Qëlloi, që lajmin e papritur e mora kur isha duke lexuar në
anglisht librin e tij “Mbi letërsinë“. Një dhuratë e vyer, që bëhet akoma edhe
më e vyer kur mendon,që pena e tij nuk do shkruajë më rrjeshta të tjera
brilante. Thashë , që lajmi ishte krejt i papritur dhe tronditës, se jo vetëm
nuk kisha dëgjuar të vuante, por sepse shkruante vazhdimisht me një mençuri, e
shkathësi pene të një gjeniu tridhjetvjeçar. Dukej se do largohej pasi të na
kishte mësuar me mijra gjëra të tjera mbi letërsinë, artin dhe jetën. Mbi të
gjitha se si të luftohet për të kërkuar e për të thënë të vërtetën. Shpresoja që
në këto vite të merrte edhe çmimin Nobël për letërsinë.
Ju ktheva faqeve të fundit që kisha lexuar dje nga libri i tij.
Duhet të them që është një libër, që të mëson dhe njëkohësisht të ndjesh se sa
pak di nga filozofia, letërsia, mënyrat e të shkruarit, estetika dhe fusha të
tjera që Umberto Eko i ka studiuar gjërësisht dhe thellësisht.
Mes dhjetra paragraphësh perla, zgjodha këtë të mëposhtëmin,
për t’i mbyllur këto rrjeshta të thjeshta në kujtim të njeriut më të mënçur të
italisë dhe njërit prej më të mençurve të dy shekujve të fundit në botë:
“…Ndoshta janë kohët modern,
që shpikën nocionin e poetikes, due kuptuar se ata që lexuan Homerin në kohët e
tij dhe disa shekuj më pas , e konsideruansi një enciklopedi të njohurive universale,
po ashtu si lexuesit mesjetarë do konsideronin Virgjilin, apo Nostradamusin të
tjerë lexues të mëvonshëm. Sot jemi ne që kërkojmë që në poezia, shpesh edhe në
prozën letrare, të gjejmë jo vetëm shprehjen e emocioneve, apo një zinxhir
aksionesh, apo një moral të caktuar, por dhe shkëndija simbolike, elementë të përafërt
të të vërtetave të thella, të cilat nuk i kërkojmë më t’i gjejmë tek feja.”
(Nga fjala “Mbi Simboliizmin” mbajtur në Konferencën rreth
Simbolizmit në Siena, 1994)
No comments:
Post a Comment