Sunday, 20 August 2023

A mund të sjellë SPAK demokracinë?


Ka një lloj entusiazmi në Shqipëri, se Demokracinë e shumëpritur dhe të munguar në vendin tonë do e sjellë SPAK. Eshtë një mendim tejet naiv, që tregon se sa pak kemi kuptuar se ç'farë është Demokracia dhe se ndërtimi dhe funksionimi edhe perfekt i një institucioni nuk mund të jetë shënjë se Demokracia më në fund mbërriti.

Le të supozojmë se SPAK është ndërtuar në mënyrë gati të përkryer dhe po funksionon më së miri. Piksëpari SPAK-u është vetëm një pjesë e një sistemi të madh, që është Sistemi Juridik dhe që të funksionojë në mënyrë të përkryer duhet që edhe i gjithë sistemi të jetë i tillë, gjë nga e cila jemi shumë larg. Por dhe nëse për hir të analizës do pranonim se sitemi juridik është shumë i mirë, që të kishim Demokraci duhet të kishim një sistem politik shumë të mirë, të përbërë nga pushteti legjislativ (Kuvendi) thuajse i përkryer, një pushtet ekzekutiv (qeveri) të devotshme dhe pas tyre edhe një pushtet të mediave të pavarur, që mbikqyr gabimet e mundshme të pushteteve të tjera.

Në fakt ne kemi një sistem partish politike të kalbur, që kontrollohen me dorë të hekurt nga drejtuesi i sejcilës, një Kuvend me deputetë që vijnë nga këto parti "të kalbura" (dhe që veprojnë në sintoni të plotë me mendjen e liderit) dhe një Qeveri që drejtohet me dorë të hekurt nga drejtuesi i partisë më të madhe që ka fituar shumicën evotave në një mënyrë të dyshimtë. Sa për mediat, është fakt i njohur përzjerja e tyre në biznese, që varen nga dhe rrjeshtimi i tyre kryesisht në krahun e qeverisë.

Në këtë gjendje, që është shteti dhe shoqëria shqiptare, ç'farë mund të bëjë një SPAK "i përkryer"?

Më e madhja që mund të bëjë SPAK është dhënia fund e "mosndëshkueshmërisë". Por kjo nuk është një tregues i demokracisë. Në sisiteme diktatoriale apo autoritative ndodh edhe që luftohet korrupsioni, apo funksionon dhe ndëshkimi në nivele të larta dhe vetë vendet janë larg të qënit vende demokratike. 

SPAK-u jonë është një institucion "amalgamë" që ka segmente të prokurorëve ndëshkues të shteteve diktatorialë dhe të tjerë që plotësojnë "orekset" e politikanëve në pushtet. Eshtë ende larg nga të qënit institucion juridik i saktë i një vendi demokratik. Në më të mirën e rasteve, nga zelli, disa prej prokurorëve të tij mund t'i ngjajnë magjistratëve italianë të kohës së "mani pulite", por që janë larg tyre nga edukata juridike. Dhe magjistratët italianë nuk sollën demokraci në vendin e tyre, por e dëmtuan atë.

Arrestimet me burg të SPAK (jo rrallë të tepruara) sjellin kënaqësinë e pjesës primitive të shoqërisë (ja po ndëshkohen edhe të pasurit) por nuk përcjellin frymën që është e nevojshme në shoqëritë e përparauara "më mirë dhjetë të fajshëm jashtë burgut, se sa një i pafajshëm brenda tij". Ndaj duhet të mos ekzaltohemi se po bëjmë hapa para në demokraci kur  dçgjojmë kërkëllitje e prangave, se jo rrallë ato janë tregues i të kundërtës.

Po a duhet toleruar korrupsioni?

Jo, por korrupsioni nuk luftohet me zell dhe dëshirë për "ndëshkime", por me qetësinë dhe vendosmërinë e zbulimit të fakteve. Kur këto nuk janë të mjaftueshme, ose nuk je në gjendje t'i gjesh, është demokratike të lesh edhe një funksionar të korruptuar jashtë burgut. Kjo është Demokraci. 



No comments:

Post a Comment