“Derri i lerosur” i Uilson dhe nevoja për libra e korçarëve

Pandemia e Covid-19 solli shumë të këqija për botën, Shqipërinë dhe Korçën, por për këtë të fundit ndoshta bëri një të mirë të vogël- Largoi nga projektimi i objekteve të reja arkitektin australian Pitër Uilson.

Kam shkruar disa herë për projektet e tij të prapambetura, të paharmonizuara me arkitekturën e qytetit, por dua të shtoj disa rrjeshta për Bibliotekën e Re, ose si e kam quajtur me përbuzje në shkrime të mëparshme, nisur nga eksterieri i saj, “Derrin e lerosur”.

Duket që projekti nuk vuan vetëm nga konceptimi vëllimor dhe nga trajtimi arkitekturor, tepër banal, që të kujton shtëpitë e kulturës të projektuara në vitet ’70 për Laçin dhe Memaliajn, por ai ka edhe një problem të madh të mjediseve të domosdoshme të një Biblioteke. Nuk ka mjedise të mjaftueshme dhe adekuate për fondin ekzistues dhe atë të ardhshëm të bibliotekës së qytetit. Edhe pse ka disa vjet, që Biblioteka e projektuar më së miri nga Petraq Kolevica në fundin e viteve ’60, u kthye në ndërtesë administrative e Bashkisë së Korçës, ende nuk është në funksion fondi kryesor i institucionit. I projektuar sipas standarteve europiane tek godina në Shën Gjergji, fondi ishte në të vërtetë biblioteka. Për shkak të kufizimeve financiare në vitet e Diktaturës, linin për të dëshëruar raftet e fondit, por kjo nuk kishte të bënte me projektimin e tij. I gjithë bodrumi i godinës ishte projektuar me lartësinë e duhur dhe me hapësirën për të patur një vendosje dhe ruajtje të mirë të librave.

Tek “Derri i lerosur” këto mjedise mungojnë dhe po punohet për të kthyer në fond të koleksioneve, bodrumet-zyra të ndërtesës administrative të ish-prefekturës. Këto të fundit, për fat të keq mund të përdoren për çdo lloj magazinimi nga vezët tek preshtë, por nuk janë të përshtatshme për mbajtje sipas standarteve librat. Vazhdojnë punimet që kanë nisur të shpenzojnë paratë e taksapaguesve nga prishja e bibliotekës tek rikonstruksioni për bashki, nga ndërtimi i “Derrit” dhe deri tek rikonstruksioni i ish-prefekturës. Një “rrodhan” për përvetësim fondesh publike që vinë nga Tirana, futen në xhep për ca djem nga Tirana dhe ca nga Korça.

Më e keqja është se mund të kërkosh libra të caktuar, por nuk mund t’i gjesh se përkohësisht ndodhen diku të pakataloguar, të pasistemuar dhe jo në shërbim të qytetarëve.

Po ç’na duhen librat në periudhën dixhitale, e cila trumbetohet vend e pa vend, deri tek rasti i Muzeut të rikonstruktuar keq të Mësonjtores?

Librat ju duhen dhe do ju duhen qytetarëve të botës edhe për më shumë se 100 vite të tjera.  Sa më shumë të lexojnë aq më mirë do kuptojnë se pushtetarët e pakënduar i vjedhin.