Unë: Gjyshi im ishte i apasionuar pas sporteve?
Ai: Jo shumë. I pëlqenin lojrat, por nuk i ndiqte “sportet
moderne”. Futbolli, basketbolli, atletika dhe sportet e tjera, individuale dhe
kolektive, janë një dukuri kryesisht e shekullit të XX-të. Në Stamboll, edukimi
fizik ishte futur në shkollë, që në ato fillore dhe në fëmijëri luanim shumë,
sidomos futboll. Shkonim gjithnjë me shokët në stadium dhe isha tifoz me
“Fenerbahçenë“. Në kampionatin e ekipeve të Stambollit, të një kategorie më
poshtë, ishim të gjithë përkrahës të “Pera Klub”, që kishte kryesisht lojtarë
dhe tifozë grekë, po edhe shumë shqiptarë. Ishte ekipi i zemrës i lagjes ku
jetonim.
Unë: Ato vite Turqia ishte mirë në nivelin europian në futboll?
Ai: Turqia merrte pjesë me ekipin e futbollit në lojrat
olimpike. Nuk kishte rezultate shumë të mira, po arrinte tëkonkuronte. Ne ishim
veçanërisht krenarë, se në ekipin kombëtar ishin edhe dy lojtarë shqiptarë shumë
të mirë. Po edhe basketbolli dhe volejbolli kishin nisur të luheshin shumë në
Stamboll. Këto lojra i luanim në shkollë, se pasditeve në mëhallë luanim vetëm
futboll. Kishim ekipin tonë dhe luanim edhe me ekipe të tjerë të së njëjtës
moshë.
Unë: Po në Korçë sa të përhapura ishin sportet?
Ai: Futbolli ishte shumë popullor dhe veç “brekëverdhëve” të
“Skënderbeut” kishte edhe disa ekipe të tjera, të një niveli më poshtë. Po
luhej edhe tenis, në fushat e tenisit, pranë Fushës së Sportit. Kishte edhe të
rinj, që ushtroheshin individualisht si atletë, por nuk kishte klub të
organizuar. Po njëlloj ishin edhe çiklistët, që merrnin pjesë në “turet” përreth
Shqipërisë dhe disa prej tyre si Koço Kërëku dhe Mishel Cicoja arrinin
rezultate shumë të mira.
Nxitësit e sportit ishin pedagogët e edukimit fizik Sotir Sugari,
Teni Frashëri, Anthusa Osmanlli si edhe prefekti Hil Mosi.
Unë: “Skënderbeu” ka arritur suksesin më të madh në vitin 1933,
kur doli kampion i Shqipërisë. Ti atë kohë ishe në Stamboll, por edhe më vonë
ekipi kryesor i Korçës ishte shumë i fortë në kampionatin shqiptar. Si të
dukeshin lojtarët korçarë, krahasuar me më të mirët në Turqi?
Ai: Jehona e fitores së vetme ndaj Tiranës, që dilte gjithnjë
kampione e Shqipërisë para luftës, ndjehej shumë edhe kur erdha në Korçë. Përsëritej
shpesh një shprehje pakëz banale(por popullore) “..dhe referi nuk e zuri, Korça
Tiranës ja vuri!”. Një pjesë e mirë e futbollistëve kampionë luanin akoma me
përjashtim të Servet Agajt, lojtarit më të mirë të ekipit kampion, që ishte
kthyer në Stamboll.
Më të mirët ishin Klani Mariani, Teli Samsuri dhe Miço
Plluska, të cilët i grumbullonin edhe me ekipin kombëtar të Shqipërisë, në ato
pak ndeshje që luheshin. Po lojtarë shumë të mirë ishin edhe Tato Bimbli, Fori
Stasa dhe Tomor Ypi. Të gjithë këta mund të luanin pa frikë në çdo ekip të huaj
të kohës. Ishin sportistë të përkushtuar, që stërviteshin vetë, me shumë zell
dhe sakrifikonin çdo gjë për sportin. Tatoja e përcolli dashurinë për futbollin
dhe për sporte e tjera në shumë breza të tjerë si mësues dhe si trainer.
Unë: Po në kohën e luftës veprimtaritë sportive u ndërprenë?
