Trampisti Selim

Selimi (mbiemrin nuk po e ve sepse lexues kureshtarë mund të gërmojnë në profilet e tij në rrjetet sociale) është një i njohuri im nga jugu i Shqipërisë. Disa vjet më i madh se unë. Edhe më i gjatë. Para rënies së diktaturës ishte ushtarak dhe pas reformës së Ushtrisë Popullore, si shumë kolegë të tij përfundoi refugjat në Greqi.

Atje Selimi u kthye në Stilian, por për këtë nuk i ve dot faj, sepse në mënyrë absurde shteti dhe shoqëria greke, detyroi shumë muhamedanë dhe ateistë shqiptarë të kthenin emrat e tyre në emra shënjtorësh ortodoksë. Dhe megjithëse ishte kthyer në Stilian, Selimi e pësoi dy herë nga operacionet famëkeqe “Fshesa” dhe përfundoi në Shqipëri me një qese plastike me plaçka, për tu rikthyer përsëri për të punuar në Greqi, ku jetonte bashkë me familjen. Qysh atëhere i urren me gjithë shpirt grekët dhe jo pa të drejtë. I kam parë me sytë e mij disa herë në kufi, emigrantët e shkretë shqiptarë, të veshur jo mirë dhe të përçmuar nga ushtarët grekë ndërsa i zbrisnin nga autubozët në kufirin midis dy vendeve. Një turp i madh për të dy qeveritë (greke dhe shqiptare) që bënin sikur nuk e shihnin atë trajtim çnjerëzor, të njerëzve të varfër, që kishin shukuar për të siguruar bukën e gojës në vendin fqinjë.

Më pas, si shumë shqiptarë, Selimi dërgoi vajzën e madhe në një program këmbimi të shkollave të mesme në Amerikë dhe  pas punës dhe studimeve vajza u bë nënshtetase amerikane. Si e tillë vite më vonë morri nga Greqia dhe prindërit dhe të gjithë, me Selimin në krye filluan të realizonin “ëndërrën amerikane”.

Kur flas me të në telefon, me të qeshur i them “Si je Stilian?” dhe Selimi më sqaron që në “dekumenta” e ka Selim dhe në punë i thërresin Sem. I kënaqur se punon në dy punë dhe paguhet me para në dorë dhe kështu që nuk paguan as taksa.

Nuk di se si verën që shkoi e pyeta se për kë do votojë dhe me krenari me tha: “Mos e diskuto, për Trampin!”Kur e pyeta, pse kaq pa diskutim mu përgjigj: “Po ku durohen këta latinot! Le që marrin “wellfer” nga taksat tona!” Më pas shtoi edhe se e do Trump-in se sipas tij “ka mbaruar Shkollën e Bashkuar të West Point” dhe ka dobësi për ushtarakët.

Kur i kujtova grekët dhe operacionet “Fshesa”, më sqaroi se latinot jo vetëm që janë pa “dekumenta”, por nuk dinë as edhe një fjalë anglisht. Më pas vazhdoi edhe me krimet që kryejnë latinot, me drogën që sjellin nga Meksika dhe me gjellët shumë djegëse, si dhe që disa prej tyre hanë kafshë shtëpiake.

E pata kuptuar që ishte e kotë të bindja Selimin, se ne si emigrantë, të ligjshëm apo jo, duhet të jemi më të njerëzishëm me njerëzit, që kanë lënë vendet e tyre jo nga malli, por nga halli. Nuk vlen për këtë rast shprehja “i ngopuri nuk kujtohet për të urtuarin”, por “i urtuari i djeshëm, në momentin që mbush barkun me bukë, i urren të urtuarit e sotëm”.

“Fshesa amerikane” e Trump sa ka nisur dhe shumë e shumë amerikanë do mbyllin sytë ose do gëzohen për ç’ka po mdodh e do ndodhë.

Por shoqëritë që humbasin humanizmin janë të dënuara që jo shumë vonë të ndëshkohen.

Rikthimi i Ligjit të Xhunglës

Prej vitit 1945, për shumë arsye që fillojnë me dëshirën e përgjithshme për Paqe dhe vazhdojnë me ekzitencën e dy sistemeve të ndryshme shoqërore, Ligji i Xhunglës në marëdhëniet ndërkombëtare edhe pse nuk ishte plotësisht inekzistent, të paktën nuk ishte “në modë“. Opinioni i përgjithshëm botëror ishte kundër kolonializmit dhe “legalizimit” të orekseve të më të fuqishmëve për të nënshtruar vendet më të vogla dhe më të dobëta ekonomikisht apo ushtarakisht.

