Ti i dashur stërnip mund të më thuash me plot të drejtë “ç’më
duhen mua ato , që nuk i di, po rrëfemë ato, që di”, por meqënëse në jetë të
jetëve ato , të cilat nuk i dimë janë e do jenë më të shumta se ato , të cilat i
dimë, unë herë herë do i rrëfej edhe ato, që më bëjnë të padijshëm. Se përrallë
është. Bile përrallë ‘tërkuzë“ dhe si e tillë do ketë edhe “kotka” edhe spërdredhje,
që e bëjnë më të ngatërruar edhe më tërheqëse.
Pra ata, që kishin krijuar një gjuhë e cila ngjet me gjuhën
tonë sot dhe me gjuhën, që do flasësh ti i dashur, zunë disa nga luginat e
lumenjve të mëdhenj, që zbrisnin nga mallet e Karpateve, Ballkanit dhe Alpeve.
I zunë këto vende më të ashpra, se ato ku ishin ngulur më parë përreth Detit të
Zi, se ishin vende të zbrazëta dhe tributë e tjera nomade, që kishin kaluar nëpër
mijra vjet nuk kishin qëndruar. Nga fushat e begata ku edhe mbillnin drithra, që
i hanin veç peshkut, që zinin lumenjve të parët e të parëve tanë i kishin dëbuar
të tjerë fise. Fise më të rinj, më të egër dhe më të etur për luftra. Ndaj dhe
të butët e luftëmosdashësit ilirë përfunduan në vendet e ashpra dhe të bukura, prej
ku lumenjtë e rrëmbyer përfundonin në detin, që sot e quajmë Adriatik. Ishte më
e vështirë të gjeje ushqim, por ishte më e lehtë të fshiheshe. Kjo gjë i bënte
më pak trima, por jetonin më gjatë dhe nuk shfaroseshin dot lehtë nga tributë e
egra, që donin t’i merrnin robër dhe t’ju rrëmbenin bagëtitë dhe kuajt.
Ilirët kishin sjellë nga tokat përreth Detit të Zi kuaj dhe
dele, aq sa mund të lejonte një udhëtim i gjatë e I gjatë, që kalonte shtatë
lumenj të gjerë dhe shtatë male të lartë. Në luginat e sijudhesës së Ballkanit
ata gjetën tufa të tëra dhish të egëra, të cilat pasi i gjuajtën për disa breza
filuan t’i zbusnin e t’i mbanin brenda kasolleve të tyre, si mbanin edhe dhentë
e sjella nga larg.
(vijon)
No comments:
Post a Comment