Një histori shumë e pazakontë, që më ka lënë mbresa të dyfishta më ka ndodhur verën e kaluar. Kam hezituar për ta ndarë me lexuesit e blog-ut sepse druhesha se do dukesha së tepërminjë patriot kaqol edhe pse kam kaq vite "i ndërkombëtarizuar". Më së fundmi mendova se nuk është fundi i dynjasë edhe po të jesh patriot kaqol ndaj më mirë të jem i sinqertë.
Herë herë shkoj në një bar në periferi të Montrealit, që frekuentohet kryesisht nga indigjenët. Të shumtët janë nga fisi(ata vetë preferojnë të quhen kombi) Mohak, që është një nga më të mëdhenjtë në numur në Amerikën e Veriut. Themi nga më të mëdhenjtë për këta që kanë mbetur, se të shumtët kanë shumë kohë që parardhësit tanë europianë i dërguan me "të shumët" duke përdorur dredhi, zjarr dhe hekur.
Më pëlqen ai bar se është i qetë dhe ke kohë të hulumtosh zakonet e një popullsie që ndryshon nga njerëzit moderne, që janë gjithnjë të nevrikosur, në nxitim dhe të pakënaqur. Mohakët janë të qetë, flasin pak, duket se meditojnë para gotave të alkolit që i zbrazin shtruar njëra pas tjetrës.
Një ditë, më kapi veshi disa rrokje që më kujtonin gjuhën mëmë. Ishin tre të rinj Mohakë, që po luanin bilardo dhe dukej se nacmonin njëri tjetrin. Mu duk se dëgjova "bësha motën", "fsha udët", "fut i varë". Nuk po ju besoja veshëve dhe në krye mendova se është diçka që ndodh kur je i malluar të dëgjosh gjuhën tënde. Mund të ishte krejt rastësi që rrokjet e mohakuara nga gojët e Mohakëve të tingëllonin si një shqipe e vjetër. Në anën tjetër të banakut, barmeni që quhej "Ketri Fluturonjës", por që të gjithë e thërrisnin Sem, po më shihte me kureshtje. Dukej që i ra në sy që isha gjithë sy e veshë drejt tavolinës së bilardos.
"Sem ç'farë thonë ata të rinjtë?"
"Eh...shahen me njëri tjetrin për lojën. Pa rëndësi. Fjalë të ndyra."
Kjo më bëri të dyshoja më shumë se diçka nuk ishte fare pa lidhje. Edhe mua më ishin dukur të ngjashme me të shara në shqip. Mu kujtua edhe Qamil Panariti, që për t'ju provuar të huajve se popullsia e fshatit nuk ishte greke, edhe pse gratë flisnin me njëra tjetrën greqisht para kishës, ju hodhi fëmijëve që luanin një tufë me monedha dhe ata duke u përleshur me njëri tjetrin kush të merrte më shumë, u zhdëpën edhe duke sharë shqip me rrënjë e degë. Të sharat, që lidhen kryesisht me akte seksuale, janë shumë të lashta në çdo popull.
"Po ç'farë thonë saktësisht Sem?"
Pasi heshti për pak, Ketri Fluturonjës më shpjegoi se kuptimi ishte "Të bëfsha motrën!:, "Të ashtufsha udhët!" dhe "Fute o i vrarë!". Të them u ngazëlleva është pak. Emocionet ishin si të çasteve më të bukura në jetë. Gjithë natën nuk mund të flija dhe më silleshin në mendje Rilindasit, që patën shpëtuar gjuhën tonë, por dhe të gjithë studiuesit e sotëm që kishin argumentuar në librat e tyre se SHQIPJA ishte në rrënjët e gjithë gjuhëve indo-europione, dhe se shqip patën folur në agimet e qytetërimit pellasgët, trojanët, grekët, sumerët madje edhe actekët. E kisha dëgjuar tashmë me veshët e mija se edhe Mohakët, që kishin mbi dhjetmijë vjet që kishin kaluar nga Azia në Amerikën e Veriut nëpërmjet ngushticës së Beringut shanin shqip.
Të nesërmen nxitova të shkoja në Barin "Kollona e Totemeve" dhe për fat të mirë, Ketri Fluturonjës ishte në turnin e paradites. I kërkova nëse mund të takoja ndonjë nga më të vjetrit e fisit (kombit- më korrigjoi Semi)dhe më pas shtoi se Shqiponja Pendëzezë vinte çdo mengjes dhe pinte kafenë në bar. U mrekullova. Mu duk edhe emri i tij i ngjashëm me simbolin e kombit tonë.
Shqiponja Pendëzezë ishte krejt i zbardhur dhe fliste ngadalë. Më tha se kombi i tij ishte nga bashkimi i një vajze vendase me një djalë të gjatë e të bukur që pat ardhur nga një vend shumë i largët. Më pas shtoi se nuk dinte gjë për gjuhën shqipe dhe gjuha e tyre ishte mohakishte. I tregova për të sharat që kisha dëgjuar nga të rinjtë, që luanin bilardo dhe më tha se i dinte dhe ai ato fjalë. Duke buzëqeshur shtoi se të gjithë meshkujt mohakë i përdornin. Vite më parë, një mohak që punonte në ndërtim i kishte mësuar nga një punëtor emigrant i ardhur nga Vlora dhe ja u kishte mësuar të tjerëve. Ju tingëllonin qesharake dhe e kishin më të lehtë kur shanin në një gjuhë tjetër.
"Nuk merret për ters!" përfundoi frazën Shqiponja Pendëzezë dhe rrufiti sërish nga filxhani me kafe.
No comments:
Post a Comment