Ai: Jo. Në të kundërt, me pushtimin nga
Italia, veprimtaritë sportive u shtuan se u hapën shumë sheshe lojrash nëpër
lagje,në “kornizën e dopolavoros”. U masivizuan edhe volejbolli, si për djem
edhe për vajza. Gjithashtu formacionet ushtarake italiane kishin ekipet e tyre
të futbollit dhe luanin midis tyre, por edhe me ekipet e qytetit. Italia ishte
shpallur dy herë kampione bote në futboll dhe midis ushtarëve Italianë kishte
futbollistë shumë të mirë. Kampionati kombëtar u ndërpre, por ndeshjet e futbollit
ndërmjet ekipeve të të njëjtit qytet vazhdonin. Kështu edhe kur në Korçë hyri
ushtria greke.
Gjatë luftës së dytë, në qytetet shqiptare gjendja ishte e
qetë, se bombardimet ishin shumë të rralla. Luftimet midis armikut dhe
formacioneve shqiptare bëheshin në zona jashtë qytetit dhe nuk ishin as të
pandërprera dhe as që të zgjasnin për ditë të tëra.
Unë: Ti ishe me punë në Tiranë, kur u bë Ballkaniada dhe Shqipëria
u shpall kampione e Ballkanit në futboll. E ndoqe të gjithë Ballkaniadën?
Ai: Nuk besoj se më shpëtoi ndonjë veprimtari dhe duhet të dish
, që Ballkaniada nuk kishte vetëm futbollin, por edhe lojra me dorë dhe atletikë.
Arritjet në futboll u përmendën gjaët dekadave, sepse ka qënë arritja më e
madhe ndërkombëtare e futbollit
shqiptar.
Zyrat e BRASH-it ishin ku është Korpusi qëndror I Universitetit
dhe ishim shumë pranë me stadiumin kombëtar, ku zhvillohej Ballkaniada. I ndiqnim
edhe se e pëjqenim sportin, por edhe duhet të shkruanim në revistën Pararoja, që
ishte organi Rinisë Antifashiste, në kolegjiumin e së cilës bëja pjesë. Mes sportiestëve
kishim edhe shokun tonë Skënder Begeja, që ishte rekordmen i vendit në 100
metra. Skënderi ishte edhe futbollist shumë I mirë, por atë vit nuk ishte pjesë
e ekipit kombëtar.
Kombëtarja jonë shkëlqeu, por mbi të gjithë futbollistët tanë,
shquante Loro BoriçI, të cilin e kisha parë disa herë në ndeshjet e Vllaznisë
dhe ishte vërtet futbollist i kalibrit europian. Për fat të keq, në atë ngjarje
sportive nuk luajtën korçarët Klani Marjani dhe Miço Plluska, të cilët ato vite
bënin pjesë në ekipin kombëtar.
Unë: Futbolli në Korçë nuk e kishte më shkëlqimin e kohës së
paraluftës. Pse ndodhte kjo?
Ai: Nuk është e lehtë të japësh një përgjigje të përmbledhur
për këtë se duhen “peshuar” mirë shumë faktorë. Por kriza disavjeçare dhe më të
gjata ka në çdo ekip në botë dhe ka të bëjë me trainerët e moshave, me
mbitalentet, që vijnë shumë rrallë, me trainerë të caktuar dhe drejtues sportivë
etj. Ishte një kohë e viteve ’50, kur talentet në sulm ishin të pakët dhe loja ishte
shumë e thjeshtëzuar, ose si përcaktohej në disa thirrje të kohës “dënju
Rrapooo!”, që thuhej me të qeshur kur qëndërmbrojtësi Rrapo Sholla, e
“perëndonte” topin drejt sulmit.
Futbollisti i parë korçar i nivelit më të lartë kombëtar,
doli në fundin e viteve ’50 dhe ishte Stavri Lubonja, i quajtur “hungarezi” se
të kujtonte sportistët më të mirë hungarezë të atyre viteve. Stavri shkoi me
studime dhe e mbajtën me “Dinamon” dhe për vite të tëra nuk patëm futbollistë
si ai, deri në gjysmën e dytë të viteve ’60, kur me ekipin kombëtar të
Shqipërisë filluan të luanin Teodor Vasoja dhe Koço Dinella. Më pas talentet u
shtuan dhe në vitet ’70 ekipi u bë pretendent edhe për titullin kampion. Në
vitet ’80 filloi përsëri, e tatëpjeta e futbollit të Korçës.