Edhe pse luftërat rajonale nuk morrën fund dhe vazhduan si vatra zjarri në të gjithë kontinentet, nuk ishin përpjekje të armatosura për të aneksuar të tjerët. Në përgjithësi retorika ishte “për të mbrojtur aleatët”, ose për të parandaluar përparimin e ndikimit “perandorive të këqia”, si quhej Bashkimi Sovietik.

Dukuria negative e vitit të fundit është se Trump e ka shpalosur hapur platformën e tij për të bërë Amerikën të lavdishme duke ju imponuar të tjerëve forcën ekonomike dhe ushtarake. Deklaratata pët të aneksuar territore të tjera nëpërmjet blerjes apo pushtimeve, sepse kjo është në interesin kombpëtar të Amerikës, të cilat 20 ose 30 vjet më parë mund të konsideroheshin të çmendura, tashmë kanë hyrë në diskutimet “normale” të shumë kancelerive botërore. Ka një stepje të aktorëve të tjerë të rëndësishëm botërorë ndaj deklaratave të “The Donald” për rimarrjen e kanalit të Panamasë, blerjen e Groenlandës apo përfshirjen e Kanadasë nën flamurin amerikan.

Duhet thënë se një rend i tillë tepër imperialist i shkon për shtat Kinës dhe Rusisë, që mund të kërkojnë në të njëjtën mënyrë ndryshime të kufijve apo zgjerimit të zonave të tyre të influencës. Nëse vazhdohet me të njëjtën logjikë në marëdhëniet ndërkombëtare, nuk është e pamundur që mes Amerikës, Kinës dhe Rusisë të nisin “pazare” për një ndryshim të rendit botëror, që do të favorizojë të mëdhenjtë në kurriz të më të vegjëlve. Këtë parandjen kur dëgjon deklaratat e Presidentit amerikan, përfshirë edhe fjalimin e tij të fundit në ditën e marrjes së pushtetit. Asnjëherë nuk u përmend bashkëpunimi ndërkombëtar apo forcimi i ligjeve apo organizatave ndërkombëtare. Gjithshka sillet rreth fuqizimit të Amerikës “për të kaluar fazën kur i bëheshin padrejtësi nga të tjerët”!

Në të kundërt, pritet që roli i organizatave ndërkombëtare, të cilat edhe pse kanë shumë të meta, shërbejnë në mirëmbajtjen e një ekuilibri botëror, të dobësohet në mënyrë drastike. Trump jo vetëm që largoi që ditën e parë SHNA-në nga Organizata Botërore e Shëndetsisë dhe nga Marëveshja e Parisit për Klimën, por pritet të dobësojë edhe rolin e OKB-së, NATO-s dhe organizatave të ngjashme. Nuk kuptohet se si pa ndihmën e këtyre, ky njeri që pretendon se do jetë Paqeruajtës do mbrojë Paqen? ! Duke i detyrurar të gjithë të veprojnë sipas udhëzimeve të tij? Historia tregon se diktati i një Fuqie sjell shpejt situata të acaruara që si rrjedhojë kthehen në konflikte të mëdha të armatosura.

Nëse Periudha e Artë, që Trump pretendon se do sjellë për Amerikën do jetë Periudha e Artë e Xhunglës, me frikë të madhe duhet thënë se 4 vite të errëta na presin.

Mund të duket si absurde, por shpresa e vetme për të mos patur një Luftë Botërore nuk është dëshira e Fuqive të mëdha për Paqe, por ekzistenca e armëve bërthamore në shumë vende. Jo prirja për të jetuar të gjithë mirë, por frika e shkatërrimit total të Xhunglës, mund ta ruajë atë në gjendjen që është, por pa e kthyer në një Parajsë Tokësore.

“Kapistalli” i partive të reja shqiptare

 

Më ngjan se një nga arsyet e shumta, që partitë e reja shqiptare, nuk gjejnë mbështetje të madhe tek zgjedhësit shqiptarë është edhe emri, që zgjedhin. Edhe pse mund t’i referoehmi shprehjes popullore “emri kapistall është“, them se për një vendim delikat dhe për të cilin shumë votues nuk kanë kohë të lexojnë programet apo të ndjekin mitingjet, “kapistalli” ka një lloj rëndësie. Duhet të të tërheqë, ose të thotë diçka.

