja. Në vendin aq të largët gjeografikisht, por të njëjtin e botës që nuk njohim.

Kishte disa orë që prehej dhe tashmë do ishin të huajt që do e lëviznin edhe dy tre herë sa të vinte dita e përcjelljes. Të huaj të sjellshëm e me fytyra të përzishme, që janë mësuar me kufirin mes jetës dhe vdekjes. Si infermierja që herë herë fuste kokën për të më pyetur nëse kisha nevojë për gjë. Unë sa kisha humbur nënën dhe nuk më duhej gjë tjetër në botë veç saj, por askush nuk mund ta rikthente më. “As e jëma e diellit!”- do më përgjigjej e sigurt ime më. E mënçura nëna ime.

Dy infermieret më pëshpëritën që kishte ardhur koha për t’i bërë ritet e fundit trupit dhe do ishte mirë të largohesha. E putha në ballë dhe ende nuk kishte ftohtësinë e plotë të vdekjes edhe pse kishin kaluar mbi gjashtë orë. A ndoshta më dukej mua ashtu. Mpirja e mendjes më kishte kapluar gjithë trupin dhe gjithë veprimet e mëtejshme i bëra si automat. Në veshë më kumbonte togfjalëshi  e shtunë, shtatë shtator… e shtunë, shtatë shtator…shtatë shtator, ditë e shtunë.