Unë: Ti kishe marëdhënie shumë të mira me Loro Boriçin edhe kur
ai ishte trainer? Pse nga ekipet e Tiranës pëlqeje vetëm Partizanin dhe veçanërisht
Loron, kur drejtonte ekipin e futbollit?
Ai: Loroja ishte “zotni burrë“ dhe jo vetëm trainer i mirë dhe
njohës i mirë i futbollit. Kur shkoja të kërkoja formacionet e ekipeve, që do
luanin, pa dalë akoma për “nxemjen” para ndeshjes, Loroja ishte i vetmi
trainer, që linte menjëherë çdo gjë dhe më jepte të plotë formacionin dhe
lojtarët që do ishin rezervë. Ishte më korrekt edhe se trainerët korçarë. Besoj
se me të njëjtin respekt sillej edhe me gazetarët e tjerë.
Sa për ekipet e Tiranës, unë nuk mund të pëlqeja asnjë ekip
të Ministrisë të Brendshme, në çdo lloj sporti dhe Tirana kishte qënë rivalja e
vjetër e “Skënderbeut”, që para luftës. Ndaj mbetej Partizani, kuptohet kur losnin
mes tyre, se në përgjithësi më pëlqente të fitonin ekipet e rretheve.
Unë: Në vitin 1971, Loroja ishte edhe trainer i ekipit kombëtar
dhe për eliminatoret e kampionatit europian ishim në grup me Gjermaninë.
Ndeshja në Tiranë luhej më 17 shkurt dhe pasi festuam ditlindjen time, një ditë
më parë, ti u ngrite “me natë“ dhe shkove të shikoje ndeshjen në Tiranë. U
ktheve në mesnatë dhe ne të prisnim. Edhe pse e kishim ndjekur ndeshjen në
radio, të dëgjuam “gojëhapur” rreth përshtypjeve të asaj ndeshje të madhe.
Ai: Ishte vërtet një ndeshje e madhe përballë ekipit gjerman më
të mirë të të gjithë kohrave. Unë isha tifoz i tyre dhe i njihja mirë ata që
luanin prej kampionatit botëror të vitit 1966. Trainer ishte Helmut Shën dhe në
Tiranë luajtën të gjithë, duke nisur me Majerin në portë dhe duke vazhduar me
Bekenbaurin, Netzerin dhe Mylerin, që shënoi edhe golin e vetëm të ndeshjes.
Ishte shumë e vështirë të gjeje biletë për atë ndeshje dhe në
fillim të javës telefonova një shok të rinisë, Raqi Samaranë, që ishte atë kohë
zv.Prokuror i Përgjithshëm i Shqipërisë. Raqi me shumë bujari më premtoi biletën
e tij dhe e pashë ndeshjen në një vend të mirë në tribunë.
Tanët respektuan me përpikmëri skemën e Loros, që u përgëzua
shumë edhe nga trainer gjerman pas ndeshjes, dhe luajtën si të barabartë gjatë
gjithë 90 minutave. Ishte vetëm një moment i një pakujdesie të vogël, kur
Myleri i zbuluar brenda zonës së rreptësisë shënoi. Korçarët Vaso dhe Dinella
ishin mes më të mirëve të kombëtares tonë në atë ndeshje.
Unë: Ty të kishte lënë shumë mbresa mbrojtësi i djathtë i
gjermanëve, një lojtar të cilin nuk e nijihje. Ishte Berti Vogst. Më vonë do
ishte për një kohë të gjatë mbrojtësi më i mirë i Gjermanisë.
Ai: Nuk e njihja se më duket ai nuk kishte luajtur në
kampionatin e Meksikës të vitit 1970. Loroja duhet t’i njihte mirë aftësitë e
tij sulmuese, se për ta “neutralizuar” në atë ndeshje kishte vënë mbrojtësin
Astrit Ziu, në një pozicion ku duhet të luante një sulmues i majtë.
Pas fitores në Tiranë, gjermanët i fituan të gjitha
ndeshjet, duke nisur me çerekfinalen ndaj Anglisë në Uembli dhe më pas ndaj
Belgjikës dhe Bashkimit Sovietik, duke u shpallur kampionë absolutë të Europës.
(vijon)
No comments:
Post a Comment