Vite më parë dolën disa parti me emra që ngjanin siemra sëmundjesh- si Lebra apo Zgjebja. Nuk është e çuditshme që ato dolën shpejt nga qarkullimi.

Partitë e reja të sotshme kanë zgjedhur të pagëzohen me emra që nuk të thonë asgjë, ose lenë vend për kuptime jo fort të hijshme.

Lëvizja “Bashkë“ është një parti e majtë, që mund të fitojë edhe më tepër se 10%, por që ka një emër shumë të përgjithshëm, që ngjan si një front popullor, që merr në duar fatet e vendit, ose një Parti centriste që mundohet të krijojë një koalicion me partish të spektreve të ndryshëme. Si “Bashkë“? Me kë do bëhemi bashkë, edhe me të korruptuarit? Sa e gjatë do jetë rruga që do bëjmë bashkë?

Njëparti tjetër që vetëquhet opozitare, ka zgjedhur emrin “Thurrja”.

Po si mund të jesh opozitar në Shqipëri dhe të quhesh “Thurrja”? Më e logjikshme do ishte të kishte emrin “Shthurrja” dhe të pretendonte se qëllimin kryesor do kishte shthurrjen e sistemit të korrupsionit që është konsoliduar në këto 35 vjet. Pikërisht rrjetin e thurrur të kësaj merimange stërmadhe duhet të shkatërrojnë opozitarët në Shqipëri.

Më i çuditshmi është emri i një partie që quhet “Shqipëria bëhet”. Në rastin më të mirë kjo tingëllon si një shprehje ofiçine, kur ke shpënë një makinë që është bërë copë në një aksident, dhe mjeshtri mekanik pasi i vjen rrotull për një orë, më në fund thotë:- Volvoja bëhet! Por tronditës është një lloj tingëllimi tjetër që ngjan pakëz imoral. Shqipëria bëhet! Si bëhet? Ku pikërisht. Të ngjan se Mëmëdheu ka dalë trotuareve të Botës dhe pret klientin e parë ( që ka të ngjarë të jetë i pasur dhe zuzar si Trump).

Ndaj unë nuk mund të votoj për “Shqipëria bëhet”.

Ju të tjerët bëni si ta shihnë më të arsyeshme.

SPAK nën ndikimin amerikan

Ka një diskutim të madh në mjediset e politikës shqiptare dhe ne media rreth SPAK-ut. Qëndrimet variojnë nga ai i shprehur nga Berisha (strukturë kriminale); tek ai i shumë kundërshtarëve të Ramës se SPAK përgjithësisht kontrollohet nga Rama dhe është pjesë e një sistemi shtetëror autokratik; dhe deri tek ai më pozitivi se SPAK po punon si një strukturë e pavarur dhe po bën shumë në goditjen e korrupsionit në Shqipëri.

Më duket se e vërteta nuk është në asnjë nga tre qëndrimet e mësipërme , por lidhet shumë me sponsorizuesit e Reformës në Drejtësi dhe veçanërisht me palën amerikane, e cila është shumë e pranishme edhe në veprimtarinë e përditshme, sidomos të pjesës së Prokurorisë.

Amerikanët janë të interesuar edhe në tërësi, por veçanërisht ata që janë angazhuar me projektin, që ky projekt të mos dështojë. Dhe njëkohësisht janë të ndërgjegjshëm, që projekti është afatgjatë dhe do ecë ngadalë. Por gjithashtu ata janë edhe selektivë në direktivat që japin drejtpërdrejt apo me nënkuptime ndaj Prokurorisë së Posaçme. Ky selektivitet në rradhë të parë vjen nga synimi i tyre për të mos pasur trazira të mëdha në Shqipëri, të cilat mund të sjellin përmbysje të qeverisë së sotme. Për ta objektivi kryesor ka qënë goditja e atyre që kanë qënë në krye të herës kundërshtarë të reformës dhe që janë Sali Berisha dhe Ilir Meta. Kjo sjell edhe dy handikapet e mëdha që ka SPAK- mungesa e hetimeve në plotëri dhe thellësi se shpien tek Rama dhe mungesa e hetimit të krimeve zgjedhore.

Edhe pse nuk e përjshtoj ndikimin që mund të ketë Rama tek prokurorë apo gjyqtarë të veçantë, kam bindjen se SPAK si strukturë nuk është në xhepin e tij. Në të kundërt nuk do kishte pasur as arrestim të Beqajt as hapje të disa dosjeve që e implikojnë atë drejtpërdrejt.

Po a po e mbrojnë Ramën amerikanët se është njeri i Sorosit, si mund të thonë shumë antisorosistë?

Personalisht nuk e besoj këtë tezë, por mendoj se ata nuk shohin tek klasa politike shqiptare e sotme, dikë që mund ta zëvendësojë dhe të ketë në të njëjtën kohë një mbështetje të bollshme në elektoratin shqiptare. Ndaj në vend të kaosit preferojnë të korruptuarin Rama, me idenë se rradha e tij për të dalë para drejtësisëdo i përkasë një periudhe tjetër, kur të jetë larguar me votë nga qeverisja.

Duket si një rreth i mbyllur dhe pa dalje se përderisa ai do lejohet t'i manipulojë zgjedhjet ai nuk do largohet dot nga qeverisja, por amerikanëve nuk ju prishet shumë punë nëse ai do jetë edhe 4 apo 8 vite të tjera në pushtet. Për më tepër kur nuk ka një revoltë të hapur popullore kundër tij.

Ndaj edhe prokurorët shqiptarë, të karakterizuar nga një dinakëri prej fshatari që di se cilit zotëri i duhet shërbyer, do vazhdojnë të përdorin të gjitha marifetet ligjore edhe për tu treguar protagonistë, por edhe për të mos goditur më lart se sa ju këshillohet.

A sëhtë kjo Drejtësi?

Eshtë drejtësia e një vendi të sunduar në shekuj, që di se Drejtësia duhet të ketë vetëm një sy të lidhur dhe të anojë nga e kërkojnë interesat e më të Fortit.

E gjet'të mga shokët e tij!

Ka një domethënie shumë interesante kjo shprehje e vjetër e popullit tonë. Përdorej në rastet kur dikush që kishte pësuar një dëm ose prapaskenë nga një njeri jo i mirë, hiqte dorë të merrej me të me spjegimin që nuk mund të ulej në nivelin e tij, por dëmtuesi do e pësonte në një kohë të mëvonshme nga dikush me cilësi të njëjta. Shkurt- edepsëzi le ta pësojë nga edepsëzi!

Edhe pse duket në thelb si një filozofi kapitulluese ndaj të keqes, në bazë të saj ka një botëkuptim pozitiv të shmangies së hakmarrjes, apo edhe më gjërë për të mos i bërë tjetrit, atë që nuk do të të bëjnë ty.

Për fat të keq, kjo lloj filozofie nuk është dominuese në shoqërinë shqiptare. Dhe më hapur kjo shfaqet në jetën politike të administratës, por edhe në bizneset private.

Njerëzit abuzojnë me çdo lloj pushteti që kanë! 

Në bizneset privat abuzojnë ndaj vartësve dhe veçanërisht ndaj femrave që kanë në varësi, në administratë në mënyrë të ngjashme dhe veçanërisht duke kërkuar rryshfete apo pjesë në tenderat që administrojnë, ndërsa në qarqet qeveritëse duke abuzuar në çdo lloj mënyre, nga abuzimet financiare dhe korrupsioni dhe deri tek pushimet nga puna apo edhe intriga të tjera për të neutralizuar apo likuiduar kundërshtarët.

Por abuzimet me pushtetin nuk ndalen këtu. Janë të hapura gjërësisht edhe në institucione ku të tilla tejkalime të "fuqisë", që të është atribuar ka pasoja të rënda për mbavajtjen normale të shoqërisë njerëzore. Dhe këtu është fjala për organet e Drejtësisë dhe veçanërisht për atë më të duartrokiturin në Shqipëri, SPAK-un.

Edhe pse mund të jem i bindur që "edepsëzët" Berisha, Meta, Ahmetaj, Veliaj, Dako, Koka, Kryemadhi, Beqaj e të tjerë,  kanë shumë e shumë mëkate të rënda që nisin me vjedhjet dhe përfundojnë deri tek vrasjet, abuzimet s SPAK ndaj tyre dhe veçanërisht entusiazmi i njerëzve të zakonshëm "mirë t'ja u bëjnë" sjelli një dëm të pariparueshëm në qëllimin e përbashkët për të ndërtuar një shoqëri moderne dhe demokratike.

Nese vjedhja e parave publike nga qeveritarët është e dënueshme me ligj dhe pasojë e abuzimit me pushtetin, po e tillë është selektiviteti i çështjeve penale, arrestimet e dhunshme, shtyrja pafund e pyetjes së të pandehurve. Nuk ka garanci, që një prokuror, i cili abuzon me atë që ka në dorë, nuk do abuzojë një ditë nëse ka në dorë fonde publike,

Duke ju rikthyer shprehjes popullore që është titull i këtij shënimi, duhet të jemi shumë të kujdesshëm në përkrahjen që ju bëhet "edepsëzëve", që shpien prapa hekurave "edepsëzët".

Zbatimi i ligjit duke u përkujdesur veçanërisht në mbrojtjen e të drejtave të njerëzve (qofshin këta kriminelë) duhet të jenë në qendër të vëmendjes së shoqërisë. Në të kundërt shoqëria shpejt mund të rrëshqasë në një shoqëri, që mbështet ekstremet e djathte apo të majta.

Dhe të gjithë e dimë mirë se ç'është një Diktaturë!

Ja ku është 2027-a!

Për mua, dhurata më e bukur e Vitit të Ri ishte lajmi i dhënë nga kryeministri Rama, që në vitin 2027, në kuadrin e një takimi të NATO-s, presidenti Trump do vizitojë Tiranën. Besoj se edhe për shumicën e shqiptarëve, kjo duhet të ketë qënë dhurata më e mirë. Lajmi kishte entusiazmuar edhe Sali "non grattan", që deklaroi se do ishte ai që do shërbente si nikoqiri i shtëpisë gjatë vizitës së Trump.

Lajmi i bukur më solli në mendje edhe një mesele të vjetër, rreth një ngjarjeje në një vend të papërcaktuar, në Mesjetën e hershme.

"Një mbret tiran, në një çast dobësie pat thirrur gjithë të dënuarit me vdekje në oborrin e tij. Ju tha se do i falte jetën atij që premtonte se do bënte diçka shumë të veçantë për mbretin dhe mbretërinë dhe që do i mbushte mendjen mbretit për të. Pati shumë premtime nga të dënuarit, prej rrugëve në male, tek kthimi i plumbit në ar dhe shumë të tjera, por mbreti i dërgoi të gjithë tek xhelati, se nuk i dukeshin propozime interesant. 

Më në fund, një i dënuar tha :Madhëri, pas një viti unë do bëj që kali jot të fluturojë! Tirani e pa me mosbesim, por si u mendua pak tha- Mirë, ti do vazhdosh të qëndrosh në burg dhe pas një viti, po mos e bëre kalin tim të fluturojë do të pritet menjëherë koka! I dënuari u përul para mbretit, i lehtësuar që nuk do ekzekutohej së shpejti.

Në qeli, bashkëvuajtësi i tij i mençur e pyeti: Po përse e zgjat agoninë, ti e di mirë që është e pamundur që të bësh që kali të fluturojë! I dënuari me vdekje u gjegj- E di vërtet, po në një vit shumë gjëra mund të ndodhin; një luftë e madhe mund të bëjë vaki dhe të tjerë na pushtojnë...në vitin që vjen edhe mbreti mund të vdesë...po në fund të fundit ku i dihet...edhe kali i mbretit mund të fluturojë!"

Nga kjo që rrëfeva, ata që janë dashakeqë ndaj meje, Trump dhe Ramës mund të thonë:

Po në tre vjet - NATO-ja mund të shbëhet si e ka thënë "The Donald", Inteligjenca Artificiale mund të ketë përparuar aq shumë sa të mos ketë nevojë për samite, për kryeministra apo presidentë, po edhe po të mos ndodhin gjithë këto, Trump është 79 vjet dhe ku i dihet nëse qiejt e thërresin pranë tyre para vizitës në Tiranë.

Por të gjitha këto tersllëqe dashakeqe janë pjellë e mendjeve jopatriotike, që nuk duan forcimin e aleancës shqiptaro-amerikane dhe veçanërisht unitetin Trump-Rama.

Cdo gjë ka për të shkuar më së miri!

Ja ku është 2027-a!